|
Adolf Hyła
Adolf Kazimierz Hyła (ur. 2 maja 1897 w Białej pod Bielskiem, zm. 24 grudnia 1965 w Krakowie) – polski artysta malarz, autor najbardziej znanego wizerunku Jezusa Miłosiernego. BiografiaBył najstarszy z dziewięciorga dzieci Józefa i Salomei z Szałkiewiczów, bratem Antoniego, rzeźbiarza (1908–1975)[1]. W latach 1903–1912 uczęszczał do gimnazjum w Krakowie, następnie w Chyrowie, gdzie w 1917 r. zdał maturę. Wstąpił do ojców jezuitów, przyjął niższe święcenia, ale w 1918 r. opuścił zakon[2]. W 1922 studiował historię sztuki i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Rysunku i malarstwa uczył się u Jacka Malczewskiego[3]. W 1930 r. zdał w ASP w Krakowie egzamin na nauczyciela rysunku, a w 1936 r. w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie egzamin na nauczyciela prac ręcznych. W latach 1918–1920 odbywał służbę w Wojsku Polskim. W latach 1920–1936 uczył rysunku w gimnazjach w Będzinie, w latach 1936–1939 i 1945–1948 zajęć praktycznych w gimnazjach w Krakowie. W swojej twórczości koncentrował się głównie na tematyce religijnej. Kopiował obrazy Rafaela, Leonarda da Vinci, Carla Dolci i innych. Wśród jego dzieł są obrazy: Serce Jezusa (do głównego ołtarza) i Świętego Józefa dla kościoła Jezuitów w Poznaniu, Święty Józef z Dzieciątkiem i Święta Teresa dla kościoła Świętego Krzyża w Warszawie, Dusza Chrystusowa dla sióstr Duszy Chrystusowej na Prądniku w Krakowie, Święty Hieronim dla księdza prof. Jana Czuja w Warszawie (1946). Najbardziej znanym dziełem Adolfa Hyły jest obraz Jezu ufam Tobie, który dla Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Krakowie Łagiewnikach namalował w 1944 r. Pierwszy obraz Jezusa Miłosiernego, namalowany przy współudziale siostry Faustyny w Wilnie przez Eugeniusza Kazimirowskiego przed II wojną światową, po wojnie znalazł się na terenie ZSRR i ze względu na zagrożenie był ukrywany przez dziesięciolecia[4]. W 1943 r. drugi wizerunek, pięć lat po śmierci siostry Faustyny, dla sióstr w Łagiewnikach jako wotum dziękczynne za ocalenie rodziny z wypadków wojennych namalował Adolf Hyła. Mimo iż dysponował reprodukcją dzieła Kazimirowskiego i opisem z „Dzienniczka”, artysta namalował własną wersję wizerunku. Obraz ten jednak nie pasował rozmiarem do ołtarza w kaplicy sióstr, dlatego Matka Irena Krzyżanowska zamówiła u niego drugi obraz. Był on gotowy w 1944 r. i po poświęceniu został umieszczony w kaplicy zakonnej w Krakowie, gdzie czczony jest do dnia dzisiejszego. Wraz z szerzeniem się kultu miłosierdzia Bożego kopie właśnie tej trzeciej wizualizacji, opatrzone słowami „Jezu ufam Tobie”, są rozpowszechnione na całym świecie[4]. Sam autor powtórzył ten temat 260 razy, malując obrazy do kościołów w kraju i na świecie[5]. Adolf Hyła namalował też kilkadziesiąt portretów (m.in. Brata Alberta Chmielowskiego, Józefa Piłsudskiego, prowincjałów kapucyńskich: Kazimierza Niczyńskiego), jak i szereg pejzaży (m.in. Forum Romanum 1931, Kościółek na Obidowej 1934, Zbocze Świnicy z Czarnym Stawem Gąsienicowym 1936, Czarny Dunajec w Witowie 1937, Wąwóz Kraków w Dolinie Kościeliskiej 1947, Pejzaż morski w Orłowie 1947, Wybrzeże Sopockie 1958). W 2017 roku w związku z przypadającą 120 rocznicą urodzin Artysty zostało założone Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe im. Adolfa Hyły, na prośbę Stowarzyszenia, Sejmik Województwa Małopolskiego upamiętnił postać Adolfa Hyły[6], stowarzyszenie prowadzi m.im. projket "Adolf Hyła nieznany"[7] Życie prywatne27 czerwca 1929 r. zawarł związek małżeński z Marią Katarzyną Zalipską, urzędniczką bankową, córką Tomasza i Klementyny z domu Rozmani. Ślub odbył się w kościele św. Mikołaja w Krakowie. Małżeństwo nie miało dzieci. W czasie II wojny światowej małżonkowie zostali wysiedleni przez Niemców z centrum Krakowa do Łagiewnik. Najmłodszy brat Adolfa, Jerzy, absolwent matematyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, podchorąży 82. Pułku Piechoty, poległ 24 września 1939 r. w walkach z Sowietami na stacji kolejowej w miejscowości Iwanycze, powiat Włodzimierz Wołyński. Inny z braci, Michał (1908-1979) jako sanitariusz II Korpusu Polskiego walczył w bitwie o Monte Cassino (1944). Adolf Hyła miał szerokie zainteresowania pozamalarskie – turystyka piesza i motocyklowa, kajakarstwo, narciarstwo, fotografika. Został pochowany grobowcu rodziny Zalipskich na cmentarzu Rakowickim (kwatera BC zachodnia, grób 9)[2][3]. Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||
