Kunstgeschiedenis

Geschiedenis van de wereld

..Naar chronologie

Portaal

Geschiedenis

Kunstgeschiedenis is de discipline die de geschiedenis van de kunst onderzoekt en beschrijft. Het is een overkoepelend begrip voor de geschiedenis van kunstdisciplines zoals architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst, theater, dans, muziek en film. Literatuurgeschiedenis en cultuurgeschiedenis zijn er nauw mee verwant.

Ontwikkeling

Tijdens de 20e eeuw lagen enkele bepalende kunsthistorici aan de basis van de ontwikkeling die deze discipline kende:

Heinrich Wölffin en Max Friendländer ontwierpen modellen die klassiek werden
Aby Warburg ontwikkelde de iconologie, een specialisme ontstaan uit de iconografie

De kunstbeschrijving die vroeger de relatie tussen kunstwerk en kunstenaar beschreef, evolueerde naar de receptie-esthetica (hoe ervaart het publiek het kunstwerk) en daarnaast de technische kunstgeschiedenis (welke zijn de materiaaltechnische eigenschappen van de kunstobjecten).^[1]

Overzicht van de Europese kunstgeschiedenis

Kunstgeschiedenis is op vele manieren in te delen, doch de nadruk bij bijvoorbeeld opleidingen ligt voornamelijk op Europese kunstgeschiedenis. Hier volgt een veelgebruikte indeling op periode. Enkele kanttekeningen vooraf:

Vanzelfsprekend zijn kunststromingen niet exact te bepalen.
De jaartallen zijn slechts richtlijnen, en kunnen van land tot land verschillen.
Bovendien heeft een stijl in elk land zijn eigen interpretatie. Zo begon de renaissance in Italië al veel vroeger dan in Zweden.

Voor een meer gedetailleerdere lijst, zie de Lijst van Europese Kunststromingen.

Prehistorische kunst
Afrikaanse etnische kunst
Amerikaanse etnische kunst
Aziatische prehistorische kunst
Europese prehistorische kunst	Kunst uit het Paleolithicum Kunst uit het Mesolithicum Kunst uit het Neolithicum Kunst uit de bronstijd Kunst uit de ijzertijd
Etnische kunst van Oceanië
Kunst in de Oudheid
Oud-Egyptische kunst
Mesopotamische kunst	Sumerische kunst Assyrische kunst Perzische kunst
Aegeïsche kunst	Cycladische kunst Minoïsche kunst Myceense kunst
Oud-Griekse kunst	Archaïsche periode Klassieke Periode Hellenistische kunst
Etruskische kunst
Romeinse kunst
Westerse kunstgeschiedenis
Middeleeuwse kunst
Vroege middeleeuwen (476-1000)	Vroegchristelijke kunst Byzantijnse kunst Keltische kunst Merovingische kunst Karolingische kunst Ottoonse renaissance
Hoge middeleeuwen (1000-1270)	Romaanse kunst (1000-1200) Renaissance van de twaalfde eeuw Gotische kunst
Late middeleeuwen (1270-1500)	Flamboyante gotiek
Renaissance (1400-1600)	Italiaanse renaissance (vroegrenaissance, hoogrenaissance, maniërisme) Noordelijke renaissance
Barok (1600-1750)
Rococo (1700-1750)
Classicisme (1750-1850)	Neoclassicisme
Romantiek (1780-1880)
Realisme (1830 - 1870)
Impressionisme (1860-1890)
Postimpressionisme (1884-1904)	Neo-impressionisme (Pointillisme en Divisionisme) Luminisme Symbolisme (1884-1914) Cloisonnisme
Moderne kunst (1890-1970)	Art nouveau (jugendstil) (1880-1914) Art deco (1920-1940) Schilderkunst van de 20e eeuw Abstracte kunst Conceptuele kunst (1960-heden)
Postmodernisme (1970-heden)
Hedendaagse kunst	Schilderkunst van de 21e eeuw

Niet-Europese kunstgeschiedenis

Islamitische kunst
Aziatische kunst met o.a. Chinese kunst, Thaise kunst, Japanse kunst en Vietnamese kunst
Afrikaanse kunst
Latijns-Amerikaanse kunst
Primitieve kunst

Opleiding

De studie van de kunstgeschiedenis (ook als kunstwetenschappen bekend) is een universitaire opleiding. Soms wordt deze zelfstandig aangeboden (als Master in de kunstwetenschappen); soms ook als onderdeel van een gecombineerde studie met bijvoorbeeld archeologie. Opleidingen zijn onder andere te vinden in:

Amsterdam: Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit Amsterdam
Brussel
Gent
Groningen
Leiden
Leuven
Nijmegen
Utrecht

Verwante onderwerpen

Externe link

Jurcka, G. en Feekes, J., Kunststromingen, Kunstbus, Leeuwarden, 2000 [1]

Literatuur

H.W. Janson, Wereldgeschiedenis van de kunst. Een overzicht van de voornaamste beeldende kunsten van de dageraad der mensheid tot heden, Den Haag: De Archipel, vierde druk, 1981. Vijfde druk, 1988 uitgeverij De Haan/Unieboek b.v.
R. Bionda en C. Blotkamp (red.), De schilders van Tachtig. Nederlandse schilderkunst 1880 - 1895. Zwolle, Waanders, 1991
A. Klukhuhn (ea), De eeuwwende 1900: Geschiedenis en kunsten. Universiteit Utrecht, Studium Generale 1993 [2]
P. Hecht, C. Stolwijk, A. Hoogenboom, Kunstgeschiedenis in Nederland: negen opstellen. Rijksuniversiteit Groningen, 1998
Henk van Os en Wim Hazeu, De vreugden van kunstgeschiedenis. Baarn, De Prom, 2000
C.J.M. Zijlmans, Een wereld van verschil. Kunstgeschiedenis op de drempel van de 21ste eeuw. Oratie, Universiteit Leiden, 2001
Daan Thoomes, Over de tijdgevoeligheid van de kunst. In: In de Waagschaal, vol. 36, 2007, nr. 17, pp.10-11 [3]
J. Belger, Kunst-actief: kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing. Amsterdam, Lambo, 2018 (3 delen)
K. Jonckheere, Another History of Art. 2.500 jaar Europese kunstgeschiedenis, 2020. ISBN 9789463887526
Paul Schnabel, Anders gekeken. Het beste en het boeiendste uit de Hollandse schilderkunst van de Gouden Eeuw. Zwolle, Waanders, 2021. ISBN 9789462623408
Maaike Rikhof, De nieuwe vrouw. Tentoonstellingscatalogus van de gelijknamige tentoonstelling in Singer Laren. Zwolle, Waanders, 2022

Referenties

↑ Jonckheere, Koenraad. (2020). Another history of art. 2.500 jaar Europese kunst.. Kannibaal bvba / Hannibal, Lichtervelde. ISBN 978-94-6388-752-6.

Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Kunstgeschiedenis.

Zie de categorie Art history van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Jonckheere, Koenraad. (2020). Another history of art. 2.500 jaar Europese kunst.. Kannibaal bvba / Hannibal, Lichtervelde. ISBN 978-94-6388-752-6.