Μαστόδοντας

Μαστόδον; Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:; Ύστερο Μειόκαινο - Ύστερο πΛειστόκαινο, 5.3–0.011Ma ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν
	; Ζωντανή απεικόνιση μαστόδοντα
Κατάσταση διατήρησης
	; Εξαφανισμένο (IUCN 3.1)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Θηλαστικά (Mammalia);
Τάξη:	Προβοσκιδωτά (Proboscidea);
Οικογένεια:	Μαστοδοντίδες (Mammutidae);
Γένος:	Μαστόδον (Mammut);
Τυπικό είδος
	†Mammut americanum; Kerr, 1792

Ο Μαστόδοντας είναι γένος προϊστορικών προβοσκιδωτών, που έζησε στην Βόρεια και την Κεντρική Αμερική από το Μειόκαινο μέχρι το Πλειστόκαινο (από 5,3 εκατομμύρια έως 11 χιλιάδες χρόνια πριν). Η ονομασία του οφείλεται στο ότι τα δόντια τους είχαν διάσπαρτα φύματα που έμοιαζαν με μαστούς και με αυτόν τον τρόπο άλεθαν την τροφή τους.

Απολιθώματα όμοιων προβοσκιδωτών βρέθηκαν και στην Ευρώπη (και την Ελλάδα) και μερικοί τα συγχέουν με αυτά του μαστόδοντα. Όμως αυτά τα οστά ανήκουν στο γένος Ζυγολοφόδον (Zygolophodon).

Περιγραφή

Ο Μαστόδοντας ήταν γιγάντιο θηλαστικό και μπορούσε να φτάσει τα 2,8 μέτρα ύψος και τους 4,5 τόνους βάρος. Ήταν μικρότεροι από τους σημερινούς ελέφαντες, αλλά είχαν πιο γερή κατασκευή. Παρά το γεγονός ότι το κρανίο του μαστόδοντα ήταν μικρότερο και πιο επίπεδο από αυτό του ελέφαντα, ήταν παρόμιοι στην εμφάνιση. Τα αυτιά του ήταν μικρότερα και όχι τόσο εμφανή όσο των σημερινών ελεφάντων. Ο μαστόδοντας καλυπτόταν από μακρύ, καστανοκόκκινο τρίχωμα. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του μαστόδοντα, που φαίνεται πως τρεφόταν επί το πλείστον με φύλλα, είναι ο διακριτικός χαρακτήρας των δοντιών, που από πολλές απόψεις είναι σχετικά πρωτόγονα. Οι μεγάλοι άνω χαυλόδοντες ήταν μακριοί και μεγάλωναν παράλληλα μεταξύ τους με μια ανοδική καμπυλότητα. Οι μικροί κάτω χαυλιόδοντες ήταν μόνο στα αρσενικά, ενώ τα θηλυκά δεν είχαν^[1].

Ταξινόμηση

Παρά τις ομοιότητες του με το μαμούθ, ο μαστόδοντας δεν είναι στενός του συγγενής. Και τα δύο είδη ανήκουν στην τάξη Προβοσκιδωτά, όμως το μαμούθ κατατάσσεται στην οικογένεια Ελεφαντίδες (που περιλαμβάνει και τους σύγχρονους ελέφαντες), ενώ ο μαστόδοντας κατατάσσεται στην εξαφανισμένη οικογένεια Μαστοδοντίδες (που περιλαμβάνει άλλα 4 γένη).

Είδη

Το γένος Μαστόδον περιλάμβανε 4 είδη:

Τον Αμερικανικό μαστόδοντα (Mammut americanum) που έζησε από το πρώιμο-μέσο Πλειόκαινο μέχρι το Πλειστόκαινο^[2] στην Αλάσκα και τις Δυτικές ΗΠΑ.
Τον Μαστόδοντα του Μάθιου (Mammut matthewi) που βρέθηκε στη Νεμπράσκα και χρονολογείται από το Ύστερο Μειόκαινο
Τον Mammut raki που βρέθηκε στο Νέο Μεξικό και χρονολογείται από το πρώιμο-μέσο Πλειόκαινο και
Τον Mammut cosoensis που βρέθηκε στην Καλιφόρνια και χρονολογείται από το Ύστερο Πλειόκαινο.

Βιολογία

Βασισμένοι στα απολιθώματα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, όπως οι σημερινοί ελέφαντες, οι μαστόδοντες μετακινούνταν σε κοπάδια, που αποτελούνταν από ενήλικα θηλυκά και νεαρά άτομα. Τα αρσενικά ζούσαν μόνα ή πιθανόν να έφτιαχναν μικρές ομάδες και να συναντιόταν με τα θηλυκά κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Η τροφή του αποτελούνταν κυρίως από φύλλα και καρπούς.

Εξαφάνιση

Ο μαστόδοντας εξαφανίστηκε από την Βόρεια Αμερική πριν από 10.500 χρόνια. Η πιθανή κύρια αιτία ήταν η εξολόθρευσή του από τον άνθρωπο (όπου πριν από 15.000 χρόνια περίπου πέρασαν τον Βερίγγειο Πορθμό και έφτασαν στην Αμερική).

Παραπομπές

↑ «mastodon | extinct mammal». Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2016.
↑ Effects of Climate Change on Mammalian Fauna Composition and Structure During the Advent of North American Continental Glaciation in the Pliocene. ProQuest. 1 Ιανουαρίου 2007. ISBN 9780549266594. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[1] «mastodon | extinct mammal». Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2016.

[2] Effects of Climate Change on Mammalian Fauna Composition and Structure During the Advent of North American Continental Glaciation in the Pliocene. ProQuest. 1 Ιανουαρίου 2007. ISBN 9780549266594. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[1]

[2]