Citroën Type A

Citroën Type A 10CV
Citroën Type A Torpedo του 1919
Σύνοψη
Κατασκευαστής	Citroën
Παραγωγή	Μάιος 1919 — Δεκέμβριος 1921 24.093 αντίτυπα
Σχεδιαστής	Jules Salomon (1918)
Αμάξωμα και σασί
Κατηγορία	Μεσαίο αυτοκίνητο
Αμάξωμα	2-πορτο Torpedo 2-πορτο Torpedo Sport 2-πορτο sedan 2-πορτο coupé 2-πορτο van
Διαμόρφωση	Κινητήρας μπροστά, πίσω κίνηση
Σύστημα κίνησης
Κινητήρας	1.327 cm³ και 1.452 cm³ βενζίνης, 4-κύλινδροι σε σειρά (Ι4)
Μετάδοση	3-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο
Διαστάσεις
Μεταξόνιο	2.830 χιλιοστά (μακρύ) 2.550 χιλιοστά (κοντό)
Μήκος	4.000 χιλιοστά (μακρύ) 3.400 χιλιοστά (κοντό)
Πλάτος	1.410 χιλιοστά
Ύψος	1.830 χιλιοστά
Κενό Βάρος	810 κιλά (μακρύ) 680 κιλά (κοντό)
Χρονολόγιο
Προηγούμενο μοντέλο	Κανένα
Επόμενο μοντέλο	Citroën Type B2

Το Citroën Type A ήταν το πρώτο αυτοκίνητο που παρήγαγε η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Citroën από την ίδρυσή της, τον Μάρτιο του 1919, από τον μηχανολόγο Αντρέ Σιτροέν (André Citroën). Η παραγωγή του μοντέλου ξεκίνησε τον Μάιο του 1919 και έληξε τον Δεκέμβριο του 1921, αφού είχαν κατασκευαστεί 24.093 αντίτυπα. Επίσης ήταν και το πρώτο, χρονολογικά, ευρωπαϊκό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής.^[1]

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αντρέ Σιτροέν κατασκεύαζε πολεμικό υλικό για τη Γαλλία, καθώς είχε την ευθύνη για την μαζική παραγωγή όπλων, αλλά μετά τον Πόλεμο διέθετε μόνο ένα εργοστάσιο και όχι προϊόντα. Ήδη από το 1917, ο 39-χρονος τότε Σιτροέν είχε αρχίσει να εξετάζει την δημιουργία ενός αυτοκινήτου της μεσαίας κατηγορίας, σχετικά μικρού κόστους και με χαμηλό βάρος. Το πρώτο αυτό μοντέλο σχεδιάστηκε το 1918 υπό την καθοδήγηση του σχεδιαστή Jules Salomon, ο οποίος είχε ενταχθεί στην εταιρεία στις 14 Ιουλίου 1917, πριν ακόμα ιδρυθεί επίσημα, και εργάστηκε σε αυτήν έως το 1925.^[2]

Το μοντέλο έλαβε την έγκριση τύπου της Γαλλικής κυβέρνησης στις 20 Νοεμβρίου 1918 και ονομάστηκε επίσημα Citroën Type A, υποδηλώνοντας έτσι ότι ήταν το πρώτο μοντέλο της εταιρείας. Επίσης, ήταν επίσημα γνωστό και ως Citroën Type A 10CV, δηλαδή «10 chevaux» (10 ίπποι). Τα νούμερα αντιστοιχούσαν στο Γαλλικό σύστημα φορολόγησης, το οποίο βασιζόταν στον κυβισμό του κινητήρα (CV = Cheval Vapeur, φορολογήσιμοι ίπποι).

Ο στάνταρ κινητήρας του Type A ήταν ένας υδρόψυκτος 4-κύλινδρος, κυβισμού 1.327 cm³ και ισχύος 18 hp στις 2.100 στροφές το λεπτό. Η τελική ταχύτητα του μοντέλου ήταν 65 - 68 km/h (40 - 42 mph) αναλόγως με το αμάξωμα, τιμές πολύ καλές για τα δεδομένα της τότε εποχής.

Ειδικότερα η έκδοση 10CV Type A Spécial, συνδυαζόταν με έναν ισχυρότερο κινητήρα 1.452 cm³, ισχύος 22 hp στις 2.100 στροφές το λεπτό και η τελική ταχύτητα έφτανε τα εντυπωσιακά για την εποχή 75 km/h (46 mph).

Και στους δύο κινητήρες, η μετάδοση του Type A εξασφαλιζόταν με ένα 3-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο, με όλες τις ταχύτητες ασυγχρόνιστες, αν και με τα τότε στάνταρ ήταν σχετικά προηγμένο, καθώς την τότε εποχή πολλά αυτοκίνητα είχαν ακόμα κιβώτια με μόλις 2 ταχύτητες. Τα φρένα του Type A ενεργούσαν μόνο στους πίσω τροχούς και ελέγχονταν μέσω ενός πεντάλ. Υπήρχε και χειρόφρενο, επίσης ενεργό μόνο στους πίσω τροχούς, το οποίο ελεγχόταν μέσω ενός χειροκίνητου λεβιέ.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ήταν ένα από τα πρώτα μοντέλα που καθιέρωσαν τη διάταξη με το τιμόνι αριστερά για τις χώρες με την κυκλοφορία στα δεξιά, με σκοπό την καλύτερη ορατότητα του οδηγού προς τα αυτοκίνητα που έρχονταν από το αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, σε μια εποχή που η διάταξη του τιμονιού ήταν ακόμα ασαφής, ακόμα και στα κράτη με την κυκλοφορία στα δεξιά.

Το αμάξωμα του Type A ήταν διαθέσιμο σε δύο μήκη και πολλές παραλλαγές. Το μακρύτερο παραγόταν ως:

• Torpedo (4-θέσιο)
• Torpedo Sport
• Conduite Intérieure (4-πορτο σεντάν)
• Coupé de Ville
• Camionnette (βαν / ελαφρύ φορτηγό)

Το κοντό, που τελικώς καταργήθηκε στις αρχές του έτους 1920, παραγόταν ως:

• Torpedo (3-θέσιο)
• Conduite Intérieure
• Coupé de Ville
• Camionnette (βαν / ελαφρύ φορτηγό)

Η παραγωγή του Type A ξεκίνησε τον Μάιο του 1919 στο Παρίσι και κυκλοφόρησε στην αγορά τον Ιούνιο, ενώ η πρώτη παράδοση του μοντέλου έγινε στις 7 Ιουλίου 1919.^[3] Το πρώτο έτος κυκλοφορίας, το στάνταρ Type A κόστιζε 7.950 γαλλικά φράγκα, τιμή εξαιρετικά χαμηλή για τα τότε δεδομένα. Ένα χρόνο μετά, το 1920, είχε φτάσει την τιμή πώλησης των 12.500 φράγκων, λόγω του πληθωρισμού και της κατάργησης της έκδοσης με το κοντό μεταξόνιο, ενώ οι πολυτελέστερες εκδόσεις του έφταναν έως και τα 18.000 φράγκα.

Μετά το κάπως αργό ξεκίνημα των πρώτων λίγων μηνών, οι ρυθμοί της παραγωγής του μοντέλου επιταχύνθηκαν ραγδαία, με αποκορύφωμα το έτος 1920, όταν η συνολική ετήσια παραγωγή ξεπέρασε τα 20.000 αντίτυπα. Με ρυθμό παραγωγής που έφτασε έως και τα 100 αυτοκίνητα την ημέρα, η Citroën έφερε για πρώτη φορά στην Ευρώπη την επαναστατική καινοτομία στον τρόπο παραγωγής των αυτοκινήτων, που είναι γνωστή ως μαζική παραγωγή. Σε παγκόσμια κλίμακα, η καινοτομία αυτή είχε ξεκινήσει στις ΗΠΑ από την Ford, με το εξαιρετικά δημοφιλές μοντέλο Ford Model T το 1908. Σημειωτέον ότι ο Αντρέ Σιτροέν είχε προσωπικά μελετήσει τη διαδικασία της αλυσίδας κατασκευής του, σε σχετικό ταξίδι στο Ντιτρόιτ το 1912 και κατασκεύαζε τα μοντέλα του στο πρότυπο της παραγωγής του Ford Model T, με γραμμή συναρμολόγησης.

Ως αποτέλεσμα, ήταν το πρώτο στη ιστορία ευρωπαϊκό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής. Παράλληλα, εξαιτίας του μειωμένου κόστους της μαζικής παραγωγής, ήταν και το πρώτο ευρωπαϊκό μοντέλο χαμηλού κόστους με πλήρη εξοπλισμό για την τότε εποχή, καθώς έφερε στάνταρ μίζα (ηλεκτρικό εκκινητή), ηλεκτρικούς προβολείς εμπρός και πίσω, πλήρες καπό, ρεζέρβα κ.α. Μάλιστα προσέφερε και έξτρα μπροστινά και πίσω φλας, κάτι ιδιαίτερα σπάνιο για τα τότε δεδομένα.

Η παραγωγή του Citroën Type A έληξε τον Δεκέμβριο του 1921. Συνολικά παρήχθησαν 24.093 αντίτυπα, νούμερο ιδιαίτερα μεγάλο για τα δεδομένα της τότε εποχής. Αντικαταστάθηκε από το Citroën Type B2, που είχε αρχίσει να παράγεται ήδη από τον Μάιο του 1921.

• John Reynoolds, «André Citroën: The man and the motor car». Sutton Publishing, Gloucestershire, UK. 1996. ISBN 0-905778-32-4.
• Jacques Wolgensinger, «André Citroën», Lupetti, ISBN 88-85838-69-3.
• J.P. Foucault, «Le 90 ans de Citroën», Éditions Michel Lafon, ISBN 978-2-7499-1088-8.
• AA.VV. «Citroën 1919-2006 - La storia e i modelli», Editoriale Domus.
• Daniel Puiboube, «Un siècle d’automobile en France», Sélection du reader’s digest, 2000.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Citroën Type A

• Αφιέρωμα στο Citroën Type A από το Citroënët (στα αγγλικά)
• www.citroenorigins.co.uk/en/ Citroën Type A (στα αγγλικά)
• www.citroenorigins.fr/ Citroën Type A (στα γαλλικά)