Bóbr

Bóbr
	Castor
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – bóbr kanadyjski (C. canadensis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	czworonogi
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	bobrokształtne
Rodzina	bobrowate
Rodzaj	bóbr
	Typ nomenklatoryczny
	Castor fiber Linnaeus, 1758
Synonimy
	Fiber Duméril, 1806; Mamcastorus Herrera, 1899;
	Fiber Duméril, 1806; Mamcastorus Herrera, 1899;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Cytaty w Wikicytatach

Bóbr^[4] (Castor) – rodzaj ssaka z rodziny bobrowatych (Castoridae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Ameryce Północnej^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 800–900 mm, długość ogona 200–300 mm; masa ciała 15–20 kg (rzadko 30–40 kg)^[6]^[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 10 wydaniu Systema Naturae, książki swojego autorstwa poświęconej systematyce zwierząt^[1]. Linneusz wymienił dwa gatunki – Castor moschatus i Castor fiber – z których gatunkiem typowym jest (Linneuszowska tautonimia) Castor fiber.

Etymologia

Castor: łac. castor, castoris ‘bóbr’, od gr. κάστωρ kastōr, καστορος kastoros ‘bóbr’^[9].
Fiber: łac. fiber ‘bóbr’ (por. nowołac. fiber ‘nurek, pływak’)^[10]. Gatunek typowy: Duméril nie wymienił żadnego gatunku.
Mamcastorus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)^[11].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą dwa żyjące współcześnie gatunki^[12]^[8]^[5]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[4]	Podgatunki^[6]^[5]^[8]	Rozmieszczenie geograficzne^[6]^[5]^[8]	Podstawowe wymiary^[6]^[8]^[a]	Status IUCN^[13]
	Castor fiber	Linnaeus, 1758	bóbr europejski	gatunek monotypowy	Europa od południowej Francji (Delta Rodanu) na północ do Półwyspu Skandynawskiego, na wschód niejednolicie do popłudniowej Syberii, gór Ałtaj i rzeki Amur	DC: 80–90 cm DO: 20–30 cm MC: 15–20 kg	LC
	Castor canadensis	Kuhl, 1820	bóbr kanadyjski	gatunek monotypowy	Ameryka Północna, od Kanady (delta rzeki Mackenzie) na południe przez Stany Zjednoczone do północnego Meksyku (Tamaulipas)	DC: 80–90 cm DO: 20–30 cm MC: 15–20 kg	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunki wymarłe^[14]:

Castor californicus L. Kellogg, 1911^[15] (Stany Zjednoczone; miocen–pliocen)
Castor neglectus Schlosser, 1902^[16] (Polska; pliocen)
Castor orientalis Tokunaga & Naora, 1939^[17] (Chińska Republika Ludowa; plejstocen).

W przeszłości w obrębie rodzaju lokowano także wymarły gatunek Sinocastor anderssoni (jako Castor anderssoni)^[18], ale opublikowana przez naukowców (Natalia Rybczynski, Elizabeth M. Ross, Joshua X. Samuels, William W. Korth) w 2010 roku analiza morfometryczna wykazała szereg różnic w budowie kości czaszki, z których część nie została zauważona we wcześniejszych badaniach. W konsekwencji gatunek został wydzielony do odrębnego rodzaju Sinocastor^[19]. Do rodzaju Castor zaliczany był w przeszłości inny wymarły gatunek – Palaeocastor peninsulatus, opisany naukowo po raz pierwszy przez Edwarda Cope’a w 1881 roku. Po rewizjach Rubena Stirtona (1935) i Xu Xing (1996) wymarły gatunek jest zaliczany do rodzaju Palaeocastor^[20].

