Kawakawasan ratoh: malafo'isay a malikakaay

Yo taralotok ci Caraw mikasoy, maso’aw cingra ocor han ko malikakaay a wawa miradom to ki’etecay a nanom i pala, yo tayra koya malikakaay i cinemnemay a miradom koliyolen ni Caraw ko wawa a tayra i cinemnemay a mingota koya nemnem, tangsolsol sa a patatikor. Yo minokay sato koya malikakaay, licay han ni Caraw koya wawa, “ miradom kamo malikaka, samaanay to?” “ mamaaw! Mangotaay koya nanom sa maosoy kami a patatikor” han no wawa a paca’of. Sowal sa ko mama noya malikakaay ci Caraw: “ ano masamaan to, ranacen ko fonos ato kotang namo, hokhok han miraod koya nemnem, ano ira koya mingotaay a tamdaw itira, cocoken to kotang, tapa’en to fonos, hawikiden panokay ko fongoh noya tamdaw” han ni Caraw. Mafana’ to koya malikakaay, “hayi” sa paca’of a miliyas.

Miliyaw sato koya malikakaay tayra i cinemnemay, so’elinay ira ko cecay a tamdaw micawcaway to nanom a mingota,hokhok han noya malikakaay a miraod, mangata to i, alapakifatii’an noya tamdaw a micocok to kotang,cato pakasolokor tangsol a pati’enang a mapatay. Tangsolsolen noya malikakaay a miketon ko li’el a miala ko fongoh noya tamdaw.

Yo tatoy han nangra a minengneng koya fongoh, macekok o fongoh no mama nangra. Tangic sato a minokay a pasifana’ to wina nangra tona demak, sowal sa: “ inaaw, malifongoh niyam ko cecay a tamdaw”. nengneng han no wina o mama nangra, sowal sa: ” kapilifongoh han no mama namo kamo samatiya sa a mahemek kamo a militangal, halo tangal no mama litangalen namo, kapingayaw to no namo ko nga’ayay, parayray han to tosa a sikal ko nilitangalan namo.” han no ina koya malikakaay.

Ano hatira i, kapingawyaw to ita ko nga’ay sato koya malikakaay a miketon to faloco’, misaliway to lima a romi’ad, sowal sato: “ kakaaw! ci’icelay to kita” saan, macokacok tayra i tapolo molien nangra ko fakeloh milifet to cikay ato ya mamoliay a fokeloh. Nikawrira, caay ho pakalowid toya mamoliay a fokeloh. Sowal sato:”caayay ho kacitaneng kita malamingayaway”. Masaromi’ad heca a misaliway, milifet heca ato mamoliay a fokoloh nani tapolo, malowid to nangra koya mamoliay a fakeloh i, madengay to kita saan, ta misanga’ to takoyodan alacecay malikaka, o sapitafo to fokeloh, o hasapifenges to ‘ada a fokeloh. Mi’adop heca to malonem, o ’irang noya malonem paroen i cefo noya malonem.

Malaheci to koninian a halaka, palowad to a mingayaw i roma a niyaro’. Pasitira han i niyaro’ a mikowang, macekok ko tamdaw no niyaro’, milekal to “ iraay to ko ‘ada, tatiihay to” saan a raawaw, alas’adas’adak sa ko polong tamdaw no niyaro’, nengneng han totosaay aca kona malikakaay, caka samaan kini saw sa ko iniyaro’ay a miharateng. O kapah to nona niyaro’ay mikowang a milepel(miko’eko) tona malikakaay.

Itiya sato yo comikay a milaliw koya malikakaay rasrasen nangra koya niparoan i cefo no malonem a ’irang i lalan, tahira to i masataporoay macacorok a mifafa matiya o madoka’ay to. Tahira i masahefongay awa to a manengneng no ’ada, kinapatay sa a comikat a milaliw. Pasitira i pali’ayawan a mica’it koya cifokelohay a takoyodan,madihecoay a lalan itini, tapesi’ han koya ’irang italiyok.

