Rodés[1],[2],[3],[4][5] (Rodez en francés) es una vila occitana de Guiana. Es la capitala de Roergue e lo capluòc del departament d'Avairon dins la region d'Occitània. Es la vila mai poblada del departament e compta una populacion de 24319 (2018) abitants (rodaneses).
Geografia
Rodés se situa entre las vals e nauts planèls dels Grands Causses e dels puèges umids del Segalar. Se tròba a una altitud mejana de 570 mètres, lo minimum i es 500 mètres e lo maximum 640 mètres). Son territòri s'espandís per la part sud-oèst del Massís Central.
Etimologia
Joan Coromines[6] explica que Rodés (coma apareis escrit en son òbra) coincidís amb lo toponime catalan Rodés, e que tots dos derivan d'un locatiu, en plural: Rŭtēnīs, d'origina latina o ben d'una forma de genitiu segon lo testimoniatge, pel vilatge catalan, de 1068-95 castellum Rodenis. Puèi se presenta en la comuna del Rosselhon sens -n en 1152, Redes (sic), e Rodés los ans 1153, 1213, 1225, i 1346, e amb ultracorreccion Roders en 1354.
Istòria
Rodés es una vila fòrça anciana, qu'a mai de dos mila ans. Las traças mai ancianas de son existéncia se situan a l'entorn del sègle V abans Crist, quand un pòble cèlta vengut d'Euròpa centrala, los rutèns, s'i installèron. I fondèron un dels oppidums mai caracteristics de la civilizacion galesa, l'oppidum de Segodunum.
Engenhaire Meunier, president de Miègjorn-Pirenèus (1988-1998), ancian president de la CA del Grand Rodés, ancian president de l'AdCF (Assemblada de las comunautats de França)
↑La fonologia francesa, qu’impausa una [e] larga e enebís una [e] estrecha en sillaba barrada (Mèze, Sète, Rodez, Rouergue), entraïna en occitan una dobertura erronèa : Mèsa*. Sèta*, Rodès* e mai benlèu la forma Roèrgue (Alibèrt 1935. 471 ; Vaissièr 1879) en fàcia dei formas normalas que son, segon lo TDF, Mesa, Seta, Rodés e probablament Roergue (TDF : <Rouërgue>5, Cantalausa escriguèt dins L’occitan que la forma usuala en roergat es ben Roergue, aquesta forma es estada chausida tanben per leis Edicions de Roergue). Per Rodés e Roergue, la barradura de e es naturala a respiech dan latin que ten una ē lònga dins leis etims Rutēnos e Rutēnicum., L’occitan, lenga fantasmada : l’exemple de la toponimia,
Domergue Sumienhttp://books.openedition.org/pulm/1024
Comunas d'Avairon en Roergue (comunas actualas, comunas que contenon de comunas delegadas, ancianas comunas, ancianas comunas vengudas comunas delegadas)