|
ویکی‌پدیا:بازرسان کاربر
 در ویکی‌پدیا، بازرس کاربر (به انگلیسی: checkuser)، به کاربری گفته می‌شود که به ابزار بازرسی کاربر (به انگلیسی: CheckUser) دسترسی دارد. با استفاده از این ابزار، این کاربران می‌توانند به اطلاعاتی نظیر نشانی آی‌پی کاربران و سایر سیاهه‌های سرور در شرایط خاص دسترسی پیدا کنند تا از ویکی‌پدیا در برابر خرابکاری‌های بالقوه یا بالفعل مراقبت کنند. اختیارات بازرسی کاربر تنها به تعداد معدودی از کاربران مورد اعتماد داده می‌شود و هر یک از این افراد قادر است به نحوه استفاده دیگر بازرسان کاربر ویکی‌پدیای فارسی از ابزار بازرسی کاربر نظارت کند. در ویکی‌پدیای انگلیسی و دیگر پروژه‌های دارای ویکی‌پدیا:هیئت داوری، بازرسان کاربر از طریق انجام یک رأی‌گیری اولیه انتخاب می‌شوند و تنها در صورت تأیید توسط کمیتهٔ حکمیت به این اختیارات دسترسی می‌یابند. در ویکی‌پدیای فارسی دسترسی بازرسی کاربر از طریق نظرخواهی به دست می‌آید. کاربرانی که بازرس می‌شوند لازم است دست‌کم ۱۸ سال سن داشته باشند، ساکن ایران نباشند و هویت خود را به بنیاد ویکی‌مدیا اعلام کرده باشند. زمانی که این اطلاعات تأیید شود، اطلاعات فردیِ ارسال‌شده به بنیاد، نابود خواهد شد. سوای معیارهای فوق (که توسط بنیاد ویکی‌مدیا تعریف شده‌اند)، در خود ویکی‌پدیای فارسی هم اجماع قاطعی وجود دارد مبنی بر اینکه بازرسان ویکی‌پدیا فارسی مقیم ایران نباشند.[۱] در ویکی‌پدیای فارسی کاربران در صفحهٔ مخصوص می‌توانند درخواست انجام بازرسی کاربری را بدهند تا بازرسان کاربر اعمال کنند. در حال حاضر ۲ کاربر دارای دسترسی بازرسی کاربر در ویکی‌پدیای فارسی هستند. سیاستاستفاده از ابزار بازرسی برای جلوگیری از اخلال در ویکی‌پدیا و بررسی شکایات معقول در مورد ویرایش‌های خرابکارانه مجاز است. زمینه بازرسیابزارهای بازرسی برای مقابله با خرابکاری، بررسی فعالیت با حساب زاپاس، محدود کردن امکان اخلال در ویکی‌پدیا یا سایر پروژه‌های خواهر، و بررسی شکایات معقول در مورد ویرایش‌های خرابکاری به کار گرفته می‌شود. این ابزارها نباید با مقاصد سیاسی، اعمال فشار به ویرایشگران، یا برای تهدید یک ویرایشگر دیگر در موارد اختلاف نظر به کار گرفته شود. باید توجه داشت که مواردی از استفادهٔ مشروع از حساب‌های جایگزین وجود دارد، به شرط آن که از حساب جایگزین به شکلی که با قوانین مغایر باشد (نظیر دو بار رأی دادن در رأی‌گیری‌ها یا القای حمایت از یک دیدگاه) استفاده نشود. در برخی ویکی‌ها کاربران می‌توانند درخواست دهند که نشانی آی‌پی خودشان بررسی شود، مثلاً به این منظور که بی‌گناهی خود را در ارتباط با سوءاستفاده از یک حساب زاپاس نشان دهند. چنین بازرسی‌هایی در ویکی‌پدیای فارسی مجاز نیستند، و چنین درخواست‌هایی رد خواهند شد. آگاه ساختن حسابی که بازرسی میشودآگاه ساختن حسابی که مورد بازرسی قرار می‌گیرد مجاز است، اما الزامی نیست. همچنین، آگاه ساختن اجتماع ویکی‌پدیا از انجام یک بازرسی کاربر الزامی نیست، اگر چه می‌توان با رعایت اصول سیاست حفظ اسرار نسبت به آن اقدام ورزید. بازرسی کاربر و سیاست محرمانگیابزارهای بازرسی کاربر اجازهٔ دسترسی به اطلاعات غیرعلنی را به بازرسان کاربر می‌دهد. بنیاد ویکی‌مدیا حفظ اسرار کاربران خودش را بسیار جدی می‌گیرد، و مواردی وجود دارد که بین حفظ ویکی در برابر خرابکاری و اخلال از یک سو و حفاظت از اطلاعات خصوصی کاربران (ولو خرابکار) از سوی دیگر، تعارض پیش می‌آید. در چنین وضعیت حساسی، گاهی هیچ راه‌حل ایده‌آلی وجود ندارد؛ موارد زیر برخی از اصول و روش‌های متداول را که در ویکی‌پدیای انگلیسی به کار گرفته می‌شوند توضیح می‌دهد. از بازرسان کاربر خواسته شده که در مواردی که شک دارند، از یک بازرس کاربر با تجربه بیشتر راهنمایی بگیرند.
