|
Jules Verne Jules Gabriel Verne, (8 de febreru de 1828, Nantes – 24 de marzu de 1905, Amiens) (Xuliu Verne n'asturianu), foi un escritor francés. La mayor parte de la so obra son noveles de ciencia ficción. BiografíaJules-Gabriel Verne nació en Nantes, nel barriu d'île Feydeau. Yera fíu de Pierre Verne (orixinariu de Provins), y de Sophie Allote de la Fuÿe, d'una familia burguesa nantesa de navegantes y armadores. Jules Verne yera'l mayor d'una familia de cinco hermanos: Paul (1829-1897); Anna, nacida en 1836; Mathilde, nacida en 1839; y Marie, nacida en 1842. En 1834, a la edá de seis años, va internu a una escuela llevada por una tal Mme. Sambin. L'añu siguiente, entra col so hermanu nel Lycée Saint-Stanislas de Nantes, un establecimientu relixosu conforme al espíritu mui católicu de so padre (d'una manera xeneral, el Lycée Georges-Clemenceau nun tien una buena reputación na burguesía nantesa). Ellí atopamos delles güelgues de los sos primeros éxitos escolares:
Arriendes d'eso, varios accessits de música vocal asoleyen el so gustu por esta materia, gustu que conservará a lo llargo de tola so vida[9]. La lleenda afirma qu'en 1839, a la edá de 11 años, el pequeñu Jules embarcaríase nun corréu con destín a les Indies, en calidá de grumete. So pá recuperaríalu in-extremis en Paimbœuf. Dizse que Jules Verne confesaría que partiera pa devolve-y un collar de coral a la so prima, Caroline Tronson, de la que taba enamoráu. Ante la reacción de so pá, prometió nun volver a viaxar más qu'en sueños. Pero eso nun ye más qu'una lleenda adornada pola imaxinación familiar.[ensin referencies] En 1840, Jules Verne entra nel Petit Séminaire de Saint-Donatien[10], onde cursará la cuarta, la tercera y la segunda. Síguelu'l so hermanu, en pensión como él. Na so novela inacabada, Un prêtre en 1839[11], Jules Verne describió esi pequeñu seminariu de manera poco afalagadora[12]. El mesmu añu, Pierre Verne compra a Chantenay una villa pa les vacacioness, tovía existente nel 29 bis, de la rue des Réformés, enfrente a la ilesia de Saint-Martin-de-Chantenay (el Muséu Jules-Verne, asitiáu igualmente en Chantenay, ta instaláu nun edificiu ensin rellación cola familia Verne). A tola familia-y gusta axuntáse nesta casa de campu. Les vaciones de Jules pasen igualmente en Brains, na propiedá de so tíu Prudent Allotte, La Guerche. Esti últimu ye un vieyu armador solteru, que dio la vuelta al mundo y tornó pa instalase nel so país natal en 1827/1828. Ye alcalde de Brains de 1828 a 1837. Al xoven Verne presta-y xugar interminables partíes de faire d'interminables parties del xuegu de la oca col vieyu trotamundos[13].  De 1844 a 1846, Jules y Paul entren al Lycée Royal (anguaño Lycée Clemenceau]]). Jules Verne frecuenta en compañia de los sos compañeros el Cercle des externes du Collège Royal que s'aconceya na llibrería del Père Bodin, Plaza del Pilori. Depués de terminar les clases de retórica y filosofía, pasa les pruebes del bachilleratu en Rennes y recibe la mención « assez bien », el 29 de xunetu de 1846[14]. En 1847, Jules Verne ye enviáu a París por so padre, prioritariamente pa que continúe colos sos estudios, pero tamién pue ser col fin d'alloñalu de Nantes. N'efeutu, Caroline Tronson (1826-1902), la prima de Jules, de la que ta enamoráu, cásase'l 27 d'abril del mesmu añu con Émile Dezaunay, un home de cuarenta años. Jules Verne sentirá un amargor fondu. Los Viaxes estraordinarios En 1862, Jules Verne somete al editor