|
خلخال (اردبیل)
 خَلخال، چهارمین شهر پرجمعیت استان اردبیل و مرکز شهرستان خلخال است.[۱] جمعیتبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳۹۳۰۴ نفر (در ۱۱۵۰۱ خانوار) بوده‌است.[۲][۳] بخشی از شهرستان طارم در دوره قاجار به دستور مکتوب شاه قاجار از خلخال جدا و به زنجان واگذار شد، همچنین بخش کاغذکنان در سال ۱۳۵۹ به دلیل نبودن پل بروی رودخانه قزل‌اوزن در مسیر ارتباطی این بخش با خلخال، از این شهرستان جدا و به شهرستان میانه واگذار شد. به این ترتیب هم از وسعت خلخال کاسته شد هم از جمعیت آن.[۴] وجه تسمیه و پیشینه تاریخیدر زمان آشوری‌ها به آن هَرهار می‌گفتند.[۵] زبانزبان مردم شهر خلخال و اکثر روستاهای اطراف آن زبان ترکی آذربایجانی است.[۶][۷] یکی از نسخ خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی که جزو میراث فرهنگی خلخال می باشد کتاب قاعده ی زبان تركي است که در سال ۱۲۸۹ هـ.ق توسط عبدالعلي بن ميرزا فضلعلي خلخالي نوشته شده است.نسخه خطی مذکور در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره ی ثبت ۶۱۸۵۱/۸۲۵۶ محافظت می شود و آنرا " قواعد زبان ترکی " و در شناسنامه کتب خطی ، " دستور زبان ترکی " نامیده‌اند .[۸] تعدادی از آبادی های شمال خلخال کُردنشین هستند و به لهجه کُردی کرمانجی سخن می‌گویند؛ در تعدادی از روستا های بخش شاهروداهالی به زبان تاتی صحبت می کنند.[۹] واکثریت مردم شهرستان مسلمان و شیعه مذهب هستند ؛ اقلیتی نیز در بخش خورش رستم پیرو مذهب سنی هستند.[۱۰][۱۱] صنایع دستیفرش خلخال در گذشته رواج بسیاری داشته و از رونق افتاده، ولی در سال‌های اخیر کوشش برای احیای آن صورت گرفته‌است. جاده خلخال اسالمدر جاده اسالم برخی مکان‌ها در استان اردبیل و برخی در استان گیلان هستند، همانند: خرجگیل، شرشر، یالَ پیچ (پیچ بزرگ)، شوندَوْل، معدن، وَرگَه دَرَه، اسب هونی، مَتَش، لَرزَره، چَرَه سو، کرمان، گردنه الماس، مجره و خوجین. تلاش‌ها برای ثبت جاده اسالم در یونسکو به عنوان میراث جهانی ادامه دارد. جاذبه‌های طبیعی  
سوغات خلخال
جشنواره رغایبجشن رغایب یا جشن آرزوها که در مناطق مختلف آذربایجان به «اولولر بایرامی» شهرت دارد که در خلخال و در شهرکلور به سبک و سیاق خاصی برگزار می‌شود. اولین شب جمعه ماه رجب، لیله الرغایب یا به عبارتی «شب آرزوها» است که فضیلت بسیاری دارد و به منظور کسب هر چه بیشتر رحمت‌الهی و رسیدن به حوائج معنوی، اعمالی نیز برای آن ذکر شده‌است. یکی از بخش‌های اصلی جشن رغایب، برپایی بازارچه محلی است. در این بازارچه کسبه و بازاریان منطقه شاهرود، شهرهای مجاور و حتی استان‌های مجاور نیز حضور یافته و اجناس و کالاهای گلچین شده خود را عرضه می‌نمایند. در این مراسم، زنان در چندین گروه دایره‌ای شکل به دور هم چرخیده و به‌طور متناوب و با ریتم خاصی دست‌های گرده کرده همدیگر را به بالا و پایین می‌برند. مشابه این مراسم در روز سیزده بدر نیز اجرا می‌شود. مردان منطقه نیز در این روز بازی‌های خاص را اجرا می‌کنند، که از آن جمله بازی قیشه مزا یا همان قیش ووردی است. این بازی که حول یک دایره بزرگ و در محوطه‌ای وسیع به اجرا در می‌آید، توسط دو گروه اجرا می‌شود.[۱۴][۱۵] اقلیمشهر خلخال دارای سه رود جاری به نام‌های نورعلی چایی، قز باخان و هرو چایی است. آب هوای این شهر بسیار سرد و در بعضی از سال‌ها به ۴۰ درجه زیر صفر می‌رسد.[۱۶] محله‌های قدیمی شهر
مکان‌های مذهبی
موزه خلخال
منابع
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
