Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι

Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι
Μέρος του Πολέμου του Ειρηνικού του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Σύννεφα από μανιτάρια ατομικής βόμβας πάνω από τη Χιροσίμα (αριστερά) και το Ναγκασάκι (δεξιά)
Χρονολογία	6 και 9 Αυγούστου 1945
Τόπος	Χιροσίμα και Ναγκασάκι, Ιαπωνία
Έκβαση	Συμμαχική νίκη
Αντιμαχόμενοι
Ηνωμένες Πολιτείες ! 1912 Manhattan Project: Ηνωμένο Βασίλειο ! Ηνωμένο Βασίλειο Καναδάς ! 1921 Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας ! Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας
Ηγετικά πρόσωπα
William S. Parsons Paul Tibbets Robert A. Lewis[1] Charles Sweeney Frederick Ashworth Shunroku Hata
Εμπλεκόμενες μονάδες
Manhattan Project: 50 U.S., 2 British 509th Composite Group: 1.770 U.S. Second General Army: Hiroshima: 40.000 (5 anti-aircraft batteries) Nagasaki: 9.000 (4 anti-aircraft batteries)
Απώλειες
1 British, 7 Dutch, and 12 American prisoners of war killed 2 atomic bombs detonated Hiroshima: 20.000 soldiers killed 70.000–126.000 civilians killed Nagasaki: 39.000–80.000 killed At least 150 soldiers killed Total killed: 129.000–226.000

Η ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι συνέβη στις 6 και στις 9 Αυγούστου του 1945 με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Η συγκεκριμένη επίθεση προκάλεσε τον θάνατο τεράστιου αριθμού αμάχων και μέχρι και σήμερα παραμένει η μόνη χρήση ατομικής βόμβας σε πολεμική αντιπαράθεση. Έχει θεωρηθεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, καθώς ουσιαστικά συνέβη μετά την νίκη των Συμμάχων εναντίον της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ευρώπη, καθώς και διότι οι Ιάπωνες δεν γνώριζαν τι θα αντιμετώπιζαν αν έδιναν αρνητική απάντηση στο αμερικανικό τελεσίγραφο που τους ζήτησε να παραδοθούν (ο όρος «ατομική βόμβα» δεν αναφέρθηκε).^{[2][3][4][5][6]}Οι Ηνωμενες Πολιτειες, έστειλαν τελεσίγραφο στην Ιαπωνία και ζήτησαν η χώρα να υποκύψει, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε, οδηγώντας, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, στην ρίψη της ατομικής βόμβας.^[7][8]

Ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα από τις ΗΠΑ έλαβε χώρα, στις 6 Αυγούστου 1945 και ήταν η πρώτη πολεμική πυρηνική επίθεση της Ιστορίας. Η βόμβα ήταν τύπου ουρανίου- 235, η οποία είχε λάβει το προσωνύμιο "Little Boy" (αγοράκι) στο κέντρο συναρμολόγησης και δοκιμών Αλαμογκόρντο. Τα αποτελέσματα της έκρηξης δεν ήταν γνωστά εκ των προτέρων, μιας και τέτοιου τύπου βόμβα δεν είχε δοκιμαστεί, όπως η βόμβα πλουτωνίου, που ακολούθησε στο Ναγκασάκι. Τη ρίψη της έκανε ο σμήναρχος Πολ Τίμπετς, κυβερνήτης ενός αεροσκάφους Β-29 της Αεροπορίας Στρατού, στο οποίο είχε δώσει το όνομα της μητέρας του, "Ένολα Γκέυ". Η έκρηξη συνέβη σε ύψος 600 μέτρα από το έδαφος^{[Σημ. 1]} και μάλιστα το Β-29 υπέστη ισχυρή ανατάραξη με την έκρηξη της βόμβας, παρά το γεγονός ότι είχε διανύσει ήδη περισσότερα από δεκαοκτώ -18- χιλιόμετρα από το σημείο της έκρηξης. Υπολογίζεται ότι επιτόπου σκοτώθηκαν 70.000 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους, άμαχοι. Πολύ περισσότεροι πέθαναν αργότερα ή έπαθαν σημαντικές βλάβες στην υγεία τους εξ αιτίας της ραδιενέργειας. Από την πόλη διασώθηκε μόνο ο θόλος (από μπετόν) και ο σκελετός του κτιρίου που τον στήριζε. Πριν την έκρηξη αυτό ήταν το κτίριο που στέγαζε την "Εμπορική Έκθεση της Περιφέρειας της Χιροσίμα". Ο θόλος υπάρχει και σήμερα, όπως ακριβώς απέμεινε μετά την έκρηξη, και έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Μόλις 3 μέρες αργότερα, στις 9 Αυγούστου 1945, οι Αμερικανικές δυνάμεις έριξαν τη δεύτερη πυρηνική βόμβα (και τελευταία μέχρι σήμερα εναντίον ανθρώπων και μάλιστα αμάχων) στο Ναγκασάκι. Εδώ η βόμβα ήταν άλλου τύπου και χρησιμοποιούσε ως σχάσιμο υλικό το πλουτώνιο. Αυτή είχε λάβει το προσωνύμιο "Fat Man" (Χοντρός) από το εργαστήριο κατασκευής της. Αρχικός στόχος ήταν η ιαπωνική πόλη Κοκούρα (Kokura), επειδή όμως το νησί Κιουσού, στο οποίο βρίσκεται, ήταν καλυμμένο από πυκνή ομίχλη και αφού προσπάθησαν 3 φορές ανεπιτυχώς να εντοπίσουν τον στόχο και τα καύσιμα είχαν πλέον αρχίσει να λιγοστεύουν επικίνδυνα, ο επικεφαλής της αποστολής ταγματάρχης Σουέινι, ακολουθώντας το σχέδιο, υποχρεώθηκε να στραφεί στον "εφεδρικό" στόχο, την πόλη του Ναγκασάκι. Η έκρηξη, που έγινε σε ύψος 500 μέτρα από το έδαφος, ήταν ακόμη σφοδρότερη από την προηγούμενη και μάλιστα παραλίγο να διαλύσει το αεροσκάφος Β-29 του Σουέινι, το οποίο μόλις που πρόλαβε να προσγειωθεί στην Οκινάβα.^[9] Ωστόσο, λόγω της γεωγραφικής θέσης και τοπογραφίας του Ναγκασάκι, τα αποτελέσματά της στο έδαφος ήταν λιγότερο καταστροφικά από αυτά της βόμβας στη Χιροσίμα, λόγω μιας σειράς λόφων που μείωσαν τις συνέπειες του εκρηκτικού κύματος, αν και οι συνέπειες της ραδιενέργειας ήταν εξίσου θανατηφόρες.