Pierre-Jules Hetzel (1814-1886) la so novela Cinq semaines en ballon (Cinco selmanes en globu), que s'asoleya en 1863 y conoz un gran éxitu, incluso más allá de les fronteres franceses. Firma entós un contrato con Pierre-Jules Hetzel que lu xune por venti años a esti editor; comprometiéndose a proporcionar noveles especialmente pal Magasin d'éducation et de récréation, revista destinada a la mocedá. Asina Jules Verne va trabayar a lo llargo de cuarenta años nos sos Voyages extraordinaire] (Viaxes estraordinarios) que comprendieron 62 noveles y 18 narraciones curties[15]. En 1863, Jules Verne escribió Paris au XXe siècle (París nel sieglu XX), que nun apaecería hasta 1994. El 27 de febreru de 1863 ye admitíu como miembru de la Sociedá d'autores y compositores dramáticos. Le 26 d'avientu 1863, Verne asoleya un artículu nel Musée des familles un artículu relatando la 'esperiencia del so amigu Nadar a bordu d'un globu xigantescu, el Géant. el fotógrafu crea la Société d'encouragement pour la locomotion aérienne au moyen d'appareils plus lourds que l'air (Sociedá de sofitu pala locomoción aérea por medio d'aparatos más pesaos que l'aire), na que Jules Verne ye censor. Per esti tiempu, descubre l'universu d'Edgar Poe a través de les traduciones de Charles Baudelaire. L'escritor americanu fascínalu, hasta'l puntu que-y consagra l'únicu estudiu lliterariu qu'escribió, apaecíu en 1864 nel Musée des familles, Edgar Poe et ses œuvres[16]. En 1864 Jules Verne publica les noveles Les Aventures du capitaine Hatteras, qu'apaez primeramente nel Magasin anantes de ser asoleyada en volume y Voyage au centre de la Terre. Per otru llau, dexa'l so emplegu d'axente de cambiu y treslládase a Auteuil. En 1865, conviértese en miembru de la Société de géographie. El 16 de marzu de 1867, en compañía del so hermanu Paul, embarca nel Great Eastern en Liverpool pa los Estaos Xuníos, editará del so viaxe la novela dUne ville flottante (1870). Jules Verne compra'l so barcu Saint-Michel en 1868, una chalupa de pesca, habilitada pa los viaxes de placer, y nella fadrá'l so despachu de trabayu. Mobilizáu como guardacoste nel Crotoy na Guerra franco alemana de 1870, Jules Verne continúa escribiendo. So padre, Pierre Verne, muerre'l 3 de payares de 1871, en Nantes. Treslládase a vivir a Amiens, villa natal de la so muyer, en 1872. Nesta dómina, Amiens cuenta con delles sociedaes de sabios: d'esta miente vemos frecuentemente a Jules na Biblioteca de la Sociedá Industrial, que ta abonada a numberoses revistes científiques. El 8 de marzu de 1872, conviértese en miembru titular de l'Académie des Sciences, des Lettres et des Arts d'Amiens de la que foi elixíu Direutor en 1875 y en 1881 y, nesta ocasión, pronuncia varios discursos de bienvenía, especialmente a unu de los sos amigos, el caricaturista Gédéon Baril, que firma les ilustraciones de Dix heures en chasse, na editorial Hetzel. En cambio, nun consigue entrar na Académie française. Dende xunu de 1867, l'Académie française corona'l Magasin d'Éducation et de Récréation, nel que Jules Verne ya asoleyara delles noveles, depués, demientres la sesión del 8 d'agostu de 1872, son los Voyages extraordinaires nel so conxuntu los qu'algamen el mesmu honor. Nesta osción, M. Patin, secretariu perpetuu de l'Académie, fai l'emponderamientu de Jules Verne que, mui contentu con esti premiu, ambiciona un sillón na honorable institución. Fracasando nel so intentu aquel añu, torna a intentalo en 1877, col