پلیمریزاسیون
ریشه شناسی واژهاین واژه از زبان یونانی گرفته شده و به درون دیگر زبان ها راه یافته است، این واژه دارای دو بخش است: در فارسی به گَرتهبرداری واژگانی از دیگر زبان ها آن را بَسپارش یا بِسپارش میخوانند که از دو بخش ساخته شده است: دستهبندی انواع پلیمریزاسیونروشهای انجام پلیمریزاسیون را میتوان به صورتهای مختلف دستهبندی کرد: دستهبندی بر اساس طریقهٔ عمل کرد:
دستهبندی بر اساس محصولات واکنش پلیمریزاسیونواکنش پلیمریزاسیون با توجه به امکان تشکیل مولکول دیگری به دو دسته تقسیم میشود: ۱- پلیمریزاسیون تراکمی[۲] (=Condensation polymerization) ۲- پلیمریزاسیون افزایشی(=Addition polymerization) در پلیمریزاسیون تراکمی، متصل شدن مونومرها به یکدیگر با حذف اتمها یا گروههای اتمی همراه است (مانند آب و ...)[۳] پلیمرهای زیر به روش تراکمی تولید میشوند: پلی آمید(نایلونها), پلی استرها و بعضی پلی یورتان ها است. پلیمریزاسیون افزایشیدر پلیمریزاسیون افزایشی مونومرها بدون از دست دادن مولکول، به یکدیگر متصل میشوند؛ بنابراین پلیمر تولید شده با این واکنش دارای واحدهای تکرار شوندهای همانند مونومر اولیه هستند.[۳]
پلیمرهای زیر به روش فرایند پلیمریزاسیون افزایشی تولید میشوند: مرحلهای-زنجیرهایدر سال ۱۹۵۲ فلوری طبقهبندی فوق را اصلاح و واکنشهای پلیمریزاسیون را براساس مکانیسم بسپارش به دو گروه واکنشهای بسپارش مرحلهای[۴] و زنجیرهای[۵] تقسیمبندی کرد. طبقهبندی یاد شده بر اساس این نظریه بود که در بسپارشهای مرحلهای همهٔ مونومرها[۶] از ابتدا تبدیل به دی مر (دو مونومر به هم چسبیده)[۷] و سپس تری مر (سه مونومر به هم چسبیده)[۸] و تترامر و … میشوند ولی در پلیمریزاسیون زنجیرهای تنها مونومرهایی قابلیت تبدیل شدن به دی مر را دارند که بتوانند در ابتدای واکنش (رادیکاله یا یونیده) شوند. در مرحلهٔ بعدی نیز همین دی مرها هستند که به مونومرهای دیگر حمله میکنند و طول زنجیر خود را میافزایند و به سرعت به زنجیر بلندی تبدیل میشوند. دستهبندی بر اساس محیط انجام واکنشواکنشهای پلیمریزاسیون بر اساس محیط انجام واکنش به سه دسته تقسیم میشوند.
جستارهای وابسته
برای مطالعهٔ بیشتر
پانویس
منابع
|