پی۵۳

TP53
ساختارهای موجود PDB جستجوی هم‌ساخت‌شناسی: PDBe RCSB فهرست شناسه‌های PDB 4QO1, 1A1U, 1AIE, 1C26, 1DT7, 1GZH, 1H26, 1HS5, 1KZY, 1MA3, 1OLG, 1OLH, 1PES, 1PET, 1SAE, 1SAF, 1SAK, 1SAL, 1TSR, 1TUP, 1UOL, 1XQH, 1YC5, 1YCQ, 1YCR, 1YCS, 2AC0, 2ADY, 2AHI, 2ATA, 2B3G, 2BIM, 2BIN, 2BIO, 2BIP, 2BIQ, 2FEJ, 2FOJ, 2FOO, 2GS0, 2H1L, 2H2D, 2H2F, 2H4F, 2H4H, 2H4J, 2H59, 2J0Z, 2J10, 2J11, 2J1W, 2J1X, 2J1Y, 2J1Z, 2J20, 2J21, 2K8F, 2L14, 2LY4, 2MEJ, 2MWO, 2MWP, 2MZD, 2OCJ, 2PCX, 2RUK, 2VUK, 2WGX, 2X0U, 2X0V, 2X0W, 2XWR, 2YBG, 2YDR, 2Z5S, 2Z5T, 3D05, 3D06, 3D07, 3D08, 3D09, 3D0A, 3DAB, 3DAC, 3IGK, 3IGL, 3KMD, 3KZ8, 3LW1, 3OQ5, 3PDH, 3Q01, 3Q05, 3Q06, 3SAK, 3TG5, 3TS8, 3ZME, 4AGL, 4AGM, 4AGN, 4AGO, 4AGP, 4AGQ, 4BUZ, 4BV2, 4HFZ, 4HJE, 4IBQ, 4IBS, 4IBT, 4IBU, 4IBV, 4IBW, 4IBY, 4IBZ, 4IJT, 4KVP, 4LO9, 4LOE, 4LOF, 4MZI, 4MZR, 4X34, 4ZZJ, 5AOL, 5ABA, 5AOK, 2MWY, 5A7B, 5AOJ, 5AOI, 5ECG, 5AB9, 4FZ3, 4RP6, 4XR8, 5AOM, 4RP7, 5HOU, 5HP0, 5HPD, 5LGY, 5G4M, 5G4O, 5G4N, 5BUA
معین‌کننده‌ها
نام‌های دیگر	TP53, BCC7, LFS1, P53, TRP53, tumor protein p53, BMFS5, Genes, p53
شناسه‌های بیرونی	OMIM: 191170 MGI: 98834 HomoloGene: 460 GeneCards: TP53
موقعیت ژن (موش) کروموزوم کروموزوم ۱۱ (موش)[۱] نوار 11 B3|11 42.83 cM شروع 69,471,185 bp[۱] پایان 69,482,699 bp[۱]
الگوی گسترش RNA More reference expression data
هستی‌شناسی ژن عملکرد ملکولی • protein N-terminus binding • GO:0001131، GO:0001151، GO:0001130، GO:0001204 DNA-binding transcription factor activity • protein self-association • core promoter sequence-specific DNA binding • GO:0001200، GO:0001133، GO:0001201 DNA-binding transcription factor activity, RNA polymerase II-specific • protein phosphatase binding • ATP binding • transcription factor binding • metal ion binding • protein phosphatase 2A binding • enzyme binding • zinc ion binding • chromatin binding • protease binding • damaged DNA binding • GO:0001948، GO:0016582 پیوند پروتئینی • histone acetyltransferase binding • copper ion binding • protein kinase binding • chaperone binding • GO:0001077، GO:0001212، GO:0001213، GO:0001211، GO:0001205 DNA-binding transcription activator activity, RNA polymerase II-specific • receptor tyrosine kinase binding • p53 binding • identical protein binding • protein heterodimerization activity • ubiquitin protein ligase binding • RNA polymerase II transcription regulatory region sequence-specific DNA binding • DNA binding • GO:0000980 RNA polymerase II cis-regulatory region sequence-specific DNA binding • TFIID-class transcription factor complex binding • mRNA 3'-UTR binding • histone deacetylase binding • disordered domain specific binding • promoter-specific chromatin binding • histone deacetylase regulator activity • protein homodimerization activity • MDM2/MDM4 family protein binding ترکیبات سلولی • سیتوپلاسم • میتوکندری • هسته یاخته • nuclear body • transcription factor TFIID complex • ماتریکس هسته ای • replication fork • هستک • شبکه آندوپلاسمی • نوکلئوپلاسم • mitochondrial matrix • PML body • سیتوزول • intracellular anatomical structure • transcription regulator complex • GO:0009327 protein-containing complex • site of double-strand break فرایند زیستی • positive regulation of histone deacetylation • DNA damage response, signal transduction by p53 class mediator resulting in cell cycle arrest • rhythmic process • replicative senescence • negative regulation of telomerase activity • oligodendrocyte apoptotic process • cellular response to DNA damage stimulus • intrinsic apoptotic signaling pathway • positive regulation of neuron apoptotic process • regulation of mitochondrial membrane permeability • positive regulation of reactive oxygen species metabolic process • cellular response to ionizing radiation • positive regulation of thymocyte apoptotic process • negative regulation of helicase activity • چرخه یاخته‌ای • Ras protein signal transduction • تکثیر سلولی • cellular response to hypoxia • negative regulation of cell population proliferation • nucleotide-excision repair • cellular response to glucose starvation • GO:0009373 regulation of transcription, DNA-templated • GO:1904576 response to antibiotic • transcription, DNA-templated • ER overload response • GO:0060469، GO:0009371 positive regulation of transcription, DNA-templated • negative regulation of cell growth • intrinsic apoptotic signaling pathway by p53 class mediator • positive regulation of peptidyl-tyrosine phosphorylation • GO:0022415 viral process • واکنش به پرتو گاما • negative regulation of fibroblast proliferation • positive regulation of intrinsic apoptotic signaling pathway • دگرگونی یاخته‌ • determination of adult lifespan • positive regulation of transcription from RNA polymerase II promoter in response to endoplasmic reticulum stress • cellular response to UV • DNA damage response, signal transduction by p53 class mediator • negative regulation of apoptotic process • protein tetramerization • oxidative stress-induced premature senescence • positive regulation of release of cytochrome c from mitochondria • circadian behavior • GO:0045996 negative regulation of transcription, DNA-templated • GO:0034613 protein localization • intrinsic apoptotic signaling pathway in response to DNA damage by p53 class mediator • positive regulation of execution phase of apoptosis • multicellular organism development • positive regulation of protein insertion into mitochondrial membrane involved in apoptotic signaling pathway • GO:1901313 positive regulation of gene expression • mitotic G1 DNA damage checkpoint signaling • positive regulation of protein oligomerization • positive regulation of apoptotic process • entrainment of circadian clock by photoperiod • واکنش به اشعه ایکس • GO:0003257، GO:0010735، GO:1901228، GO:1900622، GO:1904488 positive regulation of transcription by RNA polymerase II • base-excision repair • DNA damage response, signal transduction by p53 class mediator resulting in transcription of p21 class mediator • regulation of cell cycle G2/M phase transition • proteasome-mediated ubiquitin-dependent protein catabolic process • regulation of signal transduction by p53 class mediator • GO:0097285 مرگ برنامه‌ریزی‌شده یاخته • transcription by RNA polymerase II • positive regulation of protein export from nucleus • GO:0010703، GO:0010702 مرگ برنامه‌ریزی شده سلول • regulation of apoptotic process • protein deubiquitination • phosphatidylinositol-mediated signaling • GO:1901227 negative regulation of transcription by RNA polymerase II • خودخواری • mRNA transcription • cytokine-mediated signaling pathway • positive regulation of RNA polymerase II transcription preinitiation complex assembly • RNA polymerase II preinitiation complex assembly • protein homotetramerization • GO:0034622 protein-containing complex assembly • cellular response to gamma radiation • signal transduction by p53 class mediator • cellular response to actinomycin D • positive regulation of pri-miRNA transcription by RNA polymerase II • positive regulation of production of miRNAs involved in gene silencing by miRNA • in utero embryonic development • somitogenesis • release of cytochrome c from mitochondria • hematopoietic progenitor cell differentiation • T cell proliferation involved in immune response • B cell lineage commitment • T cell lineage commitment • پاسخ به ایسکمی • double-strand break repair • GO:0044324، GO:0003256، GO:1901213، GO:0046019، GO:0046020، GO:1900094، GO:0061216، GO:0060994، GO:1902064، GO:0003258، GO:0072212 regulation of transcription by RNA polymerase II • protein