Autunit

*Autunit*
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Ca[PO4][UO2]2 • 8 -12H2O
Twardość w skali Mohsa	2 – 2,5
Przełam	nierówny
Łupliwość	doskonała według (001)
Pokrój kryształu	tabliczkowe, płytkowe, piramidalne, naskorupienia
Układ krystalograficzny	tetragonalny
Właściwości mechaniczne	nie jest kruchy
Gęstość	3,1 – 3,2 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	intensywnie żółty w różnych odcieniach
Rysa	żółta
Połysk	szklisty, a na płaszczyznach łupliwości perłowy
Współczynnik załamania	1,553 – 1,577
Inne	optycznie dwuosiowy
	Dodatkowe dane
Szczególne własności	okazuje pleochroizm w odcieniach żółtych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Autunit (też otunit) – minerał z gromady minerałów uranylu. Należy do minerałów rzadkich, występuje tylko w niektórych rejonach Ziemi. Nazwa pochodzi od miejscowości Autun we Francji.

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, płytkowym, blaszkowe. Tworzy bipiramidy i zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach ziemistych, łuseczkowych. Tworzy naskorupienia i naloty. W świetle ultrafioletowym wykazuje jaskrawą żółtozieloną fluorescencję. Jest bogaty w tlenek uranu (do 61% UO₃); domieszki magnezu, wapnia i protaktynu. Rozpuszcza się w kwasie azotowym, barwi płomień na pomarańczowo-czerwono. Ze względu na podobieństwo wykształcenia kryształów do miki jest nazywany „miką uranową”. Promieniotwórczy.

Chemizm

Teoretycznie odmiana zawierająca 8H₂O zawiera: 58% UO₃, 5,69% CaO, 14,39% P₂O₅ i 21,92% H₂O. Obok opisywanego autunitu wapniowego istnieją jego odmiany: Na-autunit Na₂[PO₄][UO₂]₂ • 8 -12H₂O i H-autunit H₂[PO₄][UO₂]₂ • 8 -12H₂O. W wyniku odwodnienia autunitu powstaje minerał metaautunit Ca[PO₄][UO₂]₂ • 6 – 2H₂O

Geneza

Jest wtórnym minerałem uranu powstającym przy wietrzeniu i utlenianiu uraninitu i blendy smolistej w pegmatytach i hydrotermalnych złożach uranu, nawet przy jego nikłych ilościach. Spotykany również w utlenionych złożach uranu w skałach osadowych. Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: torbernit, uraninit, metaautunit, metatorbernit

Występowanie

Na świecie: Francja (Autun), Niemcy (Hagendorf), USA (Wyżyna Kolorado, okolice jeziora Athabaska), Wielka Brytania (Kornwalia), Portugalia, Włochy.

W Polsce: Trzcińsko, Kowary, Ogorzelec, Skalna Brama k. Szklarskiej Poręby, Radoniów, Miedzianka, Złoty Stok.

Zastosowanie

ruda uranu
interesujący dla kolekcjonerów