Гарады Сербіі

Гарады́ Се́рбіі — населеныя пункты Сербіі, якія афіцыйна маюць статус горада. Паводле закона аб тэрытарыяльнай арганізацыі Рэспублікі Сербіі, статус горада мае населены пункт, які з'яўляецца эканамічным, адміністрацыйным, геаграфічным і культурным цэнтрам пэўнага раёна і размешчаных у ім іншых населеных пунктаў. Усяго ў краіне налічваецца 24 гарады, усе астатнія буйныя населеныя пункты лічацца паселішчамі гарадскога тыпу (сербск.: градско насеље)^[1][2].

Да зацвярджэння гэтага закона пры вызначэнні статусу горада выкарыстоўваўся адміністрацыйна-прававы крытэрый, заснаваны на даных перапісаў насельніцтва^[3]. Гэты крытэрый, уведзены вядомым дэмографам Мілашам Мацурай, падзяліў населеныя пункты краіны на тры тыпы — сельскія, змяшаныя і гарадскога тыпу. Паселішча гарадскога тыпу павінна было налічваць ад 2000 жыхароў, 90% з якіх не былі заняты ў сельскай гаспадарцы^[4].

Нові-Сад і Прышціна з'яўляюцца цэнтрамі аўтаномных краёў Сербіі — Ваяводзіны і Косава і Метохіі адпаведна. Аднак Прышціна кантралюецца ўладамі часткова прызнанай Рэспублікі Косава і з'яўляецца яе сталіцай. Кантроль над горадам сербскімі ўладамі быў страчаны ў чэрвені 1999 года, калі пасля вайны НАТА супраць Югаславіі яго пакінулі сілы арміі і Міністэрства ўнутраных спраў Саюзнай Рэспублікі Югаславіі, а таксама адбыўся адток сербаў, чарнагорцаў і цыган, якія масава пакідалі край.