import into nucleus • GO:0001306 پاسخ به استرس اکسیداتیو • transforming growth factor beta receptor signaling pathway • لایه‌زایی • negative regulation of neuroblast proliferation • central nervous system development • heart development • ساعت زیستی • negative regulation of DNA replication • rRNA transcription • واکنش به فرابنفش • response to salt stress • embryo development ending in birth or egg hatching • negative regulation of gene expression • positive regulation of cardiac muscle cell apoptotic process • cerebellum development • negative regulation of transforming growth factor beta receptor signaling pathway • T cell differentiation in thymus • regulation of tissue remodeling • multicellular organism growth • positive regulation of mitochondrial membrane permeability • positive regulation of transcription from RNA polymerase II promoter in response to stress • regulation of cell population proliferation • mitochondrial DNA repair • regulation of DNA damage response, signal transduction by p53 class mediator • regulation of neuron apoptotic process • negative regulation of proteolysis • negative regulation of mitotic cell cycle • bone marrow development • embryonic organ development • protein stabilization • GO:0051312، GO:0007083 chromosome organization • neuron apoptotic process • regulation of cell cycle • hematopoietic stem cell differentiation • interferon-gamma-mediated signaling pathway • cardiac septum morphogenesis • positive regulation of transcription from RNA polymerase II promoter in response to hypoxia • positive regulation of programmed necrotic cell death • intrinsic apoptotic signaling pathway in response to endoplasmic reticulum stress • regulation of thymocyte apoptotic process • GO:0060554، GO:0060555 نکروپتوز • cellular response to UV-C • negative regulation of mitophagy • regulation of mitochondrial membrane permeability involved in apoptotic process • regulation of intrinsic apoptotic signaling pathway by p53 class mediator • negative regulation of production of miRNAs involved in gene silencing by miRNA • negative regulation of glucose catabolic process to lactate via pyruvate • intrinsic apoptotic signaling pathway in response to hypoxia • regulation of fibroblast apoptotic process • negative regulation of reactive oxygen species metabolic process • regulation of cellular senescence منابع: آمیگو / کوئیک‌گو
هم‌ساخت‌شناسی
گونه‌ها	انسان	موش
Entrez	7157	22059
آنسامبل	ENSG00000141510	ENSMUSG00000059552
یونی‌پروت	P04637	P02340
RefSeq (mRNA)	NM_000546، NM_001126112، NM_001126113، NM_001126114، NM_001126115، NM_001126116، NM_001126117، NM_001126118، NM_001276695، NM_001276696، NM_001276697، NM_001276698، NM_001276699، NM_001276760 NM_001276761، NM_000546، NM_001126112، NM_001126113، NM_001126114، NM_001126115، NM_001126116، NM_001126117، NM_001126118، NM_001276695، NM_001276696، NM_001276697، NM_001276698، NM_001276699، NM_001276760	NM_011640، XM_006533157، XM_030245922، XM_030245923 NM_001127233، NM_011640، XM_006533157، XM_030245922، XM_030245923
RefSeq (پروتئین)	NP_001119584، NP_001119585، NP_001119586، NP_001119587، NP_001119588، NP_001119589، NP_001119590، NP_001263624، NP_001263625، NP_001263626، NP_001263627، NP_001263628، NP_001263689، NP_001263690 NP_000537، NP_001119584، NP_001119585، NP_001119586، NP_001119587، NP_001119588، NP_001119589، NP_001119590، NP_001263624، NP_001263625، NP_001263626، NP_001263627، NP_001263628، NP_001263689، NP_001263690	NP_035770، XP_006533220، XP_030101782، XP_030101783 NP_001120705، NP_035770، XP_006533220، XP_030101782، XP_030101783
موقعیت (UCSC)	ن/م	Chr : 69.47 – 69.48 Mb
جستجوی PubMed	[۲]	[۳]
ویکی‌داده
مشاهده/ویرایش انسان مشاهده/ویرایش موش