انتشار اطلاعات آیپیاعلام این که چند حساب کاربری نام برده شده از یک نشانی یا بازه آی‌پی استفاده می‌کنند، مادامی که به نشانی یا بازه آی‌پی اشاره نشود یا تنها توضیحات کلی (نظیر نام یک شرکت بزرگ ارائه‌دهنده خدمات اینترنت) ارائه شود (به شکلی که امکان احراز هویت یک فرد خاص را فراهم نیاورد)، معمولاً مغایر با سیاست حفظ اسرار قلمداد نمی‌شود. ارتباط دادن یک نشانی آی‌پی با یک نام کاربری نامطلوب است، چرا که نشانی‌های آی‌پی در طول زمان تغییر می‌کنند. (زمانی که بازه بزرگ آی‌پی اعلام شود، این مسئله کمتر مصداق دارد چون با بزرگ‌تر شدن بازه آی‌پی، امکان احراز هویت یک فرد خاص کمتر می‌شود) بازرسان کاربر از روش‌های مختلفی برای پرهیز از این کار بهره می‌برند اما در برخی موارد امکان پرهیز از اعلام ارتباط بین یک نشانی یا بازه آی‌پی و یک حساب کاربری وجود ندارد؛ به علاوه کاربری که به اخلال در ویکی‌پدیا می‌پردازد باید این بها را بپذیرد که یک نشانی آی‌پی به حساب کاربری‌اش ارتباط داده شود. وضعیت یاد شده در این مثال‌ها رخ می‌دهد:
بازرسان کاربر از روش‌های مختلفی برای جلوگیری از کشف چنین روابطی بهره می‌برند (بازرسان کاربر تازه‌کار باید در این مورد از افراد باتجربه سؤال کنند و روش‌ها را فرا بگیرند)، اما در بسیاری موارد پرهیز از برجاگذاشتن چنین شواهدی عملاً امکان‌پذیر نیست. نگاه داشتن اطلاعات آیپیهمچنان که توسط ویکی‌مدیا مقرر گشته‌است، ابزار بازرسی کاربر اطلاعات آی‌پی و سایر اطلاعات کاربران را تا تنها مدت زمان مشخصی نگاه می‌دارد، تا نگرانی در خصوص نگهداری اطلاعات قدیمی که احتمالاً ارزش کمتری دارند وجود نداشته باشد. به طور کلی اگر یک مورد به تازگی رخ نداده باشد، نیاز به اقدامات مدیریتی هم ندارد. راهنمایی به بازرسان کاربرسیاست بازرسی کاربر در فراویکی در خصوص حفظ محرمانگی راهنمایی‌های زیر را ارائه می‌کند:
ویکی‌پدیای انگلیسی، ایدئالِ دیگری را نیز در نظر می‌گیرد: اگر از شما درخواست شد یک بازرسی را انجام بدهید، همواره از کاربر بخواهید شواهدی نشان دهد که این بازرسی لازم و موجه است، و خودتان نیز وجود مبنای منطقی را تأیید کنید تا اگر بعداً مورد پرسش قرار گرفتید، بتوانید توضیح دهید. هیچ پیش‌فرضی را نپذیرید، صرف‌نظر از این که چه کسی از شما درخواست می‌کند. سنگ مفت، گنجشک مفتاین اصطلاح برای توصیف مواردی به کار می‌رود که بازرسی کاربر در نبودِ شواهد کافی برای توجیه ضرورت انجام آن، صورت بپذیرد. انجام بازرسی کاربر در نبود شواهد کافی سوءاستفاده از چندین حساب کاربری موجه نیست. باید توجه داشت که بازرسی یک حساب کاربری زمانی که صاحب اصلی حساب مشخص نباشد اما شواهد کافی برای سوءاستفاده از چند حساب کاربری وجود داشته باشد، مصداقی از این وضعیت نیست. همچنین باید توجه داشت که این که جواب بازرسی کاربر منفی باشد، به این معنی نیست که انجام بازرسی کاربر توجیه نداشته است. عمل بازرسی کاربرکاربری که دسترسی بازرسی کاربر داشته باشد، گزینه‌ای اضافی با نام «بازرسی کاربر» در قسمت ویژه:صفحه‌های ویژه خواهد داشت. نکات صفحهٔ راهنمای ابزار بازرسی کاربر این اطلاعات را به کاربران ارائه می‌کند:
دلایل و گفتگوهابازرسان کاربر می‌بایست دلایلی مطابق با سیاست‌ها برای انجام بازرسی کاربر، شناسایی کاربرهای خاطی، بستن دسترسی آن‌ها داشته باشند، و در صورتی که توسط بازرس کاربر دیگری در مورد این اقدامات مورد پرسش قرار گرفتند، می‌بایست این دلایل را به طور واضح و کامل شرح دهند. بستن‌های ناشی از بازرسی کاربرمدیرانی که دسترسی بازرسی کاربر دارند می‌توانند دسترسی کاربران را بر اساس اطلاعات محرمانه‌ای که از بازرسی کاربر به دست آمده قطع کنند، و انجام این کار (اگر چه با استفاده از ابزارهای مدیریتی صورت می‌گیرد) در حوزه اقدامات بازرسی کاربر تلقی می‌گردد. در ویکی‌پدیاهای دارای کمیتهٔ داوری، این قبیل قطع دسترسی‌ها تنها توسط هیئت داوری قابل بررسی هستند و مدیران فاقد دسترسی بازرسی کاربر مجاز به باز کردن دسترسی کاربر بسته شده نیستند، مگر آن که قبلاً با بازرس کاربر در این باره مشورت کرده باشند. سیاههدرخواستهای بازرسی کاربر به همراه دلیل انجام آن‌ها به طور محرمانه سیاهه برداری می‌شوند. سیاهه کامل این اقدامات برای دیگر بازرسان کاربر از طریق ویژه:بازرسی کاربر قابل دسترسی است. این سیاهه اطلاعاتی نظیر نام کاربری که بازرسی را انجام داده، زمان انجام بازرسی، درخواست انجام شده و دلیل ارائه شده را شامل می‌شود. این سیاهه نتیجه بازرسی یا اطلاعات آی‌پی کاربران را شامل نمی‌شود. کسب و خلع دسترسیدر ویکی‌پدیای فارسی بازرسان کاربر از طریق رأی‌گیری انتخاب می‌شوند و نتیجهٔ رأی‌گیری در فراویکی اعلام می‌گردد تا ویکی‌بدها دسترسی لازم را به افراد اعطا کنند. بازرسان کاربر می‌توانند برای خلع دسترسی خود در فراویکی درخواست بدهند. در ویکی‌پدیای انگلیسی و سایر ویکی‌های دارای کمیتهٔ داوری، تصمیم‌گیری در خصوص اعطا و خلع دسترسی بازرسی کاربر توسط کمیتهٔ داوری انجام می‌شود. سوءاستفادهسیاست بنیاد ویکی‌مدیا در خصوص خلع دسترسی بازرسان کاربر چنین اظهار می‌دارد:
شکایات در خصوص افشای اطلاعات هویتی یا موارد نقض بالقوه سیاست حفظ اسرار بنیاد ویکی‌مدیا باید به کمسیون بازرسی ارائه شوند. سایر شکایات مرتبط با سوءاستفاده از بازرسی کاربر در ویکی‌های دارای کمیتهٔ داوری به این کمیته ارائه می‌شوند.
درخواست‌های دسترسی بازرسیکاربرفهرست بازرسان کاربر ویکی‌پدیای فارسی از طریق ویژه:فهرست کاربران/checkuser قابل دسترسی است. در زیر، پیوندی به درخواست‌های دسترسی بازرسی کاربر در ویکی‌پدیای فارسی وجود دارد. درخواست‌های موفق
پانویس
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