Οι δύο αυτές ρίψεις έγιναν με προσωπική απόφαση του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Χάρυ Τρούμαν. Για να πραγματοποιηθούν, ο διοικητής της μοίρας της Αεροπορίας Στρατού Σπατζ, στην οποία ανήκαν τα αεροσκάφη, ζήτησε έγγραφη τη διαταγή από την πολιτική ηγεσία «αρνούμενος να σκοτώσει ίσως 100.000 άτομα με προφορικές μόνον εντολές». Η διαταγή πράγματι του στάλθηκε εγγράφως με τις υπογραφές του Υπουργού Εσωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ και του Υπουργού Στρατιωτικών Χένρι Στίμσον. Η τελική, ωστόσο, απόφαση, σύμφωνα με το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, έπρεπε να ληφθεί μόνον από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος και την έλαβε, με τη δικαιολογία ότι οι ρίψεις αυτές θα έφερναν γρήγορο τέλος στον πόλεμο του Ειρηνικού και ότι τα θύματα από τις βόμβες θα ήταν λιγότερα από τις απώλειες σε μια ενδεχόμενη απόβαση στην Ιαπωνία ή από τη συνέχιση του πολέμου. Υπάρχουν απόψεις όμως που υποστηρίζουν ότι η ρίψη των ατομικών βομβών ήταν μια επίδειξη δύναμης από τις ΗΠΑ προς τον υπόλοιπο κόσμο και κυρίως προς τη Σοβιετική Ένωση. Ως τέτοια, προλείανε το έδαφος για την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Για τους περισσότερους μελετητές και ιστορικούς, οι ρίψεις των ατομικών βομβών ήταν ένα έγκλημα πολέμου.^[10]

Επίσης, ο ίδιος ο Χάρι Τρούμαν σημείωσε στο προσωπικό του ημερολόγιο μόλις έλαβε τη σχετική απόφαση για τους πιθανούς στόχους, ότι «δεν μπορούμε να ρίξουμε αυτή την τρομερή βόμβα στην παλαιά τους πρωτεύουσα (Κιότο) ή στη νέα (Τόκιο). Ο στόχος θα είναι ένας καθαρά στρατιωτικός».

Προηγουμένως, στις 26 Ιουλίου 1945, οι ηγέτες των Συμμάχων εξέδωσαν τη Διακήρυξη του Πότσνταμ, προτείνοντας όρους για την παράδοση της Ιαπωνίας. Η Διακήρυξη του Πότσνταμ θεωρήθηκε τελεσίγραφο και ανέφερε ότι αν η Ιαπωνία αρνιόταν να παραδοθεί, οι Σύμμαχοι θα επιτίθονταν στην ιαπωνική ηπειρωτική χώρα, προκαλώντας «την αναπόφευκτη και πλήρη καταστροφή του ιαπωνικού στρατού, ο οποίος δεν θα μπορούσε να αποφύγει την πλήρη καταστροφή». Ωστόσο, ο όρος «ατομική βόμβα» δεν αναφέρθηκε στο δελτίο και, επομένως, οι Ιάπωνες δεν μπορούσαν να ξέρουν τι θα αντιμετώπιζαν αν έδιναν αρνητική απάντηση και έτσι η απάντηση που έδωσαν ήταν αρνητική, χωρίς όμως τότε να φαντάζονται τις συνέπειες.