پروتئین تومور P53 ‏(Tumor Protein P53)، که به این موارد هم شناخته می‌شود: p53، آنتی‌ژن تومور سلولی p53 (نام UniProt)، نگهبان ژنوم،^[۴] فسفوپروتئین p53، سرکوبگر تومور p53، آنتی‌ژن NY-CO-13 یا پروتئین مربوط-به-تبدیل 53 (TRP53)، هر ایزوفرمی از پروتئین‌های رمز شده توسط ژن‌هایِ همولوگِ جاندارانِ مختلفی چون TP53 (در انسان) و Trp53 (در موش) می‌باشد. این همولوگ (که ابتدا تصور می‌شد تک پروتئین باشد، و هنوز هم از آن به گونه ای صحبت می‌شود که گویی تک پروتئین است) در مهره‌داران چندسلولی نقش بنیادینی دارد، به طوری که از تشکیل سرطان پیشگیری کرده و ازین رو به عنوان سرکوب‌گر تومور عمل می‌کند.^[۵] از همین رو p53 را به عنوان «نگهبان ژنوم» توصیف نموده‌اند، چرا که از طریق اجتناب از جهش ژنومی در حفظ پایداری ژنوم نقش دارد.^[۶] ازین رو TP53^[الف] را به عنوان یک ژن سرکوبگر تومور رده‌بندی نموده‌اند.^{[۷][۸][۹][۱۰][۱۱]}

نام p53 در ۱۹۷۹ میلادی جهت توصیف جرم مولکولی ظاهری به کار رفت؛ تحلیل SDS-PAGE نشان می‌دهد که این پروتئین دارای وزن مولکولی ۵۳-کیلودالتون (kDa) است. با این حال، وزن حقیقی پروتئین p53 با طول کامل، براساس جمع جرم‌های ریشه‌های آمینواسیدی تنها 43.7kDa است. این اختلاف وزن به علت تعداد بالای ریشه‌های پرولینی در پروتئین است که مهاجرتش را بر روی SDS-PAGE کند کرده و ازین رو موجب سنگین تر شدن وزن ظاهری آن می‌گردد.^[۱۲] ژن TP53، علاوه بر رمز کردن پروتئین با طول کامل، حداقل ۱۵ ایزوفورم پروتئینی را رمز می‌کند که اندازه‌هایشان از ۳٫۵ تا ۴۳٫۷ کیلودالتون (kDa) اند. تمام این پروتئین‌های p53 را ایزوفرم‌های p53 می‌نامند.^[۵] ژن TP53 فراوان‌ترین میزان جهش را در سرطان انسانی داراست (بیش از ۵۰ درصد)، از همین رو ژن TP53 در پیشگیری از تشکیل سرطان نقش حیاتی را داراست.^[۵] ژن TP53 پروتئین‌هایی متصل شونده به DNA را رمز کرده و بیان ژن را جهت پیش‌گیری از جهش‌های ژنومی تنظیم می‌نماید.^[۱۳]

در انسان‌ها، ژن TP53 روی بازوی کوتاه کروموزوم ۱۷ (17p13.۱) قرار دارد.‏^{[۷][۸][۹][۱۰]} این ژن 20kb طول دارد که اگزون غیر-رمزکننده آن ۱ و اولین اینترون بسیار طویلش ۱۰ کیلوباز طول دارند. دنباله رمزکننده شامل پنج ناحیه است که نشان دهنده درجه بالایی از حفاظت در مهره‌داران است، که در اگزون‌های ۲، ۵، ۶، ۷ و ۸ حضور برجسته تری دارند، اما دنباله‌هایی که در بی‌مهرگان یافت می‌شوند، تنها شباهت دوری را با TP53 پستانداران داران از خود نشان می‌دهند.^[۱۴] اورتولوگ‌های TP53‏^[۱۵] در اکثر پستاندارانی که برایشان داده‌های ژنومی کاملی وجود دارد، مورد شناسایی قرار گرفته‌است.

در انسان‌ها چندریختی رایجی وجود دارد که مربوط به جایگزینی آرژینین با پرولین در کدون موقعیت ۷۲ است. بسیاری از مطالعات در مورد پیوند ژنتیکی بین این واریاسیون و استعداد سرطان تحقیق شده‌است؛ با این حال، نتایج این مطالعات بحث‌برانگیز بوده‌است. به عنوان مثال، فرا-تحلیلی از سال ۲۰۰۹ میلادی نتوانست ارتباطی بین این ژن و سرطان گردنی بیابد.^[۱۶] در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۱ میلادی انجام شد، معلوم گشت که جهش پرولین در TP53، اثر ژرفی بر روی ریسک سرطان لوزالمعده در سرطان سینه میان مذکران دارد.^[۱۷] مطالعه‌ای که بر روی زنان عرب انجام گشت نشان داد که هموزیگوسیتی در کدون ۷۲ از TP53، با اهش ریسک سرطان سینه مرتبط است.^[۱۸] مطالعه‌ای نشان داد که چندریختی کدون ۷۲ در TP53، یعنی MDM2 SNP309 و A2164G، ممکن است جمعاً با مستعد بودن نسبت به سرطان غیر-دهانی-حلقی در زنان مرتبط بوده و ممکن است MDM2 SNP309 در ترکیب با کدون ۷۲ از TP53، پیشرفت سرطان غیر-دهانی-حلقی را در زنان تسریع سازد.^[۱۹] در مطالعه‌ای به سال ۲۰۱۱ میلادی، مشخص شد که چندریختی در کدون ۷۲ از TP53 با افزایش ریسک سرطان ریه مرتبط است.^[۲۰]

فراتحلیلی از سال ۲۰۱۱ میلادی نشان داد که ارتباط قابل توجهی بین چندریختی‌های کدون ۷۲ از TP53 و ریسک سرطان روده بزرگ-راست‌روده^[۲۱] و ریسک سرطان غشاء داخلی رحم وجود ندارد.^[۲۲] در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۱ میلادی روی گروه آماری متولدین برزیلی صورت پذیرفت، ارتباطی بین آرژینین جهش-نیافته TP53 و افرادی که تاریخچه سرطان خانوادگی نداشتند، یافت شد.^[۲۳] مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۱ میلادی نشان داد که ژنوتیپ هموزیگوس (پرو/پرو) از p53 با افزایش قابل توجه ریسک سرطان سلول کلیوی مرتبط است.^[۲۴]