امین تارخ

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔ منابع معتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. یافتن منابع: "امین تارخ" – اخبار · روزنامه‌ها · کتاب‌ها · آکادمیک · جی‌استور (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)

امین تارخ
زادهٔ	۲۰ مرداد ۱۳۳۲ شیراز، ایران
درگذشت	۲ مهر ۱۴۰۱ (۶۹ سال) تهران، ایران
مدفن	قطعه هنرمندان بهشت زهرا
محل تحصیل	دانشگاه تهران
پیشه	بازیگر
سال‌های فعالیت	۱۴۰۱–۱۳۵۴
همسر	منصوره شادمنش (ا. ۱۳۵۶)
خویشاوندان	پری امیرحمزه (مادر زن)

امین تارخ (۲۰ مرداد ۱۳۳۲ – ۲ مهر ۱۴۰۱) بازیگر اهل ایران بود. او فعالیتش را پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در تئاتر آغاز کرد و اولین حضورش در تلویزیون در مجموعهٔ شهر من، شیراز (۱۳۵۴) بود. فعالیت سینمایی او با بازی در مرگ یزدگرد (۱۳۶۰) به کارگردانی بهرام بیضایی آغاز شد. او چهره‌های تاریخی مانند حسن جوری در مجموعهٔ سربداران (۱۳۶۲) و ابن سینا در مجموعهٔ بوعلی سینا (۱۳۶۴) را به تصویر کشید. تارخ برای نقش‌آفرینی در ماه و خورشید (۱۳۷۵) برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.

از دیگر نقش‌های برجستهٔ تارخ می‌توان به سرب (۱۳۶۷)، مادر (۱۳۶۸)، سارا (۱۳۷۱)، معصومیت ازدست‌رفته (۱۳۸۲)، پرونده هاوانا (۱۳۸۴) و اغما (۱۳۸۶) اشاره کرد.^[۱]

تارخ ۲۰ مرداد ۱۳۳۲ در محلهٔ «سردوزک» شیراز زاده شد.^[۲] پدرش در شش‌سالگی از شیراز به سیستان و بلوچستان منتقل شد. پس از سه سال به همراه خانواده به شیراز بازگشت و به تحصیلات خود ادامه داد. در سال ۱۳۵۱ به دانشگاه تهران راه یافت^[۲] و در سال ۱۳۵۶ از دانشکدهٔ هنرهای نمایشی دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد. او تحصیلات تکمیلی خود را در سال ۱۳۶۳ با کسب مدرک کارشناسی ارشد در رشتهٔ مدیریت فرهنگی در دانشگاه فارابی به پایان برد.^[۳]

امین تارخ به عنوان هنرپیشهٔ آزاد به فعالیت می‌پرداخت. او نقش‌های مختلفی را در فیلم‌ها، سریال‌های تلویزیونی، و تئاتر ایفا کرد. وی هم به عنوان هنرپیشه و هم به عنوان عضو هیئت داوری در جشنواره‌های ملی مختلف و به عنوان عضو هیئت مدیره خانه سینما حضور داشت. او همچنین به عنوان میهمان به جشنواره‌های مسکو، ژاپن و آلمان دعوت شده بود.

تارخ از سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از چهره‌های برتر احیای تئاتر ایران شناخته شد.^{[نیازمند منبع]} او در هجدهمین جشنوارهٔ تئاتر و فیلم فجر هم به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران و هم به عنوان یکی از کارگردان‌های هنری حضور یافت.^[۴][۵] امین تارخ در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت لوح افتخار «هنرمند ملی» شد.^[۶][۷][۸] خبرگزاری فارس بعد از مرگش او را «نمادی موفق و مهم از هنر والای بعد از انقلاب» توصیف کرد.^[۹]

او در سال ۱۳۷۳ نخستین مدرسهٔ بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد که یکی از مؤسسات آموزش بازیگری سینما در ایران محسوب می‌شود. تعدادی از دانش‌آموختگانِ کارگاه آزاد بازیگری تا سال ۱۳۸۷ جوایز هنرپیشهٔ برتر در رویدادهای گوناگون را به خود اختصاص داده‌اند. این مؤسسه در سال ۱۳۷۹ اقدام به برقراری ارتباط با سایر مدارس بین‌المللی آموزش بازیگری کرد و امین تارخ به مرکز فیلیندرز درامای استرالیای جنوبی دعوت شد. او دو سال نیز به عنوان مدرس در این دانشگاه تدریس کرد.

حبیب رضایی، رامین حاج عظیمی، مهتاب کرامتی، ترانه علیدوستی، پوریا پورسرخ، گلاره عباسی، مجید واشقانی فرهاد فاتحی و شبنم مقدمی از جمله دانش‌آموختگان این مدرسه بازیگری هستند.^[۱۰]

تارخ در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ در بیمارستانی در تهران بستری شد و در ۲ مهر درگذشت. دلیل مرگ او سکتهٔ قلبی اعلام شد.^[۱۱][۱۲] پیکر او در ۴ مهر ۱۴۰۱ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.^[۱۳]

• ۱۳۷۹ - نوبت دوم
• ۱۳۸۱ - کودکانه

• گپ
• خندوانه
• دورهمی

• آلبوم عاشورایی «خورشید»^[۱۴]
• آلبوم عاشورایی «سلام اولسون»^[۱۵]
• آلبوم «صورتگر»

• پویانمایی «ارض الطف» گویندگی به جای «حسین بن علی»

• جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی مرد از جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم جاده ابریشم Silk Road (ایرلند) برای فیلم بن‌بست وثوق - ۱۳۹۷^[۱۶][۱۷]
• کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم پرونده هاوانا
• لوح تقدیر بازیگر نقش اول مرد مجله گزارش فیلم برای فیلم مجسمه - ۱۳۷۲
• دورهٔ ۱۵ جشنوارهٔ فیلم فجر (مسابقهٔ سینمای ایران) - ۱۳۷۵
• دورهٔ ۲۴ جشنوارهٔ فیلم فجر (مسابقهٔ سینمای ایران) - ۱۳۸۴
• برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم ماه و خورشید
• برندهٔ تندیس شبکهٔ سوم سیما بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم معصومیت از دست رفته
• برندهٔ تندیس حافظ مجلهٔ دنیای تصویر بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم معصومیت از دست رفته
• برندهٔ تندیس جشنوارهٔ عاشورائیان بهترین بازیگر نقش اول برای فیلم معصومیت از دست رفته
• لوح افتخار به‌عنوان «هنرمند ملی» - سال ۱۳۸۷^[۱۸]

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به امین تارخ در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ امین تارخ موجود است.

• صائمی، رضا (۶ مهر ۱۴۰۱). «امین تارخ بازیگری که بازیگری را می‌شناخت». هم‌میهن. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۲۳.
• امین تارخ فرهنگ‌سرا
• امین تارخ ایران‌مانیا
• امین تارخ ایران اکت