Ο αρχικός αριθμός των θυμάτων που πέθαναν ακαριαία από τη ρίψη των βομβών υπολογίζεται σε περίπου 70.000 στη Χιροσίμα και 40.000 στο Ναγκασάκι. Όμως οι ολέθριες συνέπειες της πυρηνικής ακτινοβολίας τους επόμενους τέσσερις μήνες αύξησαν τον αριθμό των νεκρών σε 90.000－166.000 στη Χιροσίμα και σε 80.000 στο Ναγκασάκι.^[11] Μέχρι το 1950 ο απολογισμός των θυμάτων είχε φτάσει τα 200.000 θύματα.^[12]

Οι δυο βόμβες είχαν κατασκευαστεί στο πλαίσιο του Σχεδίου Μανχάταν, του αμερικανικού προγράμματος για την κατασκευή ατομικής βόμβας. Το πρόγραμμα ήταν σε λειτουργία, όταν έπεσαν οι βόμβες, και είχε και άλλες σχεδόν έτοιμες, στα τελευταία στάδια συναρμολόγησης. Υπήρξε η πρόταση από Αμερικανούς επιτελείς να εκτελεστούν και άλλοι ατομικοί βομβαρδισμοί της Ιαπωνίας, είναι άγνωστο όμως αν κάτι τέτοιο τελικά θα συνέβαινε, καθώς η Ιαπωνία παραδόθηκε στους συμμάχους στις 15 Αυγούστου 1945, δυο μέρες πριν την ολοκλήρωση της κατασκευής της επόμενης βόμβας και η συμφωνία παράδοσης υπογράφτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1945.

• Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
• Ατομική βόμβα

• Allen, Louis (1969). «The Nuclear Raids». Στο: Hart, Basil Liddell, επιμ. History of the Second World War. 6. London: Purnell. σελίδες 2566–2576. OCLC 2466051. 
• Appleman, Roy E.· Burns, James M.· Gugeler, Russell A.· Stevens, John (1948). Okinawa: The Last Battle. The United States Army in World War II: The War in the Pacific. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. OCLC 226537810. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2018. 
• Asada, Sadao (1996). «The Shock of the Atomic Bomb and Japan's Decision to Surrender: A Reconsideration». Στο: Maddox, Robert James, επιμ. Hiroshima in History. Columbia, Missouri: University of Missouri Press. σελίδες 24–58. ISBN 978-0-8262-1962-6. OCLC 720831424. 
• World War II: A 50th Anniversary History. London: Hale. Associated Press. 1990. ISBN 978-0-7090-3991-4. OCLC 20394384. 
• Bernstein, Barton J. (Spring 1991). «Eclipsed by Hiroshima and Nagasaki: Early Thinking about Tactical Nuclear Weapons». International Security 15 (4): 149–173. doi:10.2307/2539014. ISSN 0162-2889. https://archive.org/details/sim_international-security_spring-1991_15_4/page/149. 
• Bix, Herbert (1996). «Japan's Delayed Surrender: A Reinterpretation». Στο: Hogan, Michael J., επιμ. Hiroshima in History and Memory. New York: Cambridge University Press. σελίδες 80–115. ISBN 978-0-521-56682-7. 
• Bodden, Valerie (2007). The Bombing of Hiroshima & Nagasaki. Mankato, Minnesota: The Creative Company. ISBN 978-1-58341-545-0. 
• Brooks, Risa· Stanley, Elizabeth A. (2007). Creating Military Power: the Sources of Military Effectiveness. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5399-9. 
• Bungei, Shunjū Senshi Kenkyūkai (1981). The Day Man Lost: Hiroshima. Tokyo: Kodansha International. ISBN 978-0-87011-471-7. 
• Burchett, Wilfred (2004). «The Atomic Plague». Στο: Pilger, John, επιμ. Tell me No Lies. New York: Thunder's Mouth Press. σελίδες 10–25. ISBN 978-0-224-06288-6. OCLC 61395938. 
• Campbell, Richard H. (2005). The Silverplate Bombers: A History and Registry of the Enola Gay and Other B-29s Configured to Carry Atomic Bombs. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. ISBN 978-0-7864-2139-8. OCLC 58554961. 
• Carroll, James (2007). House of War: The Pentagon and the Disastrous Rise of American Power. Boston: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-618-87201-5. 
• Christman, Albert B. (1998). Target Hiroshima: Deak Parsons and the Creation of the Atomic Bomb. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-120-2. OCLC 38257982. 
• Chun, Clayton K. S. (2008). Japan, 1945: From Operation Downfall to Hiroshima and Nagasaki. Oxford: Osprey. ISBN 978-1-84603-284-4. OCLC 191922849. 
• Compton, Arthur (1956). Atomic Quest. New York: Oxford University Press. OCLC 173307. 
• Coox, Alvin D. (1969). «Japan at the End of Her Tether». Στο: Hart, Basil Liddell, επιμ. History of the Second World War. 6. London: Purnell. σελίδες 2536–2544. OCLC 2466051. 
• Coox, Alvin D. (1994). «Air War Against Japan». Στο: Cooling, B. Franklin, επιμ. Case Studies in the Achievement of Air Superiority. Washington, D.C.: Center for Air Force History. σελίδες 383–452. ISBN 978-0-912799-63-6. OCLC 842361345. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2014. 
• Coster-Mullen, John (2012). Atom Bombs: The Top Secret Inside Story of Little Boy and Fat Man. Waukesha, Wisconsin: J. Coster-Mullen. OCLC 298514167. 
• Craven, Wesley· Cate, James, επιμ. (1953). The Pacific: Matterhorn to Nagasaki. The Army Air Forces in World War II. Chicago: The University of Chicago Press. OCLC 256469807. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2014. 
• Dietz, Suzanne Simon· Van Kirk, Theodore Jerome (2012). My true course: Dutch Van Kirk, Northumberland to Hiroshima. Lawrenceville, Georgia: Red Gremlin Press. ISBN 978-0-692-01676-3. OCLC 797975707. 
• Dower, John W. (1996). «The Bombed». Στο: Hogan, Michael J., επιμ. Hiroshima in History and Memory. New York: Cambridge University Press. σελίδες 116–142. ISBN 978-0-521-56682-7. OCLC 466874831. 
• Drea, Edward J. (1992). MacArthur's ULTRA: Codebreaking and the War Against Japan, 1942–1945. Lawrence, Kansas: University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-0504-0. OCLC 23651196. 
• Edwards, Pail N. (1996). The Closed World: Computers and the Politics of Discourse in Cold War America. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. ISBN 978-0-262-55028-4. OCLC 807140394. 
• Ellsberg, Daniel (2017). The Doomsday Machine: Confessions of a Nuclear War Planner. New York; London: Bloomsbury USA. ISBN 978-1-60819-670-8. OCLC 968158870. 
• Fiévé, Nicolas· Waley, Paul (2003). Japanese Capitals in Historical Perspective: Place, Power and Memory in Kyoto, Edo and Tokyo. London: RoutledgeCurzon. ISBN 978-0-7007-1409-4. 
• Frank, Richard B. (1999). Downfall: The End of the Imperial Japanese Empire. New York: Random House. ISBN 978-0-679-41424-7. 
• Fujiwara, Akira (1991). Tettei kenshō Shōwa Tennō "dokuhakuroku". Tōkyō: Ōtsuki Shoten. ISBN 978-4-272-52022-0. 
• Giangreco, D.M. (2009). Hell to Pay: Operation Downfall and the Invasion of Japan 1945–1947. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-59114-316-1. OCLC 643381863. 
• Glasstone, Samuel· Dolan, Philip J., επιμ. (1977). The Effects of Nuclear Weapons. Washington, D.C.: United States Department of Defense and the Energy Research and Development Administration. Bibcode:1977enw..book.....G. OCLC 4016678. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016. 
• Goldstein, Donald· Dillon, Katherine V· Wenger, J Michael (1995). Rain of Ruin: a Photographic History of Hiroshima and Nagasaki. Washington, D.C.: Brassey's. ISBN 978-1-57488-033-5. OCLC 31969557. 
• Gowing, Margaret (1964). Britain and Atomic Energy, 1935–1945. London: Macmillan Publishing. OCLC 3195209. 