Герб	Назва	Каардынаты	Акруга	Плошча[заўв 1]	Насельніцтва	Заснаванне ці першае згадванне	Мэр	Фота
	Бялград сербск.: Београд	44°49′00″ пн. ш. 20°28′00″ у. д.HGЯO	Акруга Бялграда	359,92	1.659.440	III ст. да н.э., як кельцкае паселішча Сінгідунум	Драган Джылас[5]
	Валева сербск.: Ваљево	44°16′00″ пн. ш. 19°53′00″ у. д.HGЯO	Калубарская акруга	905	90.312	1393	Станка Церзіч[6]
	Уране сербск.: Врање	42°33′15″ пн. ш. 21°53′50″ у. д.HGЯO	Пчыньская акруга	860	83.524	VI—VII стст.	Зоран Анціч[7]
	Заечар сербск.: Зајечар	43°54′15″ пн. ш. 22°17′05″ у. д.HGЯO	Заечарская акруга	97	59.461	1466	Бошка Нічыч[8]
	Зрэнянін сербск.: Зрењанин	45°22′40″ пн. ш. 20°23′10″ у. д.HGЯO	Сярэдне-Банацкая акруга	190,9	123.362	1326	Іван Бошняк[9]
	Крагуевац сербск.: Крагујевац	44°00′51″ пн. ш. 20°56′22″ у. д.HGЯO	Шумадзійская акруга	559,1	180.252	1476	Вералюб Стэванавіч[10]
	Кралева сербск.: Краљево	43°43′00″ пн. ш. 20°41′00″ у. д.HGЯO	Рашская акруга	1530	125.488	Другая палова XIV стагоддзя	Драган Ёванавіч[11]
	Крушавац сербск.: Крушевац	43°35′00″ пн. ш. 21°19′36″ у. д.HGЯO	Расінская акруга	854	128.752	1371	Браціслаў Гашыч
	Лескавац сербск.: Лесковац	43°00′00″ пн. ш. 21°57′00″ у. д.HGЯO	Ябланіцкая акруга	1025	148.206	XII стагоддзе	Горан Цветанавіч[12]
	Лозніца сербск.: Лозница	44°32′00″ пн. ш. 19°13′33″ у. д.HGЯO	Мачванская акруга	612	84.925	Як рымскае паселішча Ad Drinum	Відое Петравіч[13]
	Ніш сербск.: Ниш	43°19′09″ пн. ш. 21°53′46″ у. д.HGЯO	Нішаўская акруга	597	260.237	Як кельцкае паселішча Навісас	Зоран Перышыч[14]
	Нові-Пазар сербск.: Нови Пазар	43°08′07″ пн. ш. 20°30′26″ у. д.HGЯO	Рашская акруга	742	54.604	1461	Меха Махмутавіч[15]
	Нові-Сад сербск.: Нови Сад	45°15′52″ пн. ш. 19°49′54″ у. д.HGЯO	Паўднёва-Бацкая акруга	129,4	341.625	1694	Мілаш Вучэвіч[16]
	Панчава сербск.: Панчево	44°52′26″ пн. ш. 20°39′07″ у. д.HGЯO	Паўднёва-Банацкая акруга	148,8	100.140	Рымскае паселішча Панука	Святазар Гаўрылавіч[17]
	Пажаравац сербск.: Пожаревац	44°36′33″ пн. ш. 21°10′34″ у. д.HGЯO	Бранічаўская акруга	?	75.334	1476 год	Міямір Міча-Іліч[18]
	Прышціна[заўв 2] сербск.: Приштина	42°40′00″ пн. ш. 21°10′00″ у. д.HGЯO	Косаўская акруга	857	465.186	Як рымскае паселішча Vicianum	Іса Мустафа
	Смедарава сербск.: Смедерево	44°39′48″ пн. ш. 20°55′44″ у. д.HGЯO	Падунайская акруга	484	108.209	1019 год	Ясна Аўрамавіч[19]
	Сомбар сербск.: Сомбор	45°46′48″ пн. ш. 19°07′12″ у. д.HGЯO	Заходне-Бацкая акруга	1178	47.623	XIV стагоддзе	Неманя Дэліч[20]
	Срэмска-Мітравіца сербск.: Сремска Митровица	44°59′00″ пн. ш. 19°37′00″ у. д.HGЯO	Срэмская акруга	48,4	39.084	Як ілірыйскі Сірмій у IV ст. да н.э.	Браніслаў Недзімовіч[21]
	Субаціца сербск.: Суботица	46°05′54″ пн. ш. 19°40′12″ у. д.HGЯO	Паўночна-Бацкая акруга	290	141.554	7 мая 1391	Мадэст Дуліч[22]
	Ужыцы сербск.: Ужице	43°51′00″ пн. ш. 19°51′00″ у. д.HGЯO	Злаціборская акруга	667	78.040	Як рымскі горад Капедунум	Саша Мілошавіч[23]
	Чачак сербск.: Чачак	43°53′29″ пн. ш. 20°20′59″ у. д.HGЯO	Моравіцкая акруга	636	72.148	18 снежня 1408	Воіслаў Іліч[24]
	Шабац сербск.: Шабац	44°45′21″ пн. ш. 19°41′38″ у. д.HGЯO	Мачванская акруга	795	55.163	1470	Мілаш Мілошавіч
	Ягодзіна сербск.: Јагодина	43°58′30″ пн. ш. 21°15′23″ у. д.HGЯO	Помараўская акруга	470	35.589	1399	Ратка Стэванавіч

Легенда карты:

• Сталіца Сербіі
• Горад

Бялград Чачак Ягодзіна Кралева Крагуевац Крушавац Лескавац Лозніца Нові-Пазар Нові-Сад Ніш Панчава Пажаравац Прышціна Смедарава Сомбар Срэмска-Мітравіца Субаціца Шабац Ужыцы Валева Уране Заечар Зрэнянін

• Гарады Сербіі (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 28 лістапада 2012. Праверана 2 сакавіка 2013.
• Агульная інфармацыя пра гарады (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 3 лістапада 2012. Праверана 2 сакавіка 2013.
• Градови Србије (серб.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 сакавіка 2013. Праверана 2 сакавіка 2013.
• Гарады і абшчыны (серб.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 23 красавіка 2013. Праверана 2 сакавіка 2013.

Гэты спіс уваходзіць у лік выдатных спісаў беларускамоўнага раздзела Вікіпедыі.