تیربارچی دمتیربارچی دم یا تیربارچی پشت یک خدمه در هواگردهای نظامی است که به عنوان یک تیربارچی برای دفاع در مقابل حملات جنگندههای دشمن از عقب عمل میکند. تیربارچی دم یک مسلسل چرخان را در انتهای دم، کف، سقف یا اطراف بدنه هواگرد با دید بدون مانع به سمت عقب یا اطراف به کار میگیرد. در حالی که نخستین تیربارچیهای دم در جایگاهی سر باز در عقب هواگرد قرار میگرفتند، نمونههای تکامل یافتهتر این نوع پدافند ضدهوایی، مانند بمب افکن آمریکایی بی-۵۲ استراتوفورترس، با هدایت تسلیحات از راه دور از قسمت دیگری از هواگرد به عملیات میپردازند. توضیحات کلیتسلیحات و محل قرارگیری تیربار دم بین کشورهای مختلف متفاوت بودهاست. در طول جنگ جهانی دوم، اکثر طرحهای بم افکنهای سنگین نیروهای هوایی ایالات متحده مانند بوئینگ بی-۱۷ فلایینگ فورترس و بوئینگ بی-۲۹ سوپرفورترس از یک موقعیت ثابت برای تیربارچی و یک جایگاه جدا برای تیربار استفاده میکردند که یک قوس تقریباً ۹۰ درجه را به سمت پشت پوشش میداد. این تسلیحات معمولاً دو مسلسل ۰٫۵۰ اینچی ام۲ برونینگ بودند. در مقابل، بمب افکنهای سنگین نیروی هوایی بریتانیا مانند آورو لانکاستر از یک برجک برقی استفاده میکردند که قادر به چرخش ۱۸۰ درجه ای بود و تیربارچی دم و چهار مسلسل برونینگ ۰٫۳۰۳ اینچی در آن قرار میگرفت. حالت مشابهی در بمبافکن سنگین آمریکایی بی-۲۴ لیبراتور (با دو مسلسل سنگین ۰٫۵۰ اینچی) نیز استفاده شد. در بسیاری از هواگردهای آلمانی و ایتالیایی، از جمله در هواگردهای تهاجمی و بمبافکن شیرجهای کوچکتر، از تیربارچی در بخش دم استفاده نمیشد بلکه این جایگاه در پشت اتاقک خلبان یا اطراف بدنه هواگرد تعبیه میگردید. بدنه هواگرد در این موقعیتها بخشی از میدان دید و تیر تیربارچی را محدود میکرد اما امکان توزیع بهتر وزن را فراهم میآورد. نقش اصلی تبربارچی دم عمدتاً هدف قرار دادن جنگندههای مزاحم دشمن بود. به هر حال، هنگام عملیات شبانه نخستین واکنش بمبافکنها به جنگندههای مهاجم، انجام مانورهای فرار بود. در این شرایط شلیک تربارچی دم برای دفاع، در اولویت دوم قرار داشت. در پاییز سال ۱۹۴۴، بریتانیاییها شروع به بهکارگیری بمبافکنهایی مجهز به برجک خودکار با رادارهای ۳ گیگاهرتزی نمودند. تصویری که از لوله پرتوی کاتدی رادار گرفته میشد بر ابزار نشانهگیری تیربار نقش میبست و به تیربارچی اجازه میدهد تا در تاریکی مطلق به اهداف شلیک کند و اصلاحات مربوط به افت ارتفاع گلوله پس از شلیک (به جهت جاذبه) و متحرک بودن هواگرد دشمن بهطور خودکار محاسبه میشد. با توجه به فرکانس این رادارها، امکان شناسایی این هواگردها توسط هر جنگنده شبانه لوفتوافه که به سیستم رادار Funk-Gerät 350 Naxos مجهز بودند، وجود داشت. لیست هواگردهای دارای تیربارچی دمفرانسه
ژاپن
هلندبریتانیا
ایالات متحده
اتحاد جماهیر شوروی / روسیه
منابع
|