• Groves, Leslie (1983) [1962]. Now it Can be Told: The Story of the Manhattan Project. New York: Da Capo Press. ISBN 978-0-306-80189-1. OCLC 932666584. 
• Gruhl, Werner (2007). Imperial Japan's World War II, 1931–1945. New Brunswick, New Jersey: Transaction Publishers. ISBN 978-0-7658-0352-8. OCLC 76871604. 
• Grunden, Walter E. (1998). «Hungnam and the Japanese atomic bomb: Recent Historiography of a Postwar Myth». Intelligence and National Security 13 (2): 32–60. doi:10.1080/02684529808432475. ISSN 0268-4527. 
• Ham, Paul (2011). Hiroshima Nagasaki. Sydney: HarperCollins. ISBN 978-0-7322-8845-7. OCLC 746754306. 
• Hasegawa, Tsuyoshi (2006). Racing the Enemy: Stalin, Truman, and the Surrender of Japan. Cambridge, Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01693-4. 
• Hein, Laura· Selden, Mark, επιμ. (1997). Living with the Bomb: American and Japanese Cultural Conflicts in the Nuclear Age. New York: M.E. Sharpe. ISBN 978-1-56324-967-9. 
• Hewlett, Richard G.· Anderson, Oscar E. (1962). The New World, 1939–1946 (PDF). A History of the United States Atomic Energy Commission. University Park: Pennsylvania State University Press. OCLC 493738019. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
• Hewlett, Richard G.· Holl, Jack M. (1989). Atoms for Peace and War, 1953–1961: Eisenhower and the Atomic Energy Commission (PDF). A History of the United States Atomic Energy Commission. University Park, Pennsylvania: Pennsylvania State University Press. ISBN 978-0-520-06018-0. OCLC 82275622. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2017. 
• Eyewitness Testimonies: Appeals from the A-Bomb Survivors (3rd έκδοση). Hiroshima: Hiroshima Peace Culture Foundation. 2003. OCLC 853288543. 
• Hixson, Walter L. (2002). The American Experience in World War II: The Atomic Bomb in History and Memory. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-94035-1. OCLC 59464269. 
• Hoddeson, Lillian· Henriksen, Paul W.· Meade, Roger A.· Westfall, Catherine L. (1993). Critical Assembly: A Technical History of Los Alamos During the Oppenheimer Years, 1943–1945. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-44132-2. OCLC 26764320. 
• Hoyt, Edwin P. (2001). Japan's War: The Great Pacific Conflict. New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-8154-1118-5. OCLC 12722494. 
• Hubbell, Harry· Cheka, Joseph· Jones, Throyce (1969). The Epicenters of the Atomic Bombs. Reevaluation of All Available Physical Data With Recommended Values. Hiroshima: Atomic Bomb Casualty Commission. OCLC 404745043. 
• Ishikawa, Eisei· Swain, David L. (1981). Hiroshima and Nagasaki: The Physical, Medical, and Social Effects of the Atomic Bombings. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-02985-3. OCLC 715904227. 
• Japanese Broadcasting Corporation (NHK) (1977). Unforgettable Fire: Pictures Drawn by Atomic Bomb Survivors. New York: Pantheon Books. ISBN 978-0-394-74823-8. 
• Johnston, Barbara Rose (2008). The Consequential Damages of Nuclear War: The Rongelap Report. Walnutt Creek: Left Coast Press. ISBN 978-1-59874-346-3. 
• Jones, Vincent (1985). Manhattan: The Army and the Atomic Bomb. The United States Army in World War II: Special Studies. Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. OCLC 10913875. 
• Jowett, Philip S.· Andrew, Stephen (2002). The Japanese Army 1931–45: 2 1942–45. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-354-5. OCLC 59395824. 
• Kelly, Jason M. (2012). «Why Did Henry Stimson Spare Kyoto from the Bomb?: Confusion in Postwar Historiography». Journal of American-East Asian Relations 19 (2): 183–203. doi:10.1163/18765610-01902004. ISSN 1058-3947. 
• Kerr, E. Bartlett (1991). Flames Over Tokyo: the US Army Air Forces' Incendiary Campaign against Japan 1944–1945. New York: Donald I. Fine Inc. ISBN 978-1-55611-301-7. 
• Kerr, George D.· Young, Robert W.· Cullings, Harry M.· Christy, Robert F. (2005). «Bomb Parameters». Στο: Young, Robert W.· Kerr, George D., επιμ. Reassessment of the Atomic Bomb Radiation Dosimetry for Hiroshima and Nagasaki – Dosimetry System 2002 (PDF). Hiroshima: The Radiation Effects Research Foundation. σελίδες 42–61. OCLC 271477587. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2014. 
• Kido, Kōichi· Yoshitake, Oka (1966). 木戶幸一日記 [Kido Kōichi Diary] (στα Ιαπωνικά). Tōkyō: Tōkyō Daigaku Shuppankai. ISBN 978-4-13-030012-4. OCLC 959675458. 
• Knebel, Fletcher· Bailey, Charles W. (1960). No High Ground. New York: Harper and Row. OCLC 1212857. 
• Krimsky, Sheldon· Shorett, Peter (2005). Rights and Liberties in the Biotech Age: Why We Need a Genetic Bill of Rights. Lantham: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4341-6. 
• Lewis, Robert A.; Tolzer, Eliot (August 1957). «How We Dropped the A-Bomb». Popular Science: 71–75, 209–210. ISSN 0161-7370. 
• Lifton, Robert Jay (1991). Death in Life: Survivors of Hiroshima. Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-4344-4. OCLC 490493399. 
• Long, Gavin (1963). The Final Campaigns. Australia in the War of 1939–1945. Series 1 – Army. 7. Canberra: Australian War Memorial. OCLC 1297619. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2011. 
• McNelly, Theodore H. (2000). «The Decision to Drop the Atomic Bomb». Στο: Jacob Neufeld, επιμ. Pearl to V-J Day: World War II in the Pacific. New York: Diane Publishing Co. σελίδες 131–170. ISBN 978-1-4379-1286-9. 
• Moore, Mike (July–August 1995). «Troublesome Imagery». Bulletin of the Atomic Scientists 54 (4): 73–74. ISSN 0096-3402. 
• Newman, Robert P. (1995). Truman and the Hiroshima Cult. East Lansing, Michigan: Michigan State University Press. ISBN 978-0-87013-403-6. OCLC 32625518. 
• Nichols, Kenneth David (1987). The Road to Trinity: A Personal Account of How America's Nuclear Policies Were Made. New York: William Morrow and Company. ISBN 0-688-06910-X. OCLC 15223648. 
• Orr, James J. (2008). «Review of Hiroshima in History: The Myths of Revisionism and The End of the Pacific War». Journal of Japanese Studies 34 (2): 521–528. doi:10.1353/jjs.0.0036. ISSN 0095-6848. 
