2017

2017 bě powšitkowne lěto z 365 dnjemi.

• 25. měrca: Na hłownej a wólbnej zhromadźiznje Domowiny we Wojerecach bu Dawid Statnik znowa za předsydu třěšneho zwjazka woleny. Zdobom woli so nowe zwjazkowe předsydstwo.
• 03. apryla: Delegacija čěskich politikarjow, mjez druhim předsyda čěskeho senata Milan Štěch, wopyta Łužicu a Serbow.

• 01. januara: Portugalski politikar António Guterres sta so jako naslědnik Ban Ki-Moona z generalnym sekretarom Zjednoćenych narodow.
• 01. januara: Při teroristiskim nadpadźe w Istanbulskim nócnym klubje zemrě 39 ludźi.
• 17. januara: Italski zapósłanc Antonio Tajani sta so z naslědnikom Martina Schulza (SPD) jako předsyda Europskeho parlamenta.
• 20. januara: Donald Trump złoži přisahu jako 45. prezident Zjednoćenych statow
• 26. januara: Alexander Van der Bellen nastupi swoje zastojnstwo jako prezident Awstriskeje.
• 12. februara: Zwjazkowa zhromadźizna woli Franka-Waltera Steinmeiera za 12. zwjazkoweho prezidenta Němskeje.
• 19. měrca: Frank-Walter Steinmeier (SPD) nastupi zastojnstwo dwanateho zwjazkoweho prezidenta Němskeje. Na samsnym dnju woli wosebity stronski zjězd něhdyšeho prezidenta Europskeho parlamenta, Martina Schulza, za noweho předsydu SPD.
• 26. měrca: CDU dobudźe wólby do krajneho sejma Posaarskeje z 40,7 % hłosow (+5,5), SPD dósta jenož 29,6 % (-1), Lěwica 12,9 % (-3,2) a AfD 6,2 % (+6,2). Zeleni (4 %, -1), FDP (3,3 %, +2,1) a Piraća (0,7 %, -6,7) njejsu w nowym sejmje hižo zastupjeni.
• 02. apryla: Amtěrowacy premier Aleksandar Vučić (SNS) dobudźe prezidentowe wólby w Serbiskej.
• 07. meje: CDU móže tež wólby do krajneho sejma Schleswigsko-Holsteinskeje dobyć a dósta 32 % hłosow (+1,2). SPD sćěhuje ze 27 % (-3,2), Zeleni z 12,9 % (-0,3), FDP z 11,5 % (+3,3) a AfD z 5,9 %. SSW, za kotryž 5-%-klawsla njepłaći, dósta 3,3 % (-1,3). Z tym zhubi tak mjenowana „pobrjóžna koalicija“ ze SPD, Zelenych a SSW swoju wjetšinu.
• 07. meje: W Francoskej dobudźe neoliberalny kandidat Emanuel Macron ze 66 % jasnje druhe koło prezidentowych wólbow přećiwo prawicarskej kandidatce strony Front National, Marine Le Pen.
• 14. meje: Wólby do krajneho sejma Sewjerorynsko-Westfalskeje. Tež w po ludnosći najwjetšim zwjazkowym kraju dobudźe CDU z 33 % (+6,7). SPD dósta jenož 31,2 % (–7,9), FDP 12,6 % (+4). AfD je štwórta najsylniša strona ze 7,4 % (+7,4); Zeleni zhubja 4,9 % a dóstanu jenož 6,4 %. Lěwica zwrěšći na pjećprocentowej zawěrje (4,9 %, +2,4). Čerwjeno-zelena koalicija ministerskeje prezidentki Hannelore Kraft zhubi swoju wjetšinu.
• 22. meje: Při islamistiskim teroristiskim nadpadźe w koncertowej arenje w Manchesterje zemrě 23 ludźi (z atentatnikom).
• 05. junija: Čorna Hora přistupi jako 29. kraj sewjeroatlantiskemu zwjazkej NATO.
• 08. junija: Dočasne parlamentowe wólby w Zjednoćenym kralestwje.
• 03. julija: Na awtodróze 9 znjezboži pućowanski bus z Lubija, při čimž 18 zwjetša staršich pućowacych zemrě.
• 04. julija: Krajny sejm Mecklenburgsko-Předpomorskeje woli Manuelu Schwesig (SPD) za ministersku prezidentku. Wona je naslědnica Erwina Selleringa, kiž bě ze strowotnych přičin wotstupił.
• 24. septembra: Wólby do 19. zwjazkoweho sejma Němskeje: CDU/CSU 32,9 %, SPD 20,5 %, AfD 12,6 %, FDP 10,7 %, Lěwica 9,2 %, Zwjazk 90/Zeleni 8,9 %. Alternatiwa za Němsku zaćahny prěni raz do sejma a zdoby jako najsylniša strona w Sakskej samo tři direktne mandaty, mjez druhim w Budyšinje. FDP je po štyrjoch lětach přestawki znowa w zwjazkowym sejmje zastupjena.
• 18. oktobra: Po poražce sakskeje CDU při wólbach do zwjazkoweho sejma připowědźi ministerski prezident Stanisław Tilich swój wotstup ze zastojnstwa za december 2017.
• 20. nowembra: Sonděrowanske rozmołwy mjez CDU/CSU, Zelenymi a FDP wo wutworjenju tak mjenowaneje „Jamaiskeje koalicije“ zwrěšća po wjacorych tydźenjach.
• 21. nowembra: Po njekrawnym wojerskim puču bu simbabweski prezident Robert Mugabe po 37-lětnym knjejstwu wotsadźeny.

