10 złotych 1969 25. rocznica PRL

10 złotych 1969 Dwudziesta piąta rocznica PRL – okolicznościowa moneta dziesięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 19 lipca 1969 r. zarządzeniem z 10 czerwca 1969 r. (M.P. z 1969 r. nr 25, poz. 192), wycofana 1 stycznia 1978 zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 r. (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79)^[1].

Monetę wybito z okazji dwudziestej piątej rocznicy powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[1].

W centralnym punkcie umieszczono okrąg o średnicy równej połowie średnicy monety, w jego środku godło – orzeł bez korony, pod łapą orła znak mennicy w Warszawie, całość otoczona napisem „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA 1969”^[1].

Na tej stronie monety znajduje się okrąg o średnicy równej połowie średnicy monety, wypełniony promieniście rozłożonym snopkiem zboża, na jego dole napis „1944–1969”, powyżej monogram projektanta, całość otoczona napisem „•DWUDZIESTA•PIĄTA•ROCZNICA•P•R•L•”, a pod spodem napis „10 ZŁ”^[1].

Monetę bito w Mennicy Państwowej, w miedzioniklu, na krążku o średnicy 28 mm, masie 9,5 grama, z rantem ząbkowanym, w nakładzie 2 000 000 sztuk, według projektu Jerzego Jarnuszkiewicz^[1].

Dziesięciozłotówka rozpoczyna cykl monet upamiętniających rocznice powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[2].

Dziesięciozłotówka była jedną z trzynastu dziesięciozłotówek obiegowych z okolicznościowym wizerunkiem bitych w latach 1964–1972 w Mennicy Państwowej, na krążkach o dwóch średnicach^[3]:

• 31 mm (1964–1965), 4 typy oraz
• 28 mm (1966–1972), 9 typów.

Okolicznościowe dziesięciozłotówki jeszcze w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, w obrocie pieniężnym występowały dość powszechnie, ze względu na fakt, że stanowiły ponad 17 procent całej emisji dziesięciozłotówek będących w obiegu (w roku 1973)^[4].

Moneta została wycofana z obiegu przez NBP w wyniku systemowej redukcji średnicy dziesięciozłotówek do 25 mm w związku z wprowadzeniem do obiegu monet o nominale 20 złotych i średnicy 29 mm^[3].

Jako okolicznościowe, kolekcjonerskie lub próbne kolekcjonerskie zostały wybite monety upamiętniające następne rocznice PRL^[2]:

• okolicznościowa w srebrze, wybita stemplem zwykłym, o nominale 200 złotych, z 1974 r. – 30. rocznica PRL,
• kolekcjonerska w srebrze, wybita stemplem lustrzanym, o nominale 200 złotych, z 1974 r. – 30. rocznica PRL,
• okolicznościowa w miedzioniklu, o nominale 100 złotych, z 1984 r. – 40. rocznica PRL,
• próbna kolekcjonerska w srebrze, o nominale 1000 złotych z 1984 r. – 40. rocznica PRL.

Istnieje wersja tej monety należąca do serii próbnej w niklu z wypukłym napisem „PRÓBA” biegnącym ukośnie, na prawej stronie rewersu, wybita w nakładzie 500 sztuk oraz wersje próbne technologiczne w miedzioniklu (20 sztuk) i w złocie (5 sztuk)^[5].

W serii prób niklowych istnieje bardzo zbliżony graficznie projekt, z tym że napis „PRÓBA” biegnie pionowo, z góry do dołu, na prawej stronie rewersu, a same litery wszystkich napisów są mniejsze niż w wersji okolicznościowej. Również w serii próbnej niklowej wybite zostały dwa konkurencyjne projekty dziesięciozłotówki^[5]:

• 25-LECIE PRL
• XXV LAT PRL

• 200 złotych 1974 XXX lat PRL
• XXX lat PRL (moneta kolekcjonerska 200 złotych)
• 100 złotych 1984 40 lat PRL
• 10 złotych

• wizerunek monety
• wizerunek monety