• Peterson, Leif E.· Abrahamson, Seymour, επιμ. (1998). Effects of Ionizing Radiation: Atomic Bomb Survivors and Their Children. Washington, D.C.: Joseph Henry Press. OCLC 937289722. 
• Preston, Diana (2005). Before The Fallout: From Marie Curie to Hiroshima. New York: Walker & Co. ISBN 978-0-8027-1445-9. 
• Quester, George H. (September 1970). «Japan and the Nuclear Non-Proliferation Treaty». Asian Survey 10 (9): 765–778. doi:10.2307/2643028. ISSN 0004-4687. 
• Reischauer, Edwin O. (1986). My Life Between Japan And America. New York: Harper & Row. ISBN 978-0-06-039054-9. OCLC 13114344. 
• Rhodes, Richard (1986). The Making of the Atomic Bomb. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-44133-7. OCLC 13793436. 
• Rhodes, Richard (1995). Dark Sun: The Making of the Hydrogen Bomb. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-68-480400-2. LCCN 95011070. OCLC 456652278. OL 7720934M – μέσω Internet Archive. 
• Rotter, Andrew J. (2008). Hiroshima: The World's Bomb. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280437-2. 
• Russ, Harlow W. (1990). Project Alberta: The Preparation of Atomic Bombs For Use in World War II. Los Alamos, New Mexico: Exceptional Books. ISBN 978-0-944482-01-8. OCLC 24429257. 
• Sandler, Stanley (2001). World War II in the Pacific: an Encyclopedia. New York: Taylor & Francis. ISBN 978-0-8153-1883-5. OCLC 44769066. 
• Schaffer, Ronald (1985). Wings of Judgment: American Bombing in World War II. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-503629-9. OCLC 11785450. 
• Selden, Kyoko Iriye· Selden, Mark, επιμ. (1990). The Atomic Bomb: Voices from Hiroshima and Nagasaki. Armonk, New York: M.E. Sharpe. ISBN 978-0-87332-773-2. OCLC 20057103. 
• Sharp, Patrick B. (2000). «From Yellow Peril to Japanese Wasteland: John Hersey's 'Hiroshima'». Twentieth Century Literature 46 (4): 434–452. doi:10.2307/827841. ISSN 0041-462X. https://archive.org/details/sim_twentieth-century-literature_winter-2000_46_4/page/434. 
• Sherwin, Martin J. (2003). A World Destroyed: Hiroshima and its Legacies. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-3957-3. OCLC 52714712. 
• Sklar, Morty, επιμ. (1984). Nuke-rebuke: Writers & Artists Against Nuclear Energy & Weapons. Iowa City, Iowa: The Spirit That Moves Us Press. ISBN 978-0-930370-16-9. OCLC 10072916. 
• Slavinskiĭ, Boris Nikolaevich (2004). The Japanese-Soviet Neutrality Pact: A Diplomatic History, 1941–1945. Nissan Institute/Routledge Japanese Studies Series. London; New York: RoutledgeCurzon. ISBN 978-0-415-32292-8. 
• Stohl, Michael (1979). The Politics of Terrorism. New York: M. Dekker. ISBN 978-0-8247-6764-8. OCLC 4495087. 
• Sweeney, Charles· Antonucci, James A.· Antonucci, Marion K. (1997). War's End: An Eyewitness Account of America's Last Atomic Mission. New York: Quill Publishing. ISBN 978-0-380-78874-3. 
• Tanaka, Yuki· Young, Marilyn B. (2009). Bombing Civilians: A Twentieth Century History. New York: New Press. ISBN 978-1-59558-547-9. OCLC 624416971. 
• Thomas, Gordon· Morgan-Witts, Max (1977). Ruin from the Air. London: Hamilton. ISBN 978-0-241-89726-3. OCLC 252041787. 
• Tibbets, Paul W. (1998). Return Of The Enola Gay. New Hope, Pennsylvania: Enola Gay Remembered. ISBN 978-0-9703666-0-3. OCLC 69423383. 
• Toon, O. B.; Turco, R. P.; Robock, A.; Bardeen, C.; Oman, L.; Stenchikov, G. L. (2007). «Atmospheric Effects and Societal Consequences of Regional Scale Nuclear Conflicts and Acts of Individual Nuclear Terrorism». Atmospheric Chemistry and Physics 7 (8): 1973–2002. doi:10.5194/acp-7-1973-2007. ISSN 1680-7316. Bibcode: 2007ACP.....7.1973T. http://climate.envsci.rutgers.edu/pdf/acp-7-1973-2007.pdf. Ανακτήθηκε στις 4 December 2016. 
• United States Department of State (1960). Diplomatic Papers: The Conference of Berlin (the Potsdam Conference), 1945. Foreign Relations of the United States. 2. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. OCLC 22435734. 
• Wainstock, Dennis D. (1996). The Decision to Drop the Atomic Bomb. Westport, Connecticut: Praeger. ISBN 978-0-275-95475-8. OCLC 33243854. 
• Walker, J. Samuel (January 1990). «The Decision to Use the Bomb: A Historiographical Update». Diplomatic History 14 (1): 97–114. doi:10.1111/j.1467-7709.1990.tb00078.x. ISSN 1467-7709. https://zenodo.org/record/1230637. 
• Walker, J. Samuel (April 2005). «Recent Literature on Truman's Atomic Bomb Decision: A Search for Middle Ground». Diplomatic History 29 (2): 311–334. doi:10.1111/j.1467-7709.2005.00476.x. ISSN 1467-7709. https://archive.org/details/sim_diplomatic-history_2005-04_29_2/page/311. 
• Wellerstein, Alex (2020). «The Kyoto Misconception: What Truman Knew, and Didn't Know, About Hiroshima». Στο: Gordin, Michael D.· Ikenberry, G. John, επιμ. The Age of Hiroshima (PDF). Princeton, New Jersey: Princeton University Press. σελίδες 34–55, 317–321. ISBN 978-0-691-19344-1. OCLC 1099689341. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2023. 
• Werrell, Kenneth P. (1996). Blankets of Fire: U.S. Bombers over Japan during World War II. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. ISBN 978-1-56098-665-2. OCLC 32921746. 
• White, Geoffrey. M. (July 1995). «Memory Wars: The Politics of Remembering the Asia-Pacific War». Asia-Pacific Issues (21). ISSN 1522-0966. http://scholarspace.manoa.hawaii.edu/bitstream/handle/10125/3807/api021.pdf?sequence=1. Ανακτήθηκε στις 30 June 2013. 
• Williams, M. H. (1960). Chronology, 1941–1945. Washington, D.C.: Office of the Chief of Military History, Department of the Army. OCLC 1358166. 
• Yamada, Michiko; Izumi, Shizue (2002). «Psychiatric Sequelae in Atomic Bomb Survivors in Hiroshima and Nagasaki Two Decades After the Explosions». Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology 37 (9): 409–415. doi:10.1007/s00127-002-0572-5. ISSN 0933-7954. PMID 12242616. 
• Zaloga, Steven J.· Noon, Steve (2010). Defense of Japan 1945. Fortress. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84603-687-3. OCLC 503042143. 