fuerte sofitu Alexandre Dumas fíu. Nuevu desengañu: ye Victorien Sardou'l que resulta elixíu. Verne nun renuncia y intenta una nueva oportunidá en 1883. Esta vez, ye'l fracasu de la obra qu'asoleyó de Kéraban-le-Têtu y qu0'escribió ensin collaboración la que-y torga'l camín. Verne retírase a Amiens, pero en 1884, presenta nuevamente la so candidatura y presiona a Dumas píu pa que lu ayude[17]. Ye un nuevu fracasu, que lu asquea pa siempre[18]. En 1874, publica La vuelta al mundu n'ochenta díes y compra'l Saint-Michel II. El mesmu añu, algama pal so barcu la concesión del Yacht-Club de France, del que ye nomaáu miembru honorariu[19]. En 1876, Honorine Verne ye víctima d'abondoses métrorraxes que paez que la van llevar a la muerte, pero ye salvada por una transfusión de sangre, casu rarísimu na dómina. Un añu más sero, Verne da un fastuosu baile de mázcares n'Amiens, cola participación del so amigu Nadar, el modelu de Michel Ardan, héroe de les sos noveles De la Terre à la Lune y Autour de la Lune. Desgraciadamente, la so muyer recae delles xornaes más tarde. L'editor desaprueba manifiestamente esi baile, que l'autor da portanto pa asentar la posición de la so muyer y los sos fíos n'Amiens[20]. En 1876, algama de la xusticia que'l so fíu menor Michel con un comportamientu rebelde seya metíu nun reformatoriu, la Colonie pénitentiaire de Mettray a lo llargo de seis meses. En febreru de 1878, failu embarcar pa les Indies. De xunu a agostu de 1878, Jules Verne naviga de Lisboa a Arxelia nel Saint-Michel III, depués, en xunetu de 1879, n'Escocia ya Irlanda. Tercer cruceru en xunu de 1881, col so hermanu, el so sobrín Gaston y Robert Godefroy : visita'l Mar del Norte, Holanda, Alemaña, depués pela canal d'Eider, Kiel y el Báltico hasta Copenḥague. Existen numberoses reseñes sobre esi viaxe,de nombreux renseignements sur ce voyage, puesto que Paul Verne escribió'l rellatu, asoleyáu na editorial Hetzel[21]. En 1882, dexa'l boulevard Longueville, onde reside dende 1873, pa treslladase a la rue Charles Dubois, la famosa casa de la torre cororada por un mirador que presenta semeyances sorprendentes coles cases con torre en dos de les sos noveles póstumes, Le Secret de Wilhelm Storitz y La Chasse au météore[22]. El 8 de marzu de 1885, dará un segundu baile na so nueva residencia, baile al que la so muyer pudo, esta vez, asistir[23]. En 1884, Jules Verne decide facer un gran cruceru pel Mediterraneu. El Saint-Michel III dexa Nantes el 13 de mayu. A bordu atópense Paul Verne, Robert Godefroy, Michel Verne y Louis-Jules Hetzel. Cuenta atopar a la so muyer, de visita en casa de la so fía Valentine y del so xenru, n'Arxelia. El barcu llega a Vigo el 18, a Lisboa el 23. Verne pasa per Gibraltar el 25 de mayu. A la so llegada a Orán, alcuéntrase con Honorine y ye recibíu pola sociedá xeográfica de la ciudá. Los periódicos dediquen-y numberosos artículos. El 10 de xunu, llega a Bône onde'l bey de Tunicia pon a la so disposición un vagón especial. Tornando al so barcu, sufre una tempestá cerca de Malta, visita Sicilia, Siracusa, depués Napoles y Pompeya. N'Anzio, el grupu garra'l tren pa Roma. El 7 de xunetu, Verne ye recibíu n'audiencia privada pol Papa Lleón XIII. Curiosamente,el día siguiente, visita la lóxa masónica de la ciudá[24]. Mas sero reúnese con Louis-Salvador de Habsbourg-Lorraine, col qu'establez una rellación epistolar que durará hasta la muerte del escritor. Dos meses depués de zarpar el barcu, Verne ta de