Tahira sato ko ada ila’eno no cifokelohay takoyodan a kilang, politaen nangra koya ’irang tahiniay aca ko tolas, songila’en ho ita a misolap itini saan cangra. Tala saan koya malikakaay, yo masaopo to ila’eno noya takoyodan a ma’emin ko ada, tepoc han noya malikakaay koya safalod to takoyodan a masay, folesak a matefad koya fokeloh mapa’ekel mapatay ma’emin ko ada.

Ophen to nangra a miketon ko tangal no ’ada, o patadekan no kaka a piketonan to tangal i,o fokeloh, kanacecay a miketon mangawa’ a matales ko fonos ningra, cowa ka kali’eki ko piketon, ono safa a tatadekan o datong, cowa ka tales ko fonos, orasaka, kali’ekiay ko piketon, malepon to kono safa a ngato mipadang to kaka ta ma’emin a maketon.

Miletek to kilang koya malikakaay to sapi’orong toya tangal a ’onoc, ono kaka a mialaan o talopo a kilang ha ’onoc, kahenayay a mapitek. Yo mikilim ko safa to aalaen a kilang, ira matengil ko soni no ’ayam: ta’eciwraw, ta’eciwraw sanay, itira i ca’ang no ta’eciwraw a kilang, oninian konian kilang ko nialaan no safa malo’onoc ningra. Sowal sa ko kaka: “tangsol sa a mapitek ko ’onoc ako, icowaay kiso a miala tona kilang, no caay ka pitek saw?” paca’of sa ko safa: “ tengilen hena! masoni ko ’ayam ta’eciwraw, ta’eciwraw sanay”, katayra kiso a miala toya kilang han no safa. Toya sato ’orongen tona malikakaay koya polong a tangal minokay tayra ciwinaan.

Tahira sa i roma a pala, ira ma’araw nangra ko mami’, sowal sa ko kaka:” oninian marohemay to mami’ o hano mako”, tangsol a mikited to cecay a mami’, podac han nira ira masadak ko malihaway to ko ngiha’ matiya o malitengay a fafahiyan, kalafafahi han no kaka. Ono safa a mikitosan a mami’ cowa ho ka rohem, podac han no safa ira ko makapahay a kaying malofafahi no safa.

Masasowal kona malikakaay, iro matini cifafai to kita malikaka, minokay kita panengneng ci inaan”, nikawrira, tahloma’ sato kona malikakaay cowa ka hemek ko wina nangra, nawhani, cingohahay to ciwina,sowal sa: ”nimaan kamo itini, kasadak a misatiwatiwar namo ko nga’ayay”, sowal sa koya malikakaay: ” o haliwina niyam sa minokay kami, nengnengen kami tomirengay itini i fawahan”.

Caay ka pilingwa ko wina cangranan, saikoray to i, paco’enek han noyamalikakaay ko opih no ‘ayam i tangal, cifonos to citilidan to pito a fo’is a safakec, sadak tarapapotal sowal ciwinaan: ”inaaw, ano matini ko faloco’ iso a ’intel i tamiyanan, ma’edeng a samanen laliw sato kami, to ikor to i, ano ta’engad ko dadaya, tomireng kiso i papotal o deng itiya a ma’araw iso kami” han noya malikakaay paikor ko wina a pasowal. Itira to a perok han lasot sa ko oo’, miliyaw heca miperok malasot taha pakih, saliyaliyaw sa a miperok lahedaw sato a malasot i sera koya malikakaay. Itiya a tomangic koya ina. ikor to lima a romi’ad to dadaya, so’elinay ma’araw noya wina i kakarayan ko Linamay ato Utong a tosa a fo’is,, awa to ko tolas a tangic a koya wina.

O ma’araway no mita i kakarayan a Linamay ato Utong a fo’is oya tatosa a malikakaay.