Hepatitis A

Hepatitis A
Tirísia hepatitis A rehe
Ñemohenda ha marandu ambuéva
CIE-10	B15
CIE-9	070.0, 070.1
DiseasesDB	5757
MedlinePlus	000278
eMedicine	med/991 ped/977
MeSH	D006506
Pohano rehegua
[editar datos en Wikidata]

Hepatitis A (ymave ojekuaava'ekue hepatitis infecciosa-ramo) ha'e peteĩ mba'asy ígado oñepámo rehegua, omoñepyrũva mba'asy hepatitis A (HAV), ivíru rupive.^[1] Heta jey ndojekuaái mba'eve umi tapicha oguerekóva ko mba'asy, ko'ýte umi ipyahuvéva rehe.^[2] Mokõi ha poteĩ arapokõipe apytépe rupi ojekuaa ramo ko mba'asy. ^[3] Iñapysẽramo ko mba'asy ojekuaa ohóvo poapy arapokõndýpe, upéva apytépe oikokuaa, py'ajere, gue'ẽ, tye tirísia orekóva, akãnundu, ha tyerasy. ^[2] Amo 10-15% tapicha rehe ojekuaa ohóvo mba'asy 6 jasy pukukuépe kóva oñepyrũ rire.^[2] Ígado hasyvai ojehecha haguã, katu ojekuaameme tapicha itujavéva rehe.^[2]

Ojejapyhy jepi ko mba'asy, tembi'u térã y oñembyaiva'ekue tekaka oguerekóva ko mba'asy rehe.^[2] Jatyta parapegua noñembojyporãiva'ekue ha'e jepi avei pe ojekuaa meméva.^[4] Avei ikatu ova ojepokóramo tapicha hasýva rehe.^[2] Ndojekuaairamo jepe mitãnguéra rehe ko mba'asy, ikatukuaa gueteri oguerova ambue tapicha rehe.^[2] Tapicha hasýramo peteĩ jey, araka'evéma ndaikatúi jey ojapyhy chupe ko mba'asy.^[5] Ojejuhu haguã mba'asy ojehesa'ỹijova'erã tuguy ojejapoháicha avei ambue mba'asykuéra ojejuhu haguã.^[2] Kóva ha'e peteĩva umi po hepatitis víru ojekuaáva pegua: A, B, C, D, ha E.

Pohã Hepatitis A hag̃ua oiko ojehapejoko haguã.^[2][6] Oĩ tetã oñevakunahápe mayma mitanguérape, katu umi ndaivakunáivape ikatukuaave ojapyhy chupekuéra ko mba'asy vai.^[2][7] Ha'ete ku oikóva tekove pukukue javeve.^[2] Ojehapejokokuaa avei ko mba'asy ojepohéi ha tembi'u ñembojy porã rupive.^[2] Ndaipóri pohã heseguaitéva katu jepytu'u ha pohãita py'ajere térã chivivi peguarã oñeikotevẽva.^[2] Opaite jepi mba'asy ombyai'ỹme tapicha hasyva'ekue py'a.^[2] Oñembyai vaíramo tapicha hasýva py'a ojejapova'erã ígado ñemoambue.^[2]

Amo 1.5 sua tapichápe rupi ojepyhy ko mba'asy arapy tuichakue javeve peteĩ arýpe ^[2] ha hetaiteve tapicha hasýva ha katu ndojekuaáiva hese ko mba'asy.^[8] Ko mba'asy ojekuaa meme umi tetã iky'ávape ha ndaipórihápe y potĩ.^[7] Umi tetã mboriahúvape amo 90% mitãnguérape ojepyhy ko mba'asy 10 ary pukukuépe ha upéicha rupi tuicha rire ndahasyvéima.^[7] Ojekuaave jepi avei umi tetã iñakarapuã'ívape hetavehápe mitã ha mitãrusu ha ndaiporihápe tasymo'ãha (vacunación).^[7] 2010-pe, Mba'asy hepatitis A ojuka amo 102,000 tapichápe.^[9] Ára 28 jasypokõi jave hína Hepatitis Ára ojegueromandu'áva oñeñangareko haguã hendaitépe hepatitis víru rehe .^[7]

1. ↑ Sherris Medical Microbiology (4th edición). McGraw Hill. 2004. pp. 541–4. ISBN 0-8385-8529-9. 
2. ↑ ^{2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15} Matheny, SC. „Hepatitis A.“. Am Fam Physician, 86 (11), 1027–34; quiz 1010–2 (1 December 2012). PMID 23198670. 
3. ↑ Connor BA. „Hepatitis A vaccine in the last-minute traveler“. Am. J. Med., 118 (Suppl 10A), 58S–62S (2005). DOI:10.1016/j.amjmed.2005.07.018. PMID 16271543. 
4. ↑ „Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review.“. Food Environ Virol, 5 (1), 13–23 (March 2013). DOI:10.1007/s12560-012-9097-6. PMID 23412719. 
5. ↑ The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases. Infobase. 2006. p. 105. ISBN 9780816069903. http://books.google.ca/books?id=HfPU99jIfboC&pg=PA105. 
6. ↑ „Hepatitis A immunisation in persons not previously exposed to hepatitis A.“. Cochrane Database Syst Rev, 7, CD009051 (2012). DOI:10.1002/14651858.CD009051.pub2. PMID 22786522. 
7. ↑ ^{7,0 7,1 7,2 7,3 7,4} "Hepatitis A Fact sheet N°328." World Health Organization. July 2013. Nuoroda tikrinta 20 February 2014.
8. ↑ Wasley, A. „Hepatitis A in the era of vaccination.“. Epidemiol Rev, 28, 101–11 (2006). DOI:10.1093/epirev/mxj012. PMID 16775039. 
9. ↑ Lozano, R. „Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010“. Lancet, 380 (9859), 2095–128 (Dec 15, 2012). DOI:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.