• 13. decembra: Sakski krajny sejm woli Michaela Kretschmera za noweho ministerskeho prezidenta.
• 18. decembra: W Awstriskej nastupi nowe knježerstwo z ÖVP a FPÖ pod zwjazkowym kanclerom Sebastianom Kurzom swoje zastojnstwo.
• 18. decembra: Nowy sakski ministerski prezident Michael Kretschmer předstaji swój kabinet z třomi nowymi ministrami.

• 28. januara: 250. posmjertne narodniny serbskeho fararja a basnika Rudolfa Mjenja
• 01. februara: 200. posmjertne narodniny serbskeho fararja, spisowaćela a basnika Juliusa Eduarda Wjelana
• 02. apryla: 150. posmjertniny delnjoserbskeho fararja, basnika a přełožowarja Kita Fryca Stempela
• 13. meje: 300. posmjertne narodniny kejžorki Marije Terezije
• 16. meje: 100. posmjertniny serbskeho pěsnjerja, hudźbnika a kulturneho prócowarja Korle Awgusta Fiedlerja
• 22. julija: 100. posmjertne narodniny serbskeho basnika Jurja Chěžki
• 21. awgusta: 200. posmjertne narodniny serbskeho misionara a etnografa Jana Awgusta Měrćinka
• 06. septembra: 150. posmjertne narodniny serbskeho fararja, kulturneho stawiznarja a předsydy Domowiny Jakuba Šewčika
• 31. oktobra: 500. róčnica reformacije
• 07. nowembra: 100. róčnica Oktoberskeje rewolucije
• 21. decembra: 100. posmjertne narodniny němskeho spisowaćela Heinricha Bölla

• 07. januara: Mário Soares – portugalski politikar, ministerski prezident a prezident (* 1924)
• 08. januara: Ali Rafsandźani – iranski ajatollah, politikar a statny prezident (* 1934)
• 09. januara: Zygmunt Bauman – pólsko-britiski sociologa a filozof (* 1925)
• 10. januara: Roman Herzog – němski politikar, zwjazkowy prezident (* 1934)
• 13. januara: Udo Ulfkotte – němski žurnalist a publicist (* 1960)
• 25. januara: John Hurt – britiski dźiwadźelnik (* 1940)
• 07. februara: Tzvetan Todorov – bołharsko-francoski spisowaćel a wědomostnik (* 1939)
• 12. februara: Al Jarreau – US-ameriski jazzowy spěwar (* 1940)

• 25. februara: Achim Kowar – serbski wučer, redaktor a direktor SRWŠ (* 1933)
• 18. měrca: Chuck Berry – US-ameriski spěwar, gitarist a komponist (* 1926)
• 20. měrca: David Rockefeller – US-ameriski bankowy manager (* 1915)
• 28. měrca: Christine Kaufmann – němska dźiwadźelnica (* 1945)
• 28. měrca: Enn Vetemaa – estiski spisowaćel a komponist (* 1936)
• 28. měrca: Beno Šołta – serbski katolski farar (* 1937)
• 07. apryla: Frank Stübner – serbski nakładnik (* 1954)
• 12. apryla: Michael Ballhaus – němski kameramuž (* 1935)
• 23. meje: Roger Moore – britiski dźiwadźelnik (* 1927)
• 16. junija: Helmut Kohl – němski politikar (CDU) a zwjazkowy kancler (* 1930)
• 05. julija: Joachim Meisner – němski teologa, arcybiskop a kardinal (* 1933)
• 08. septembra: Sigmund Musiat – serbski ludowědnik, Maćicar (* 1930)
• 24. septembra: Kito Lorenc – serbski lyrikar a spisowaćel (* 1938)
• 27. septembra: Joy Fleming – němska spěwarka (* 1944)
• 27. septembra: Hugh Hefner – US-ameriski nakładnik magacina Playboy (* 1926)
• 02. oktobra: Tom Petty – US-ameriski hudźbnik (* 1950)
• 05. oktobra: Sylke Tempel – němska žurnalistka a publicistka (* 1963)
• 24. oktobra: Fats Domino – US-ameriski rock'n'rollowy pianist, spěwar a spěwydźěłar (* 1928)
• 18. nowembra: Malcolm Young – britisko-awstralski hudźbnik; załožer a gitarist skupiny AC/DC (* 1953)
• 05. decembra: Michał I. – něhdyši kral Rumunskeje (* 1921)
• 19. decembra: Lona Rietschel – němska comicowa rysowarka (* 1933)
• 24. decembra: Andrej Zaliznjak – ruski rěčespytnik (* 1935)

• Myto Ćišinskeho: Juro Mětšk (hłowne myto) a Lubina Hajduk-Veljkovićowa (spěchowanske myto)

• Kulturnej stolicy Europy: Aarhus, Pafos

 Commons: 2017 – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow