Το Μεσιέ 54 (γνωστό και ως M54 και NGC 6715) είναι σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 87.500 ετών φωτός στον αστερισμό Τοξότη. Είναι πιθανό να μην ανήκει στο Γαλαξία, αλλά σε ένα δορυφόρο του, τον SagDEG.
Ιστορικό
Το Μεσιέ 54 ανακαλύφθηκε από το Σαρλ Μεσιέ το 1778. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ κατάφερε να αναλύσει τις εξώτερες περιοχές του, αν και αναλύεται σε άστρα πολύ δύσκολα.
Χαρακτηριστικά
Το Μεσιέ 54 έχει διάμετρο περίπου 300 έτη φωτός και είναι ένα από τα πυκνότερα γνωστά σφαιρωτά σμήνη, με τάξη συγκέντρωσης ΙΙΙ. Το απόλυτο μέγεθος του Μεσιέ 54 είναι -10, κάνοντάς το ένα από τα πιο φωτεινά γνωστά σφαιρωτά σμήνη και στο Γαλαξία μόνο το εντυπωσιακό Ωμέγα Κενταύρου είναι φωτεινότερο.
Τα λαμπρότερα μέλη του Μ54 έχουν φαινόμενο μέγεθος 15,5. Επιπλέον, στο Μ54 έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 82 μεταβλητοί αστέρες, εκ των οποίων τουλάχιστον 55 είναι μεταβλητοί τύπου RR Lyrae, ενώ δύο είναι ημι-κανονικοί κόκκινοι μεταβλητοί με περιόδους 77 και 101 μέρες.
Τον Ιούλιο του 2009, μία ομάδα αστρονόμων εντόπισε ενδείξεις ύπαρξης μίας μαύρης τρύπας ενδιάμεσης μάζας στο πυρήνα του Μεσιέ 54 με μάζα περίπου 104 Μ.[4]
Θέση στο διάστημα
Για πολύ καιρό θεωρούνταν ότι απείχε από τη Γη περίπου 55.000 έτη φωτός, αλλά το 1994 ανακαλύφθηκε ότι το Μεσιέ 54 δεν ήταν μέρος του Γαλαξία, αλλά ήταν στην πραγματικότητα μέρος του ελλειπτικού νάνου του Τοξότη, ενός από τα πιο πρόσφατα ανακαλυφθέντα μέλη της τοπικής ομάδας γαλαξιών.
[5] Έτσι το Μεσιέ 54 είναι το πρώτο εξωγαλαξιακό σφαιρωτό σμήνος που ανακαλύφθηκε, αν και δεν αναγνωριζόταν ως τέτοιο.
