Narbona ye la ciudá más poblada del departamentu d'Aude, con 52.489 habitantes. Ye la villa central d'una comunidá de 121.863 habitantes, la Gran Narbona.
Narbona yera la capital de la Narbonense, provincia romana creada na mesma dómina. Foi hasta'l fin del Imperiu romanu d'Occidente una de les ciudaes más importantes de la Galia con una superficie de más de dos quilómetros cuadraos.
A pesar d'aguantar un asediu visigodu en 436, en 462 Narbona foi integrada al reinu visigodu de Tolosa. Perteneció a dichu reino hasta 718, cuando foi ocupada polos musulmanes que veníen d'España hasta 759. Esi añu la población llocal aniquiló a la guarnición musulmana y apurrió la ciudá a los francos, en cuenta de caltener les sos lleis consuetudinarias.[3] Dempués d'esta fecha Narbona quedó definitivamente dientro del reinu de los francos. Hasta la Edá Media Narbona yera gobernada por dos señoríos: l'arzobispáu y el vizcondáu.
Demografía
Evolución demográfica de Narbona
1793
1800
1806
1821
1831
1836
1846
1851
1856
1861
1866
1872
1876
1881
1886
1891
1896
1901
1906
1911
1921
1926
1931
1936
1946
1954
1962
1968
1975
1982
1990
1999
2007
9
050
9 086
9 464
9 940
11 907
10 762
11 427
13 066
14 300
16 062
17 172
17 266
19 968
28 134
29 702
29 566
27 824
28 852
27 039
28 173
28 956
29 841
31 909
30 047
29 975
32 060
33 891
38 441
39 342
41 565
45 849
46 510
51 306
Pa los censos de 1962 a 1999 la población llegal correspuende a la población ensin duplicidaes (Fonte: INSEE[Consultar])
El cantón de Narbona Esti ta formáu per una parte de Narbona (16.851 habitantes)
El cantón de Narbona Oeste ta formáu per una parte de Narbona y de los conceyos de Bizanet, Canet, Marcorignan, Montredon-des-Corbières, Moussan, Névian, Raissac-d'Aude y por Villedaigne (21.459 habitantes)
El cantón de Narbona Sur ta formáu per una parte de Narbona y pol conceyu de Bages (16.043 habitantes)
La construcción de la Catedral de San Xusto y San Pastor (en francés orixinal, Saint-Just-et-Saint-Pasteur) foi empecipiada en 1272 fecha na que se punxo la primer piedra de la catedral. La construcción remató en 1355 cola invasión del príncipe Negru. Enxamás se terminó la so construcción. Los sos 41 metros, convertir na tercer catedral más alta de Francia solo por detrás de la de Amiens y Bourges. Ye d'estilu góticu y reemplaza a una ilesia del sieglu IV allugada nel mesmu llugar.
Nel centru de la plaza del Conceyu, puede vese l'antigua Vía Domitia nel estáu que quedó a final del sieglu IV. Ye una muerte de la primera gran ruta romana, trazada na Galia a partir del 120 aC pol procónsul Cneo Domicio Ahenobarbo (cónsul 122 e. C.), dos años antes de la fundación de la colonia Narbo Martius, primer colonia romana na Galia. La via Domitia xunía la Italia y l'España romanes. En Narbona, la Via Domitia atopar cola Vía Aquitania, abierta en direición al Atlánticu por Toulouse y Burdeos, prueba del papel de ciudá encruciyada que tenía la ciudá. Les muertes descubiertes el 7 de febreru de 1997 presenten una parte de la caliar dura cola que taba fecha, marcada por fondos carriles. La Vía Domitia ta bordiada per una cera y na base hai una fonte.
El Palaciu de los Arzobispos destacar por tener delles torres. El torrexón Gilles Aycelin de finales del sieglu XIII y principios del sieglu XIV y la Torre San Marcial y de la Madeleine del sieglu XIII, qu'inclúi'l palaciu vieyu d'orixe románicu y el palaciu nuevu d'estilu góticu alteriáu, construyíu ente los sieglos XII y XIII. Dende'l sieglu XIX acueye al conceyu, el Muséu d'Arte y el Muséu Arqueolóxicu.
Histoire de Narbonne (s. dir. de Jacques Michaud et André Cabanis), Toulouse, Privat, 2004, 330 p.
L’Aude de la préhistoire à nos jours (s. dir. de Jacques Crémadeilis), Saint-Jean-d'Angély, 1989, 430 p.
Les Audois: dictionnaire biographique (s. dir. de Rémy Cazals et Daniel Fabre), Carcassonne, Association des Amis des Archives de l'Aude, Société d'Études Scientifiques de l'Aude, 1990, 347 p.
Pumar Moreno, Eduardo (1991). La frontera d'al-Andalus en dómina de los Omeyes. Conseyu Cimeru d'Investigaciones Científiques. ISBN 9788400071950.