Baturyn

Baturyn

Батурин

Cytadela Twierdzy Baturyńskiej
Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	czernihowski
Populacja (2018) • liczba ludności	2552[1]
Nr kierunkowy	+3804635
Kod pocztowy	16512
Tablice rejestracyjne	CB
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego Baturyn
Położenie na mapie Ukrainy Baturyn
51°21′N 32°53′E/51,350000 32,883333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Baturyn

Baturyn (ukr. Бату́рин) – miasto na Ukrainie, od roku 1991 w rejonie bachmaczackim obwodu czernihowskiego. Leży nad rzeką Sejm, dopływem Desny.

Miasto Baturyn zostało założone według tradycji w roku 1576 przez króla Polski Stefana Batorego^[2], w rzeczywistości założył je w r. 1625 Maciej Stachórski, zarządca dóbr Aleksandra Piasoczyńskiego w miejscu wsi Horodyszcze na Zadnieprzu^[3]. Do 1686 Baturyn znajdował się w granicach Rzeczypospolitej (do roku 1635 w składzie województwa kijowskiego, od roku 1635 w składzie województwa czernihowskiego). Od 1648 było miastem garnizonowym kozackiego pułku czernihowskiego, od 1649 pułku niżowego. W wyniku ugody perejasławskiej (1654) miasto oraz województwo czernihowskie wraz z całym terytorium Hetmanatu znalazł się pod panowaniem Carstwa Rosyjskiego. Cesja terytorium Zadnieprza przez Rzeczpospolitą na rzecz Rosji nastąpiła postanowieniami rozejmu andruszowskiego (1667), potwierdzona została ostatecznie przez traktat Grzymułtowskiego w 1686. W latach 1669–1708 Baturyn był rezydencją hetmanów kozackich Ukrainy Lewobrzeżnej. W roku 1663 zawarto tu tzw. umowy baturyńskie pomiędzy Hetmanatem a Rosją.

W roku 1708 w okresie trwania III wojny północnej hetman Iwan Mazepa zawarł w Baturynie tajny sojusz z Karolem XII i Stanisławem Leszczyńskim i wystąpił przeciwko Rosji. W wyprawie odwetowej wojsk carskich miasto zdobył i zburzył Aleksandr Mienszykow, mordując obrońców i mieszkańców, w tym kobiety i dzieci^[4]. W roku 1725 miasto zostało darowane Mienszykowowi przez carycę Katarzynę I w dowód zasług wojennych. Od roku 1764 było własnością hrabiego Kiryła Rozumowskiego, ostatniego hetmana kozackiego Ukrainy Lewobrzeżnej.

Od roku 1803 do 1918 miasto w powiecie konotopskim w guberni czernihowskiej. W roku 1860 liczyło 3563 mieszkańców, natomiast w roku 1880 - 6580 mieszkańców, rozwój przemysłu włókienniczego.

W 1989 liczyło 3920 mieszkańców^[5].

Od roku 2008 miasto^[6] w rejonie bachmaczackim obwodu czernihowskiego.

W 2013 liczyło 2716 mieszkańców^[7].

• Pałac Rozumowskiego w Baturynie (1799-1803) zrewitalizowany w 2009 r.
• Dom sędziego Generalnego Wasyla Koczubeja XVII-XIX wiek. Zrewitalizowany w 2009 r.
• Kościół Zmartwychwstania Pańskiego. Grób Cyryla Rozumowskiego. 1803 r.
• Dzwonnica klasztoru Baturyn Krupitsky (XIX wiek).
• Pomnik ofiar tragedii Baturyn z 1708 r. (Wzniesiony w 2004 r. na terenie Cytadeli Twierdzy Baturyn).
• Cytadela Twierdzy Baturyńskiej

• Zbrodnia w Łebedynie

• Baturyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 118 .
• Baturyn w haśle "Żorniszcze", [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 834 .