|
Alina Centkiewicz
Alina Centkiewicz (ur. 22 listopada?/5 grudnia 1907 w Hłuszkach, zm. 11 marca 1993 w Warszawie) – literat, autorka (wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem) książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej. ŻyciorysCórka Bolesława Giliczyńskiego i Jadwigi z domu Rogowskiej[1]. W 1918 roku jej rodzina przeniosła się do Warszawy. W 1925 Alina Centkiewicz ukończyła gimnazjum żeńskie Związku Nauczycielstwa Polskiego. Swoją pierwszą podróż (do Brazylii) odbyła w 1923 r. wraz z ojcem, który pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Opieki nad Emigracją. Na studia prawnicze wyjechała w 1925 r. do Grenoble. 4 grudnia 1926 r. w czasie jednej z wycieczek w Alpy poznała swego przyszłego męża Czesława Centkiewicza, który studiował elektronikę na Politechnice w Grenoble (potem w 1928 r. przeniósł się na studia do belgijskiego Liège). W 1929 uzyskała dyplom magistra prawa i wróciła do Warszawy, by opiekować się chorymi rodzicami (sparaliżowany ojciec). Po ukończonym kursie bibliotekarskim przy Uniwersytecie Warszawskim, zaczęła, w 1932 roku, pracować jako Kierownik Biblioteki Państwowego Banku Rolnego w Warszawie. Po powrocie do Warszawy Czesława Centkiewicza znajomość z nim ponownie się rozwinęła i z czasem przekształciła się w narzeczeństwo. Ślub odbył się w listopadzie 1939 r[2]. W czasie niemieckiej okupacji Centkiewiczowie mieszkali w Warszawie. Alina pracowała jako urzędnik w Państwowym Banku Rolnym do 1943 r.  Była więźniem Pawiaka, a następnie 7 sierpnia 1944 została osadzona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück[3][4]. Pod koniec II wojny światowej została przewieziona do Stuttgartu. W 1946 r. powróciła do kraju i odnalazła męża. Zamieszkali w Jeleniej Górze. W latach 1946–1950 była wiceprzewodniczącą Ligi Kobiet w Jeleniej Górze i członkiem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Od 1948 roku należała do PZPR[5]. W 1949 wyszła drukiem pierwsza napisana wspólnie z mężem książka Odarpi, syn Egigwy[6]. W 1950 r. osiadła w Legionowie, gdzie została wybrana radną. W drugiej połowie 1955 r. przeprowadziła się wraz z mężem na Saską Kępę w Warszawie[7]. Zamieszkali w domu przy ul. Zakopiańskiej 16[8]. W 1958 roku była pierwszą Polką (szóstą kobietą na świecie), która stanęła na Antarktydzie[9]. Pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 3A tuje-2-15)[10]. Odznaczenia i upamiętnienieZostała odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1962), Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego (1968), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1969), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974) oraz Złotą odznaką honorową "Za Zasługi dla Warszawy" (1965)[11]. W 1963 otrzymała wraz z mężem Nagrodę „Problemów”[12]. W 1969 otrzymała wraz z mężem Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości literackiej[13]. W 1970 roku została Kawalerem Orderu Uśmiechu. W 2004 rondu u zbiegu ulic Jagiellońskiej i Parkowej w Legionowie nadano imię Aliny i Czesława Centkiewiczów[14]. 26 września 2012 otrzymała pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela Miasta Legionowa. Twórczość (wybór)Z Czesławem Centkiewiczem wydała m.in.:
Przypisy
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||||