• «Hiroshima and Nagasaki Missions – Planes & Crews». Atomic Heritage Foundation. 2016. 
• Allen, Thomas· Polmar, Norman (1995). Code-Name Downfall. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-80406-4. 
• Alperovitz, Gar· Tree, Sanho (1996). The Decision to Use the Atomic Bomb. New York: Vintage. ISBN 978-0-679-76285-0. 
• Barrett, David Dean (2020). 140 Days to Hiroshima: The Story of Japan's Last Chance to Avert Armageddon. Diversion Books. ISBN 978-1-63576-581-6. 
• The Committee for the Compilation of Materials on Damage Caused by the Atomic Bombs in Hiroshima and Nagasaki (1981). Hiroshima and Nagasaki: The Physical, Medical, and Social Effects of the Atomic Bombings. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-02985-3. 
• Delgado, James P. (2009). Nuclear Dawn: the Atomic Bomb, from the Manhattan Project to the Cold War. New York: Osprey. ISBN 978-1-84603-396-4. OCLC 297147193. 
• Gallichio, Marc (2020). Unconditional: The Japanese Surrender in World War II. Oxford and New York: Oxford University Press. 
• Gordin, Michael D. (2007). Five Days in August: How World War II Became a Nuclear War. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12818-4. OCLC 70630623. 
• Gosling, Francis George (1994). The Manhattan Project: Making the Atomic Bomb. Washington, D.C.: United States Department of Energy, History Division. OCLC 637052193. 
• Hachiya, Michihiko (1955). Hiroshima Diary: The Journal of a Japanese Physician, August 6 – September 30, 1945. Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press. ISBN 978-0-80784-547-9. 
• Krauss, Robert· Krauss, Amelia (2005). The 509th Remembered: A History of the 509th Composite Group as Told by the Veterans Themselves. Buchanan, Michigan: 509th Press. ISBN 978-0-923568-66-5. OCLC 59148135. 
• Merton, Thomas (1962). Original Child Bomb: Points for Meditation to be Scratched on the Walls of a Cave. New York: New Directions. OCLC 4527778. 
• Murakami, Chikayasu (2007). Hiroshima no shiroi sora (The White Sky in Hiroshima). Tokyo: Bungeisha. ISBN 978-4-286-03708-0. 
• O'Brien, Phillips Payson. "The Joint Chiefs of Staff, the atom bomb, the American Military Mind and the end of the Second World War." Journal of Strategic Studies 42.7 (2019): 971–991. online
• Ogura, Toyofumi (2001). Letters from the End of the World: A Firsthand Account of the Bombing of Hiroshima. Tokyo: Kodansha International. ISBN 978-4-7700-2776-4. 
• Sekimori, Gaynor (1986). Hibakusha: Survivors of Hiroshima and Nagasaki. Tokyo: Kosei Publishing Company. ISBN 978-4-333-01204-6. 
• Toll, Ian W. (2020). Twilight of the Gods: War in the Western Pacific, 1944–1945. New York: W. W. Norton. ISBN 978-0-393-08065-0. 
• Ward, Wilson (Spring 2007). «The Winning Weapon? Rethinking Nuclear Weapons in Light of Hiroshima». International Security 31 (4): 162–179. doi:10.1162/isec.2007.31.4.162. ISSN 1531-4804. https://archive.org/details/sim_international-security_spring-2007_31_4/page/162. 
• Warren, Stafford L. (1966). «Manhattan Project». Στο: Ahnfeldt, Arnold Lorentz, επιμ. Radiology in World War II. Washington, D.C.: Office of the Surgeon General, Department of the Army. σελίδες 831–922. OCLC 630225. 

