Leeuwarden (gemeente)

Leeuwarden
‘Ljouwert’

Gemeente in Nederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland
Coördinaten	53° 12′ NB, 5° 47′ OL
Algemeen
Oppervlakte	255,62 km²
- land	238,38 km²
- water	17,24 km²
Inwoners (1 januari 2024)	128.857? (541 inw./km²)
Bestuurs­centrum	Leeuwarden
Belangrijke verkeersaders
Station(s)	Leeuwarden Leeuwarden Camminghaburen Grou-Jirnsum Mantgum
Politiek
Burgemeester (lijst)	Sybrand van Haersma Buma (CDA)
Zetels Gemeenteraad PvdA GL FNP GBL CDA VVD Lijst058 D66 CU FVD	39 8 7 4 4 4 3 3 3 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen (2023)	€ 34.600 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2024)	€ 249.000
WW-uitkeringen (2023)	15 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	8900 - 9089
Netnummer(s)	058 en 0566
CBS-code	0080
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Website	www.leeuwarden.nl
Bevolkingspiramide (2023)
Foto's
Wartena, Leeuwarden, Weidum, Cornjum, Oosterlittens, Jorwerd
Portaal    Nederland

Leeuwarden (uitspraak^ⓘ) (Stadsfries: Liwwadden of Leewadden; Fries: Ljouwert (uitspraak^ⓘ)) is een gemeente in het noorden van de Nederlandse provincie Friesland. De gemeente heeft in totaal 128.857 inwoners per 1 januari 2024 en hoort hiermee qua inwonertal tot de 25 grootste gemeenten van Nederland. Leeuwarden is na Groningen in inwonertal de grootste gemeente van Noord-Nederland. Leeuwarden heeft een oppervlakte van 167,10 km², waarvan 15,25 km² water.

De hoofdplaats van de gemeente is de gelijknamige stad Leeuwarden. De stad telde in 2023 ongeveer 95.890 inwoners.

De gemeente Leeuwarden telt met ingang van 1 januari 2018 36 officiële kernen, waarvan de stad Leeuwarden verreweg de grootste is.

Per die datum werd de gemeente Leeuwarden opgeheven en per dezelfde datum werd een nieuwe gemeente Leeuwarden ingesteld, bestaande uit het grondgebied van de opgeheven gemeente Leeuwarden, uitgebreid met het grondgebied van de gemeente Leeuwarderadeel en een deel van het grondgebied van de gemeente Littenseradeel.

Voor de dorpen die eerder tot Littenseradeel en Boornsterhem behoorden, is de Friese naam de officiële. Eerder werd door de gemeente Leeuwarden ook Wijtgaard al verfriest tot Wytgaard.

Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2023 behorende tot de gemeente Leeuwarden.

(*) De plaatsen Teerns en Hempens worden bij elkaar berekend door het CBS.

(**) Miedum en het buitengebied van Lekkum worden bij elkaar gerekend door het CBS, los van Lekkum zelf.

Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:

Voormalige buurtschappen; De Drie Romers en Hoek.

De gemeente Leeuwarden is door autonome groei en dankzij een aantal herindelingen in het laatste decennium flink gegroeid naar ruim 123.000 inwoners. De samenstelling van de bevolking was per 1 januari 2018 10.545 personen met een migratieachtergrond, dit is 8,6% van de totale bevolking.

Vanaf de jaren '80 van de 20ste eeuw heeft de gemeente Leeuwarden een groeiende bevolking na een dip in de jaren '70.

• 1960 - 82.649
• 1970 - 88.688
• 1980 - 84.518
• 1990 - 85.570
• 2000 - 88.887
• 2010 - 94.073
• 2013 - 95.949
• 2014 - 107.412 (na gemeentelijke herindeling)
• 2017 - 108.667
• 2018 - 122.415 (na gemeentelijke herindeling)
• 2019 - 123.107
• 2022 - 125.542
• 2024 - 128.857

Bron: CBS Statline

In 1944 werden de dorpen Lekkum, Miedum, Swichum, Wirdum, Huizum en Wytgaard geannexeerd van Leeuwarderadeel. In 2014 werd een deel van de toenmalige gemeente Boornsterhem (onder andere het dorp Grouw) toegevoegd aan Leeuwarden. In 2018 volgde de laatste gebiedsuitbreiding met delen van Littenseradeel (onder andere het dorp Mantgum) en de volledige gemeente Leeuwarderadeel.

Aangrenzende gemeenten
Waadhoeke Waadhoeke		Noardeast-Fryslân Noardeast-Fryslân		Tietjerksteradeel Tietjerksteradeel
				Smallingerland Smallingerland
Súdwest-Fryslân Súdwest-Fryslân		De Friese Meren De Friese Meren		Heerenveen Heerenveen

De gemeenteraad van Leeuwarden bestaat uit 39 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1986.

Het college van burgemeester en wethouders voor 2022-2026 bestaat uit:^[1]

Burgemeester:

• Sybrand van Haersma Buma (CDA): openbare orde en veiligheid, algemene communicatie, handhaving en public affairs

Wethouders:

• Hein de Haan (PvdA): 1e loco-burgemeester, wonen en bouwen, ruimte en leefomgeving en gebiedsontwikkeling
• Hein Kuiken (PvdA): wmo en maatschappelijke opvang, armoede en schuldhulp, financiën en cultuur
• Abel Reitsma (CDA): werk, participatie en inkomen, economie en toerisme
• Nathalie Kramers (GroenLinks): 2e loco-burgemeester, jeugd, onderwijs, publieke gezondheidszorg, vluchtelingen en inclusie
• Evert Stellingwerf (GroenLinks): klimaat, duurzaamheid, circulaire economie, vastgoed en erfgoed
• Gijs Jacobse (Gemeentebelangen): wijken en dorpen, dienstverlening, bedrijfsvoering en sport

Gemeentesecretaris:

• Eelke de Jong: verantwoordelijk voor de gemeentelijke organisatie, bijwonen vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

• Lijst van rijksmonumenten in Leeuwarden (gemeente)
• Lijst van gemeentelijke monumenten in Leeuwarden (gemeente)
• Lijst van oorlogsmonumenten in Leeuwarden

Zie de categorie Leeuwarden (municipality) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.