Ekaitza (Shakespeare)

Ekaitza (Shakespeare)
Irudi gehiago
Jatorria
Egilea(k)	William Shakespeare
Sorrera-urtea	1611
Argitaratze-data	1623
Izenburua	The Tempest
Jatorrizko herrialdea	Ingalaterrako Erresuma
Argitaletxea	Edward Blunt (en)
Ezaugarriak
Genero artistikoa	Tragikomedia
Hizkuntza	ingelesa eta ingeles moderno goiztiarra
Egile-eskubideak	jabetza publiko eta jabetza publiko
Fikzioa
ikusi Prospero, Miranda, Ariel, Caliban (en) , Ferdinand (en) , Gonzalo (en) , Stephano (en) , Zeres, Junon, Iris, Francisco (en) , Trinculo (en) , Alonso (en) , Sycorax (en) eta Antonio (en)

Ekaitza (ingelesez: 'The Tempest') William Shakespearek idatzitako antzezlan ospetsua da. 1611ko azaroaren 1ean antzeztu zen lehen aldiz, Londresko Whitehall jauregian. Zenbait egilek Shakespeareren «erromantze berantiarrak» deitu dutenaren multzokoa da; obra horietan, giro mitiko batean, familia-harremanekiko eta adiskidetzearekiko interesa erakusten du egileak. Tragikomedia hau 1623an argitaratu zen lehen aldiz.

Ekaitza, konposatua izan zeneko une historikotik at ez badago ere, ez dator guztiz bat garaiko paradigmarekin. Haren bilbea, egitura eta pertsonaiak nahasiak dira, eta kritika tradizionalak interpretazio ugari egiten ditu. George Somers, itsasgizon ingelesa, Bermuda uhartean hondoratzeak Shakespeareri inspiratu zion ziurrenik lan hau idazteko.

• Prospero: Milango duke legitimoa
• Ariel: aireko espiritu bat
• Caliban: esklabu basati eta deformatua.
• Miranda: Prosperoren alaba.
• Alonso: Napoliko erregea.
• Sebastian: bere anaia.
• Antonio: Prosperoren anaia, Milango dukerriraren usurpatzailea.
• Ferdinand: Napoliko erregearen semea. Mirandaz maiteminduta.
• Gonzalo: Aholkulari zahar eta zintzoa.
• Adrian eta Francisco: lord ingelesak
• Trinculo: Erregearen bufoia
• Stefano: Otsein-burua.
• Itsasontziko Kapitaina.
• Marinelak.
• Iris
• Zeres
• Junon
• Ninfak.
• Espirituak.
• Sycorax: sorgin bat, Calibanen ama.

Prospero, Milango duke legitimoa, bere lekutik bota du anaiak eta, ontzia hondoratu ondoren, uharte huts batean dago. Obra Arielek (Prosperoren agindupean) piztutako ekaitz gogor batekin hasten da, bere anaia Antonio dagoen uhartetik gertu dagoen ontzi batean bidaiatzen ari dela igartzen duenean. Uhartean, Prosperok bere alaba Mirandaren laguntza du. Bertan atseden hartzen du bere liburu ugariekin eta magiaren ikasketari eta ezagutzari ekiten dio. Prospero Ariel bezalako izpirituekin harremanetan jartzen da. Bere laguntzarekin, sorginkeria bat ehunduko du mendekua hasteko. Azkenean, Prosperok bere magiari uko egingo dio, etsaiak barkatzen ditu eta Miranda eta Fernandoren arteko ezkontza baimentzen du.^[1]

Antzezlanean oinarrituta bertsio desberdinak egin dira:

• 1695 inguruan, Henry Purcell musikagileak The Tempest edo The Enchanted Island (Z 631) opera egin zuen.
• 2004ko otsailaren 10ean, Royal Opera Housek, Covent Garden, Londres, hiru ekintzetan prestatutako opera, The Tempest aurkeztu zuen. Musika Thomas Adèsek egin zuen, eta ingelesezko libretoa Meredith Oakesek.

Bedita Larrakoetxeak Ekatxa izenburupean itzulpena Euzko Gogoa aldizkarian, 1959ean argitaratu zuen. Larrakoetxeak William Shakespeareren antzerki-obrak euskarara ekartzen lan itzela egin zuen. Erbestetik, Argentinako Saltatik ekimen handi horri ekin zion. 1957ko Euzko Gogoa-ren azken zenbakian Macbeth plazaratu zuen, eta zenbaki horretantxe datorren gutun batean iragarri: The Merchant of Venice or da nonbaiten nik euzkeraratuta, ta orain King Lear euzkeraratzen daragoiot. 1958ko 3-4 zenbakian, Euzko Gogoa-n beti ere, argitaratu zen Lear erregea. Eta hurrengo urtean, 1959ko 3-6 zenbakian, Ekatxa. Aldizkariak urte horretan egin zuen azkena, baina ez Larrakoetxea jaunaren beharrak. William Shakespeareren antzerki-lan guztiak euskaraz jartzeko ahaleginari lotu zitzaion, eta burutu. Bere lana Kardaberaz Bazkunak eman zuen argitara, 1974 eta 1976 urteetan, eta 5 liburukitan jasoak datoz: Komediak/A, Komediak/B, Egintzak, Odol-Antzerkiak/A eta Odol-Antzerkiak/B. Arratiako azpi-euskalkian eginak eta garai hartako hizkuntz ereduari jarraiki, ez dira samurrak Larrakoetxearen itzulpenok.^[2]

• Bedita Larrakoetxeak 1959an egin zuen bertsioa.
• (Ingelesez):Antzezlana jatorrizko hizkuntzaz.