Sasao a Skou

Ti sasao a Skou wenno Sko ket ti bassit a pamilia ti pagsasao nga insasao babaen dagiti agarup a 7000 a tattao, a naipangpangruna idiay aplaya ti Probinsia ti Sandaun iti Papua Baro a Guinea, nga adda met iti bassit iti kaunegan ti daga manipud iti daytoy a lugar ken saan a basbassit ngem maysa iti ballasiw ti pagbeddengan iti probinsia ti Indonesia ti Papua (dati nga ammo a kas Irian Jaya). Ti sasao a Skou ket naisangsangayan idiay Baro a Guinea gapu ta daytoy ket maipapan iti tono. Kas pagarigan ti Vanimo ket addaan kadagiti tallo a tono, nangato, tengnga, ababa.

Iti agdama adda dagiti lingguista nga agob-obra iti kaaduan kadagitoy a pagsasao, nga agsursurat kadagiti gramatika, agur-urnong kadagiti diksionario, ken tumultulong kadagiti agsasao a mangparang-ay kadagiti bernakular a material tapno mausar kadagiti eskuela.

Ti sasao a Skou ket immunada nga insilpo babaen ni G. Frederici idi 1912. Idi 1941, inpadakkel ni K.H. Thomas ti pamilia idi agdama a gay-atna.

Inpagarup a pudno ni Laycock dagiti dua a sanga,ti Vanimo ken Krisa:

• Sanga a Vanimo – Skou, Sangke (Nyao), Wutung, Vanimo (Dumo)
• Sanga a Krisa – I’saka (Krisa), Rawo, Puari, Barupu (Warapu)

Nupay kasta, ti Krisa ket saan a nasayaat a nasuportaran ken pinanawan ni Malcolm Ross daytoy,

• I’saka (Krisa)
• Barupu (Warapu)
• Puari
• Rawo
• Womo
• Sanga a Vanimo: Skou (Tumawo), Leitre, Sangke (Nyao), Wutung, Vanimo (Dumo), Dusur

Insingasing ni Mark Donohue ti subkalsipikasion a naibatay iti pannakaiwarwaras nga areal a tinawtawaganna iti Makro-Skou.

• I’saka
• Pannakaisilpo a Skou–Serra–Piore
  • Karayan Piore: Nori (nakaro nga inimpluensiaan babaen ti Womo), Barupu
  • Turturod Serra
    • Puare
    • Rawo – Nangruna a Serra: Rawo, Womo
  • Pamilia a Skou (Vanimo)
    • Skou
    • Akindaya a Skou / Vanimo
      • Leitre
      • Laud nga Aplaya
        • Pagbeddengan: Nyao, Wutung
        • Maitutop a Vanimo: Dumo, Dusur

Dagiti pangsandi a kinonstrukto manen ni Ross para iti proto-Skou ket,

I	*na	we	*ne
thou	*me	you	?
he	*ka	they (M)	*ke
she	*bo	they (F)	*de

• Sasao a Papuano