|
Akademia Straki
Akademia Straki (cz. Strakova akademie) – eklektyczny neobarokowy budynek wzniesiony na lewym brzegu Wełtawy w dzielnicy Pragi Malá Strana[1]. Został zbudowany w latach 1891–1896 według projektu architekta Václava Roštlapila[2]. Pod kopułą znajdują się posągi autorstwa Josefa Maudera[1]. Pierwotnie budynek był wykorzystywany jako akademik dla biednych potomków czeskiej szlachty[3]. Obecnie jest siedzibą Rządu Republiki Czeskiej[1]. Budynek Akademii Straki obejmuje również ogród stworzony pod nadzorem Františka Thomayera[1].  HistoriaNazwę budynkowi nadała tajna rada cesarska hrabiego Jana Petra Straki z Nezabylic[4]. W 1710 przekazał on swój majątek fundacji na rzecz edukacji biednych potomków czeskiej szlachty[2]. Jednakże interwencja administracyjna rządu wiedeńskiego utrudniała spełnienie ostatniej woli hrabiego[4]. Stypendyści otrzymywali wprawdzie wsparcie finansowe, ale sama akademia została otwarta dopiero w 1897[5]. Reprezentacyjny neobarokowy budynek akademii został zaprojektowany przez architekta Václava Roštlapila i miał jak na tamte czasy luksusowe i nowoczesne wyposażenie. Budowa kompleksu trwała pięć lat (1891–1896)[2], a jego powierzchnia osiągnęła 4000 m²[6]. Przylegający ogród ma 17 000 m²[6]. Koszty związane z budową przekroczyły milion koron[7]. W tym czasie rozebrano kaplicę św. Ignacego[8]. Na parterze budynku znajdowały się gabinety, administracja oraz sala z pomocami dydaktycznymi[9]. Pierwsze i drugie piętro były przeznaczone dla studentów[9]. Znajdowały się tutaj pokoje do nauki, sypialnie i kaplice. Budynek został wyposażony w centralne ogrzewanie (jako pierwszy budynek w Pradze), łaźnie z basenem oraz salę gimnastyczną. Miał również własny szpital[10][11]. Uczono tu między innymi śpiewu, rysunku, muzyki, stenografii, jeździectwa i szermierki. Po dwóch latach funkcjonowania Akademii otwarto również czesko-niemieckie gimnazjum[11][12]. Podczas I wojny światowej Akademia była własnością Czerwonego Krzyża, który założył tu szpital z 470 łóżkami[6]. Po likwidacji szpitala i utworzeniu Czechosłowacji w 1918 sytuacja w Akademii Straki uległa zmianie: władze potrzebowały pomieszczeń dla pracowników nowo tworzonych organów państwa, a jednocześnie doszło do zniesienia szlachectwa[1]. Część budynku została przejęta przez instytucje administracji państwowej (Ministerstwo Zasobów Ludowych, Ministerstwo Obrony Narodowej i Urząd Statystyczny). Większą część budynku przejął Centralny Związek Studentów Czechosłowackich. Mieściła się tutaj biblioteka akademicka związku, archiwum, a później Dom Akademicki[3]. Formalnie budynek nadal należał do Fundacji Straki, która pobierała symboliczny czynsz i ponosiła koszty wszelkich napraw i konserwacji, do czasu jej likwidacji decyzją z 25 maja 1938[4]. Od kwietnia 1939 z budynków Akademii Straki zaczął korzystać Rząd Protektoratu Czech i Moraw[1]. W latach 1939–1941 odbywały się tu prace budowlane rozpoczęte przez Ladislava Machonia. Zwiastowały one chęć dalszego użytkowania budynku. W styczniu 1942 nazistowski sąd specjalny (Sondergericht) nabył teren Akademii[4]. Po wojnie (od 15 maja 1945) budynek służył celom rządowym[4]. Akademia stała się siedzibą rządu i pierwszego powojennego premiera Czechosłowacji, Zdenka Fierlingera. Była nią do rozpadu Czechosłowacji w 1993. Obecnie w budynku mieści się Biuro Rządu Republiki Czeskiej[4]. Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||