vuelta n'Amiens[25]. Últimos años 1886 ye un añu crucial na vida de Jules Verne. El 15 de febreru, decídese a vender el Saint-Michel III. La conservación del barcu tórnase cara y el so fíu endéudase y cuesta-y caro[26]. Cédelu a metá de preciu aMartial Noë. El 9 de marzu, volviendo a casa del « Cercle de l'Union », atópa al so sobrín Gaston armáu con un revolver. Dispara sobre l'escritor que ye firíu nuna pierna. Gaston ye sospechosu de llocura. So padre, Paul Verne, declarará que'l so fíu disparó sobre Jules Verne pa llamar l'atención sobre él col fin de facelu entrar na Académie française. Gaston Verne será ingresáu nun manicomiu hasta la so muerte'l 13 de febreru de 1938[27]. Robert Godefroy envía un telegrama a la casa Hetzel, pero Louis-Jules Hetzel ta en Mónacu, al cuidao de so padre que muerre'l 17 marzu. La firida de Jules Verne dexará-y una coxera definitiva. El 15 febrery de 1887, so madre, Sophie Verne, muerre. L'escritor nun pue acudir al intierru, yá que camina con dificultá y la so curación nun avanza[28]. Obligáu a facese sedentariu, tresllada'l so interés pola vida de la ciudá. En 1888, Jules Verne ye elixíu pal conceyu d'Amiens sobre la lista republicana (izquierda moderada) liderada por Frédéric Petit. Ocupará'l puestu quince años. Verne nun yera un republicanu convencíu, yá que tola vida se consideró monárquicuu, pero de tendencia orleanista[29]. Nel somantu del conceyu, foi l'encargáu, de los espectáculos, de circu y de les exposiciones[30]. El dossier sobre'l Cirque Municipal, yá propuestu a lo llargo del mandatu anterior del Ayuntamientu, lleva-y munchu tiempu. Implícase fuertemente, a pesar de les crítiques a la construción del edificiu. Consigue sacar alantre'l so proyeutu, el 23 de xunu de 1889, pronuncia'l discursu d'inauguración[31].  Caballeru de la Lexón d'honor dende agostu de 1870, Jules Verne ye promovíu al grau d'oficial el 24 de xunetu de 1892. Ye condecoráu'l 11 d'ochobre siguiente pol Prefectu de la Somme[32]. El 27 d'agostu de 1897, el so hermanu Paul muerre como consecuencia de trastornos cardiacos que sufría dende diba tiempu. Verne queda postráu y refuga tou desplazamientu. Escribe una carta chocante al so sobrín Maurice, que termina asina: : « Ocho de la tarde. Tengo miéu que me seya imposible dir a París »[33]. En 1900, Verne dexa'l domiciliu particular de la cai Charles Dubois y torna a la casa qu'alquilara nel 44 del boulevard de Longueville. L'apartamentu, menos espaciosu, permite-y vivir más fácilmente. Caltién los sos hábitos: un gabinete de trabayu y la so biblioteca contigua. Siempre la mesma mesa sobre la qu'escribe dende va trenta años[34]. L'escritor reconoz a un visitante, Robert Sherard: « Tengo una catarata nel mio güeyu derechu, pero l'otru ta tovía enforma bien »[35]. Refuga pues facese operar. _1a.jpg) En 1902, siente amenorgar les sos fuercies intelectuales. A una petición del direutor de l'Académie d'Amiens, responde: « Pídeme qu'escriba dalguna cosa pa l'Academia. Escaez usté qu'a la mio edá les pallabres vanse y les idees nun vienen »[37]. En 1903, l'escritor nun escribe munco, pero confía a Robert H. Sherard que tien muncho avanzao y que nun ye tan grave que tien que trabayar lentamente[38]. N'efeutu, dende 1892, Verne tien una lriestra de noveles escrites y les corrixe al mesmu tiempu del so asoleyamientu[39]. A pesar de too, acepta la presidencia del grupu esperantófonu d'Amiens. Ardiente defensor d'esta moza llingua internacional, promete a los sos amigos escribir una novela na que describirá los méritos del esperanto. Entama la redación de Voyage d'étude hacia fin d'añu. Pero agotáu, Verne dexa la pluma depués de 6 capítulos. El borrador será retomáu pol so fíu Michel, pero la obra final (L'Étonnante Aventure de la mission Barsac) nun fairá mención al esperanto.  