27 Batalion Straży Granicznej

27 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”^[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[2]. 27 batalion celny przemianowany został na 27 batalion Straży Granicznej.

 Osobny artykuł: 27 batalion celny.

27 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Głębokim, a jego dowództwo stacjonowało w Drui^[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton^[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów^[5]. Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 24 maja 1923 zarządzono likwidację Straży Granicznej do dnia 1 lipca 1923^[6]. Jednak 27 batalion Straży Granicznej, już w nowym etacie^[a], pozostał na granicy do jesieni 1923^[6]. Pod względem budżetowo-gospodarczym podlegał Komendzie Okręgowej Policji Państwowej w Wilnie^[8]. Potem batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany^[9].

Od lipca 1923 batalion ochraniał odcinek granicy od zetknięcia się granicy lądowej z Dźwiną do m. Mazuryno^[8]

Sąsiednie bataliony

• 28 batalion Straży Granicznej ⇔ 11 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922^[3][10]
• 28 batalion Straży Granicznej ⇔ 33 batalion Straży Granicznej − po 1 lipca 1923^[8]

Wydarzenia

• 12 lutego 1923 komendant batalionu meldował, że z 3 kompanii zdezerterowało 4 szeregowych i tyleż samo z 4 kompanii. Aresztowano też kilku żołnierzy za komunistyczną agitację i rozmowy z żołnierzami bolszewickimi.Kontrole wykazały braki w amunicji u żołnierzy pełniących służbę graniczną^[11]. Jako przyczynę podaje prawdopodobną działalność tajnej organizacji, która werbuje w szeregach WP swoich członków. Kolejną przyczyną to brak w kompaniach „polskiego żywiołu” i opieszałe działanie sądów. Dowódca batalionu prosi o „wzmocnienie pododdziałów granicznych żołnierzami z Wielkopolski, Małopolski bądź Królestwa”^[12].

• kpt. Teofil Ney (IX 1922^[13] – )

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
• Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/52.)
• Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące organizacji sześciu batalionów Straży Granicznej na terenie Delegata Rządu w Wilnie, 1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/14.)
• Meldunek komendanta 27 batalionu SG dotyczący domniemanej tajnej organizacji werbującej ochotników w Wojsku Polskim → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.