|
Aleksander Drożdżyński
 Aleksander Drożdżyński, właściwie Aleksander Kahane (ur. 19 sierpnia 1925 w Tomaszowie Mazowieckim, zm. 17 lutego 1981 w Düsseldorfie) – polski dziennikarz, publicysta, pisarz, satyryk pochodzenia żydowskiego. ŻyciorysPodczas II wojny światowej przebywał w łódzkim getcie, w latach 1944–1945 więzień niemieckich obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau, Dachau i Bergen Belsen, gdzie został wyzwolony przez Brytyjczyków. W 1944 roku, po likwidacji getta łódzkiego, Aleksander Kahane został wywieziony wraz ze swoją siostrą Zysią (Zosią) do Oświęcimia. Tam wywieziono go do podobozu Althammer. Podobóz w Starej Kuźni (niem. Althammer) k. Halemby (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej). Pierwszych więźniów osadzono w nim w poł. września 1944 r. Na początku października jego stan wynosił ok. 500 osób, w większości Żydów z: Polski, Francji i Węgier. Przebywali w ośmiu drewnianych barakach – zamieszkiwanych wcześniej przez włoskich jeńców wojennych – otoczonych podwójnym ogrodzeniem z drutu kolczastego, którego wewnętrzny krąg był pod napięciem elektrycznym. Więźniowie pracowali przy budowie elektrowni: kopali fundamenty, rowy melioracyjne, kładli kable itp. Kierownikiem obozu był SS-Oberscharführer Hans Mirbeth. Esesmanów w miejscach pracy więźniów wspierali starsi wiekiem rezerwiści Wehrmachtu, Kriegsmarine i wartownicy ze straży przemysłowej. Ogółem w obozie zmarło co najmniej 20 więźniów, liczby wywiezionych do Birkenau nie udało się ustalić. W styczniu 1945 r. większość więźniów obozu ewakuowano pieszo do Gliwic, a następnie koleją do innych obozów koncentracyjnych. Kilkudziesięciu, których tam pozostawiono, zostało wyzwolonych przez żołnierzy sowieckich. Źródło: Auschwitz od A do Z. Ilustrowana historia obozu Jedyne wspomnienia, jakie Aleksander Drożdżyński napisał na temat pobytu w Althammer, zostały opublikowane w Zeszytach Oświęcimskich pod tytułem: „Mały spokojny obóz”. Po zakończeniu wojny, w latach 1946–1949 studiował filozofię i sanskryt w Krakowie i we Wrocławiu. Specjalizował się w tematyce historycznej i satyrycznej. Zajmował się zwłaszcza humorem żydowskim, po ojcu i dziadku[1]. Był m.in. autorem nagrodzonej książki „Oberländer” oraz pierwszego w powojennej Polsce zbioru humoru żydowskiego „Mądrości żydowskie” (zilustrowanej przez jego przyjaciela Szymona Kobylińskiego[1]). Jego doskonała pamięć i talent do opowiadania dowcipów, powiodły go na scenę[1]. Aleksander Drożdżyński pisał również teksty satyryczne. W PRL pracował w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i Centralnej Agencji Fotograficznej (CAF). Jego książki cieszyły się dużą popularnością w Polsce i za granicą (przykładowo: rosyjskie wydanie Mądrości żydowskich ukazało się w samizdacie w ZSRR). W 1968, po antysemickiej nagonce w Polsce, będącej następstwem wydarzeń marcowych, stracił pracę, po czym zabroniono mu publikowania własnych tekstów. Zatrudniono go jako szefa redakcji w gazetce „Krzyżówka”. Zmuszony do emigracji, osiadł w Niemczech, gdzie wydał szereg książek w języku niemieckim. Pracował jako dziennikarz m.in. w radio (Deutschlandfunk, WDR) tematyzując żydowską kulturę („Janusz Korczak i jego dzieci”, „Komeda”, „Żydowskie elementy w muzyce rozrywkowej”). Zmarł w Düsseldorfie, na raka trzustki[1]. Poświęcona mu tablica pamiątkowa znajduje się na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (na niej błędny rok zgonu 1980). Żonaty z Wandą z domu Sosnowską, zmarłą w Düsseldorfie 5 marca 2008 roku. Mieli trójkę dzieci: Kasię, Lidię i Piotra. Twórczość (wybór)
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): Identyfikatory zewnętrzne:
|
