8 Pułk Artylerii Lekkiej (APW)

8 Pułk Artylerii Lekkiej (8 pal) – oddział artylerii lekkiej Polskich Sił Zbrojnych

Po raz drugi 8 pułk artylerii lekkiej został sformowany na przełomie października-listopada 1942 roku w Chanaquin. Pułk sformowano na potrzeby 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty Armii Polskiej na Wschodzie. Wszedł w skład Artylerii Dywizyjnej 5 WDP pod dowodzonej przez płk. Michała Gałązkę, wraz z istniejącym 5 wileńskim pułkiem artylerii lekkiej i formowanym równocześnie 4 pułkiem artylerii lekkiej. Dowódcą pułku został ppłk dypl. Jan Giełgud-Axentowicz, zastępca dowódcy mjr Julian Królikiewicz^[1]. 8 pułk artylerii lekkiej był organizowany z kadry i nadwyżek osobowych 7 pal, w tym z I dywizjonu, baterii artylerii 22 i 23 pułków piechoty 7 DP i 200 szeregowych z 5 pal. Otrzymał broń i sprzęt bojowy, prowadził intensywne szkolenie^[2].

W wyniku kolejnej reorganizacji Armii Polskiej na Wschodzie, w tym 5 WDP z dniem 11 marca 1943 roku 8 pułk artylerii lekkiej został rozwiązany. Jego III dywizjon wcielony został do 4 pal, 174 żołnierzy przekazano do 5 pal, część uzupełniła 7 i 9 pal, natomiast organa kwatermistrzowskie i część łącznościowców i innych żołnierzy weszła w skład 1 pułku pomiarów artylerii^[3].

Pułk składał się z trzech dwubateryjnych dywizjonów. Każda bateria była uzbrojona w cztery 25-funtowe armatohaubice (kalibru 87,6 mm) ciągnione o trakcji motorowej.

Dowództwo pułku i dywizjonów^[4]

• Dowódca pułku - ppłk dypl. Jan Gełgud-Axentowicz
• zastępca dowódcy pułku - mjr Julian Królikiewicz
• kwatermistrz pułku - kpt. Stanisław Babiński
• dowódca I dywizjonu - kpt. Edward Doliński
• dowódca II dywizjonu - kpt. Marian Lewandowski
• dowódca III dywizjonu - kpt. Antoni Chmielewski

• Wacław Jałowik: W piekle wojny na trzech kontynentach.Wspomnienia oficera 7 Dywizji Piechoty Polskich Sił Zbrojnych. Drozdowski Krzysztof (oprac.). Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2019. ISBN 978-83-7339-240-3.
• Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-0-9559724-0-9.
• MichałM. Polak MichałM., Grot - Zeszyty Historyczne nr 18/19 2004.„Obsada dowództw Armii Polskiej na Wschodzie według stanu na 1 stycznia 1943 r.”, Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie, 2004, ISSN 1509-9792 .