|
Antoni Petrykiewicz
Antoni Petrykiewicz[a] (ur. 16 grudnia 1904[1] w Dublanach[2], zm. 14 stycznia 1919 we Lwowie[3]) – polski gimnazjalista, żołnierz 8 kompanii 1 pułku strzelców lwowskich[4], Orlę Lwowskie, uczestnik walk w obronie Lwowa w 1918 roku, najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysUrodził się 16 grudnia 1904 roku. Był najmłodszym dzieckiem w rodzinie. Został ochrzczony 3 września 1905 roku[1]. Wraz z rodziną zamieszkiwał na lwowskim Zniesieniu. Jego rodzicami byli Kasper Petrykiewicz (właściciel niedużej posiadłości i wójt Zasania) i Rozalia z domu Gruszecka[1][5]. Miał trzy siostry i czterech braci: Zygmunta (walczył w obronie Lwowa w 1918 roku, zm. w 1933 roku po operacji, pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa[6]), Józefa (1898–1990, obrońca Lwowa, działacz społeczny, do 1939 roku radny Lwowa, po wojnie działacz emigracyjny[7][6][8]), Romana (uczestnik obrony Lwowa z 1918 roku, zm. 17 stycznia 1986 roku w Warszawie w wieku 85 lat[6]), Tadeusza (obrońca Lwowa z 1918 roku, zm. 12 grudnia 1985 roku w Bytomiu w wieku 82 lat[6]). W 1918 roku Antoni Petrykiewicz był uczniem drugiej klasy C. K. V Gimnazjum we Lwowie[6][9]. Od początków listopada 1918 roku jako szeregowiec 8 kompanii 1 pułku strzelców lwowskich brał udział w obronie Lwowa w ramach wojny polsko-ukraińskiej[10]. Podczas walk o fabrykę obuwia „Gafota” oraz w obronie rzeźni miejskiej wykazał się olbrzymią odwagą. Jako żołnierz oddziału „Straceńców” dowodzonego przez por. dr Romana Abrahama brał czynny udział w walkach o Górę Stracenia[7][6][9]. Swoją ostatnią bitwę Antoni stoczył na obrzeżach Lwowa w walkach o Persenkówkę, w czasie której został ciężko ranny 28 grudnia 1918 roku[6][9][11]. Zmarł w szpitalu na Politechnice Lwowskiej[6] 14 stycznia 1919 roku[b], dwa dni później został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Od cmentarnej bramy aż do miejsca pochówku trumnę z jego ciałem nieśli czterej jego starsi bracia, a za nimi postępowała matka z ojcem[6]. Wszyscy Petrykiewiczowie brali udział w obronie Lwowa (pięciu braci oraz ojciec, który dostarczał amunicję Polakom w oblężonej Rzeźni Miejskiej na północy miasta)[6]. Czterech z tej rodziny spoczęło na Cmentarzu Orląt we Lwowie – oprócz Antoniego byli to jego ojciec Kasper, stryj Michał i brat Zygmunt. Generał Roman Abraham w jednej ze swych prac napisał:
płk dr Roman Abraham.
Polska Zbrojna Nr 287 z dnia 18 października 1935 roku str. 8
Fragment inskrypcji z nagrobka na Cmentarzu Orląt Lwowskich:
Po ekshumacji jego szczątki w 1932 roku zostały pochowane w krypcie katakumby IV na Cmentarzu Obrońców Lwowa[7][12]. Nazwisko Antoniego Petrykiewicza zostało wymienione na tablicy umieszczonej na Pomniku Obrońców Lwowa na Persenkówce[13]. Jego wizerunek znajduje się na 18. stronie polskich paszportów wydawanych od 5 listopada 2018 roku[14]. OdznaczeniaPostanowieniem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i przeszedł do historii jako najmłodszy kawaler tego orderu (wymieniony wśród odznaczonych żołnierzy późniejszego 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich)[6][4]. Dekoracja VM została dokonana 17 kwietnia 1921 roku we Lwowie przez gen. broni Tadeusza Rozwadowskiego[15]. Otrzymał także trzykrotnie Krzyż Walecznych[7][6]. Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z 4 listopada 1933 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[16]. Pośmiertnie został uhonorowany także Krzyżem Obrony Lwowa i innymi odznaczeniami[6]. .jpg) Lwowski Listopad(fragment wiersza Henryka Zbierzchowskiego dotyczący Antoniego Petrykiewicza)
UwagiPrzypisy
|
||||||||||||||||||||