Zobacz też

ssaki Polski

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 58. (łac.).
↑ A.M.C. Duméril: Zoologie analytique, ou, Méthode naturelle de classification des animaux: rendue plus facile a l'aide de tableaux synoptiques. Paris: Allais, libraire, 1806, s. 18. (fr.).
↑ A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 7. (hiszp.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 215. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e P. Busher: Family Castoridae (Beavers ). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 166–167. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Castor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 191. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 162.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 285.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
↑ Taxonomy: Castoridae – Family. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Castor Linnaeus, 1758, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-28] (ang.).
↑ L. Kellogg. A fossil beaver from the Kettleman Hills, California. „University of California Publications, Geological Sciences”. 6 (17), s. 401, 1911. (ang.).
↑ M. Schlosser. Beiträge zur Kenntniss der Säugethierreste aus den süddeutschen Bohnerzen. „Geologische und Palaeontologische Abhandlungen”. Neue folge. 5, s. 136, 1902. (niem.).
↑ S. Tokunaga & N. Naora: Fossil remains excavated at Ku-Hsiang-Tung near Harbin, Manchoukuo. W: I. Matuzawa: Report of the First Scientific Expedition to Manchoukuo under the leadership of Shigeyasu Tokunaga, (June-October 1933). Geology, section II, part IV. Manchoukuo: Institute of Scientific Research of Manchoukuo, 1939, s. 202.
↑ Castor. The Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).
↑ N. Rybczynski, E.M. Ross, J.X. Samuels, W.W. Korth. Re-Evaluation of Sinocastor (Rodentia: Castoridae) with Implications on the Origin of Modern Beavers. „PLOS One”. 5 (11), s. e13990, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0013990. PMID: 21085579. PMCID: PMC2981558. (ang.).
↑ Paleobiology Database: Castor peninsulatus. Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

Linki zewnętrzne

Glynnis Hood, Why are beavers obsessed with dams? (ang.), kanał „TED-Ed” na YouTube, 5 stycznia 2023 [dostęp 2024-10-05].

[13] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Linnaeus-1] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 58. (łac.).

[Duméril-2] A.M.C. Duméril: Zoologie analytique, ou, Méthode naturelle de classification des animaux: rendue plus facile a l'aide de tableaux synoptiques. Paris: Allais, libraire, 1806, s. 18. (fr.).

[Herrera-3] A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 7. (hiszp.).

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 215. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Busher-6] P. Busher: Family Castoridae (Beavers ). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 166–167. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Castor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].

[amw-8] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 191. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/170/mode/1up_162]-9] Palmer 1904 ↓, s. 162.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/293/mode/1up_285]-10] Palmer 1904 ↓, s. 285.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/33/mode/1up_25]-11] Palmer 1904 ↓, s. 25.

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).

[14] Taxonomy: Castoridae – Family. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-16]. (ang.).

[zij-15] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., Castor Linnaeus, 1758, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-09-28] (ang.).

[kel-16] L. Kellogg. A fossil beaver from the Kettleman Hills, California. „University of California Publications, Geological Sciences”. 6 (17), s. 401, 1911. (ang.).

[sch-17] M. Schlosser. Beiträge zur Kenntniss der Säugethierreste aus den süddeutschen Bohnerzen. „Geologische und Palaeontologische Abhandlungen”. Neue folge. 5, s. 136, 1902. (niem.).

[tok&nao-18] S. Tokunaga & N. Naora: Fossil remains excavated at Ku-Hsiang-Tung near Harbin, Manchoukuo. W: I. Matuzawa: Report of the First Scientific Expedition to Manchoukuo under the leadership of Shigeyasu Tokunaga, (June-October 1933). Geology, section II, part IV. Manchoukuo: Institute of Scientific Research of Manchoukuo, 1939, s. 202.

[fw-19] Castor. The Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).

[plos-20] N. Rybczynski, E.M. Ross, J.X. Samuels, W.W. Korth. Re-Evaluation of Sinocastor (Rodentia: Castoridae) with Implications on the Origin of Modern Beavers. „PLOS One”. 5 (11), s. e13990, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0013990. PMID: 21085579. PMCID: PMC2981558. (ang.).

[pb-21] Paleobiology Database: Castor peninsulatus. Paleobiology Database. [dostęp 2016-04-08]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[a]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]