لشکر عملیاتی ۵ نصر یا به اختصار لشکر ۵ نصر از لشکرهاینیروی زمینی سپاه پاسداران است، که ستاد فرماندهی آن در شهر مشهد مستقر میباشد.[۴] لشکر ۵ نصر نخستین یگانی بود، که از نیروهای استان خراسان، در خلال جنگ ایران و عراق و پیش از اجرای عملیات والفجر مقدماتی، سازماندهی شد.[۵] این لشکر از ترکیب ۳ تیپ بنامهای؛ تیپ ۱۸ جواد الائمه به عنوان هسته مرکزی و به فرماندهی عباس شاملو؛ تیپ امامصادق به فرماندهی عبدالحسین برونسی و تیپ امام موسیکاظم به فرماندهی سعید ثامنیپور، در بهمنماه ۱۳۶۱ تشکیل شد.[۶] هماکنون سرتیپدوم پاسدار امین رسولی فرماندهی لشکر ۵ نصر را برعهده دارد.[۷]
تاریخچه
در راستای مباحث تشکیل قرارگاههای مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با حجم سازمانی نسبتاً مساوی، ضرورت ساماندهی گردانهای سپاه پاسداران به تیپ و قرارگاههای سپاه با حجم لشکری احساس و بدین منظور قرارگاه لشکر نصر تشکیل شد. طبق ابلاغیه به شماره ۴۴۹۳۱-۱۲۵-۵، مورخ ۲۱ اسفند ۱۳۶۰ ذکر شدهاست که لشکر ۵ نصر به عنوان قرارگاه لشکری آغاز به کار کند. فرمانده وقت منطقه ۴ خراسان، حجتالاسلام علوی به منظور پاسداشت زحمات حسن باقری، فرمانده قرارگاه لشکری ۵ نصر، همان نام را پذیرفت و پس از تغییر و تحول نیز آن نام را حفظ کرد. در همین جلسه وی حمزه حمیدینیا که مسئول عملیات منطقه ۴ ثامنالائمه خراسان بود را به عنوان پیگیری کننده و اولین فرمانده لشکر ۵ نصر معرفی نمود.
نامگذاری لشکرهای نظامی و اختصاص شماره در جهان معمول است و در ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز شماره برای لشکرها وجود داشت. آنگونه که در دوران جنگ ایران و عراق به تواتر رسیده بود، شماره عددی (۵) در یک هماندیشی بین فرماندهان عالی جنگ همچون سید یحیی رحیم صفوی، محسن رضایی، حسن باقری و علی شمخانی، برای لشکرها تعیین نمودند. طبیعی است که ملاحظاتی مثل عدم همنامی و تداخل با نامهای سایر لشکرهای نظامی کشور را نیز مد نظر قرار داده بودند.