La diabetes, que ataca la so agudeza visual, acuité visuelle, va destruyéndolu pasu ente pasu. Depués d'un fuerte ataque, hacia'l fin de 1904, una nueva crisis lu dexa ablayáu'l 16 de marzu del añu siguiente. Jules Verne muerre'l 24 de marzu de 1905 n'Amiens na so casa del boulevard Longueville, 44 (anguaño boulevard Jules-Verne). Los sos funerales atraen a más de cinco mil persones. Varios discursos son pronunciaos, especialmente'l de Charles Lemire de la Société de géographie. L'emperador Guillermu II envía al encargáu de negocios de la embaxada d'Alemaña a dar el pésame a la familia y sigue'l cortexu. Aquel día nengún delegáu del gobiernu francés taba presente nos funerales.[40]. L'escritor foi enterráu nel cementeriu de La Madeleine n'Amiens. Siete noveles de Jules Verne y una esbilla d'artículos apaecieron depués de la so muerte, publicaes pol so fíu Michel Verne, que tomará la responsabilidá de modificar los manuscritos. En 1907 una octava novela, L'Agence Thompson and Co., sera enteramente escrita por Michel pero asoleyaráse baxo l'autoría de Jules Verne. ObresFoi precursor de la ciencia ficción y de la moderna novela d'aventures.[41][42] Foi un estudiosu de la ciencia y la teunoloxía del so tiempu, lo que —xunío a la so gran imaxinación y a la so capacidá d'anticipación lóxica — permitió-y adelantase al so tiempu, describiendo ente otres coses los submarinos (el «Nautilus» del capitán Nemo),[43] l'helicópteru (un yate que na punta de los sos mástiles tien hélices que lu aguanten, en Robur el conquistador).[44] Obres principales
Obres de mocedáLes noveles y narraciones qu'anticipen los Viaxes estraordinarios
Noveles póstumesA la muerte de Jules Verne en 1905, varios de los sos manuscritos tan n'espera de publicación, col fin de respetar el ritmu d'unu o dos volúmenes por añu preferíu pol editor. Eses noveles y narraciones fueron modificaes por Michel Verne, fíu del autor, anantes de la so publicación. Les versiones orixinales nun fueron asoleyaes más que varios decenios depués. La fecha indicada ente paréntesis ye la de la redación.
Obres teatralesJules Verne siéntese primeramente atrayíu pol teatru, pero nun conocerá nél más qu'un éxitu mediocre hasta que dellos de los sos Voyages extraordinaires seyan llevaos a la escena. Varies de les sos pieces fueron escrites en collaboración. La fecha ye la de la primera producción, salvo indicación en contra.
Ensayos y obres históriques
Poesíes y cantares184 poesies y cantares de Jules Verne fueron catalogaes hasta'l presente. La mayoría de los cantares apaecieron en dos esbilles de música d'Aristide Hignard: Rimes et Mélodies. Un gran númberu de poesies provienen de dos cuadernos de poesies manuscrites. Esos cuadernos fueron editaos[48]. Obres traducíes al asturianu
Arriendes d'este obres vertíes a la llingua asturiana, Xulio Verne foi la figura a la que se-y dedicó la segunda edición del Festival del Arcu Atlánticu, entamáu pol Conceyu de Xixón en 2013, dedicándose-y la presentación de les sos obres y una llectura pública de La vuelta al mundu n'ochenta díes[49]. Esbilla de narraciones
Referencies
Enllaces esternos
|