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι

Χιροσίμα:

• 60 χρόνια Χιροσίμα, αφιέρωμα του ελληνόφωνου BBC.
• "Ο χρόνος σταμάτησε στη Χιροσίμα".Αρχειοθετήθηκε 2007-09-29 στο Wayback Machine. από www.netschoolbook.gr
• Τhe Hiroshima archive αρχείο με πηγές και φωτογραφίες από το κολλέγιο Lewis & Clark (στα αγγλικά).
• Χιροσίμα - Ναγκασάκι Αρχειοθετήθηκε 2010-12-03 στο Wayback Machine. από το ww2.gr

Ναγκασάκι:

• Γεράνιος Αθανάσιος:Μετά τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, Ο εφιάλτης της πυρηνικής βόμβας και οι πυρηνικές δοκιμές, Το ΒΗΜΑ, 11/08/1996.
• Γεράνιος Αθανάσιος: Το άσκοπο ολοκαύτωμα στο Ναγκασάκι, Το ΒΗΜΑ, 06/08/2000.

• Kort, Michael. "The Historiography of Hiroshima: The Rise and Fall of Revisionism." New England Journal of History 64.1 (2007): 31–48. online Αρχειοθετήθηκε 2022-01-06 στο Wayback Machine.
• Newman, Robert P. "Hiroshima and the Trashing of Henry Stimson" The New England Quarterly, 71#1 (1998), pp. 5–32 in JSTOR

• Order from General Thomas Handy to General Carl Spaatz authorizing the dropping of the first atomic bomb. Wikisource. 2015. 
• «Documents on the Decision to Drop the Atomic Bomb». Harry S. Truman Presidential Library and Museum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «Correspondence Regarding Decision to Drop the Bomb». Nuclear Age Peace Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 

• «The Effects of the Atomic Bombings of Hiroshima and Nagasaki». U.S. Strategic Bombing Survey. Harry S. Truman Presidential Library and Museum. 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «Scientific Data of the Nagasaki Atomic Bomb Disaster». Atomic Bomb Disease Institute, Nagasaki University. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «Tale of Two Cities: The Story of Hiroshima and Nagasaki». National Science Digital Library. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «The Atomic Bombings of Hiroshima and Nagasaki». Atomic Archive. 1946. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «The Atomic Bomb and the End of World War II» (PDF). National Security Archive. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «Photo gallery of aftermath pictures». Time-Life. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2014. 
• «Photo Essay: Hiroshima and Nagasaki: 75th anniversary of atomic bombings». BBC News. 8 August 2020. https://www.bbc.com/news/in-pictures-53648572. Ανακτήθηκε στις 9 August 2020. 
• Video footage of the bombing of Nagasaki (silent) στο YouTube
• Reconstruction video of the bombing of Hiroshima στο YouTube
• Hiroshima – 1945 – Movietone Moment στο YouTube

• «Nagasaki Archive». Google Earth mapping of Nagasaki bombing archives. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
• «Hiroshima Archive». Google Earth mapping of Hiroshima bombing archives. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 

• «Annotated bibliography for atomic bombings of Hiroshima and Nagasaki». Alsos Digital Library for Nuclear Issues. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 

• Hiroshima National Peace Memorial Hall For The Atomic Bomb Victims Αρχειοθετήθηκε 3 September 2009 στο Wayback Machine.
• Nagasaki National Peace Memorial Hall For The Atomic Bomb Victims.
• Hiroshima Peace Memorial Museum.
• Hiroshima and Nagasaki: A Look Back at the US Atomic Bombing 64 Years Later – video by Democracy Now!
• Hiroshima & Nagasaki Remembered 2005 website commemorating 60th anniversary.