|
Adam Brzechwa-Ajdukiewicz
 Adam Józef Stanisław Brzechwa-Ajdukiewicz (ur. 20 marca 1894 w Komornikach pod Wieliczką[1], zm. 6 czerwca 1954 w Londynie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej i Polskich Sił Zbrojnych, członek Naczelnej Komendy Obrony Lwowa w listopadzie 1918 roku[2], kawaler Orderu Virtuti Militari. Młodość i działalność niepodległościowaUrodził się w rodzinie Kazimierza, ziemianina, i Julii z d. Ostoja-Fink. Po ukończeniu Gimnazjum im. Stefana Batorego we Lwowie rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Wodnej Politechniki Lwowskiej. Po zaliczeniu 4 semestrów kontynuował studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach. Do wybuchu I wojny światowej zaliczył 6 semestrów. Był członkiem „Sokoła” i drużynowym I Lwowskiej Drużyny Skautowej im. Naczelnika Tadeusza Kościuszki we Lwowie[3]. W sierpniu 1914 rozpoczął służbę w Legionie Wschodnim[1], a po jego rozwiązaniu w Legionie Zachodnim. Następnie znalazł się w batalionie zapasowym Legionów Polskich. Od 1915 do lipca 1917 był dowódcą oddziału karabinów maszynowych w I batalionie 4 pułku piechoty Legionów. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej[1]. Następnie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[1] na terenie Galicji, w ramach POW używał pseudonimu „Brzechwa”[3]. We wrześniu 1918 roku został zwolniony z wojska i został asystentem na Wydziale Rolniczo–Leśnym Politechniki Lwowskiej[4]. Służba w Wojsku PolskimOd listopada 1918 brał udział w obronie Lwowa i pełnił służbę w dowództwie Brygady Lwowskiej. Od marca do września 1919 był szefem Oddziału Operacyjnego Sztabu Grupy Operacyjnej gen. Władysława Jędrzejewskiego, a od września 1919 do grudnia 1920 szefem Oddziału Operacyjnego Sztabu 6 Armii.[4]. W okresie od stycznia do września 1921 był słuchaczem II kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego[4]. 30 czerwca 1921 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego „Ajdukiewicz” na „Brzechwa-Ajdukiewicz”[5]. Po zakończeniu nauki i uzyskaniu tytułu oficera Sztabu Generalnego skierowany został do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie i wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału III Operacyjnego. W grudniu 1923 został przydzielony do Ekspozytury Oddziału II SG Nr 5 we Lwowie na stanowisko kierownika[6]. Na tym stanowisku 31 marca 1924 roku awansował do stopnia podpułkownika. Z dniem 27 sierpnia 1924 odkomenderowany został do dyspozycji wojewody nowogródzkiego, gen. dyw. Mariana Januszajtisa[7]. Od września 1924 do września 1926 był zastępcą dowódcy 40 pułku piechoty we Lwowie[4]. Od września 1926 do maja 1927 był szefem wydziału w Biurze Inspekcji Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych. W maju 1927 objął dowództwo 66 Kaszubskiego pułku piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Chełmnie[4]. Po niespełna dwóch latach dowodzenia pułkiem awansuje na stopień pułkownika. W czerwcu 1931 mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie. W marcu 1938 został dowódcą 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach[8]. Na czele 26 DP uczestniczył w walkach Armii „Poznań”, a od 6 września Armii „Pomorze”, w tym w bitwie nad Bzurą. Odpowiadał za opracowanie planu obrony na pozycjach wzdłuż jezior żnińskich[9][10]. 16 września 1939 roku bez akceptacji dowódcy Armii i poinformowania walczących w bezpośrednim sąsiedztwie jednostek wycofał swoją dywizję za Bzurę, co doprowadziło do odsłonięcia wschodniej flanki walczącej 16 Dywizji Piechoty[11]. Po zakończeniu działań wojennych przebywał w niewoli niemieckiej w oflagu VIIA Murnau, z którego został uwolniony w kwietniu 1945 przez wojska amerykańskie[12]. Skierowany do Włoch, gdzie w czerwcu 1945 przydzielony został do 7 Dywizji Piechoty. Następnie został zastępcą dowódcy Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. W 1947 przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji zamieszkał w Londynie[12]. Zmarł 6 czerwca 1954 i został pochowany na cmentarzu Kensal Green[12]. Naczelny Wódz, gen. broni Władysław Anders mianował go pośmiertnie generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku[13]. Awanse
Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||||||||||||
.png){kind=small}
