|
Biblioteka Sejmowa
Biblioteka Sejmowa (BS) – biblioteka naukowa funkcjonująca w strukturze organizacyjnej Kancelarii Sejmu. Historia[1]Powstanie Biblioteki Sejmowej łączy się z odzyskaniem w 1918 r. niepodległości przez Państwo Polskie i wyborami do parlamentu w 1919 r. Została ona utworzona pod koniec tego roku, a po licznych zmianach organizacyjnych pełniła funkcję zarówno biblioteki, jak i archiwum Sejmu i Senatu. Księgozbiór, wzbogacany materiałami Sejmu i Senatu oraz drukami urzędowymi, a także nabytkami z zakresu prawa, nauk społecznych, ekonomicznych i historycznych, liczył w 1939 r. 78 tys. woluminów. Podczas pożaru budynku Sejmu we wrześniu 1939 r. część zbiorów spłonęła, a ocalałe 62 tys. woluminów Niemcy wywieźli do Berlina, gdzie zaginęły w okolicznościach dotąd niewyjaśnionych. Jedynie nieznaczna część zbiorów, złożona pod koniec II wojny światowej w czeskim zamku Houska, wróciła do Polski. W czasie II wojny światowej Biblioteka utraciła 61% swoich zbiorów (48 tys. z 78 tys. jednostek)[2]. Po wojnie, jako biblioteka jednoizbowego wówczas parlamentu, otrzymała nazwę „Biblioteki Sejmowej” i rozpoczęła kształtowanie swoich zasobów praktycznie od początku. Zaczynem księgozbioru powojennej Biblioteki Sejmowej były zbiory Biblioteki Krajowej Rady Narodowej powstałej w Lublinie, w tym około 2 tys. książek przejętych w 1944 r. z magazynów przy ulicy Chopina 28 w Lublinie[3]. W 1991 r. Biblioteka przejęła księgozbiór byłego Archiwum Lewicy Polskiej, liczący 145 tys. woluminów, a w 1993 r. przyłączono do niej Archiwum Sejmu. ZbioryBiblioteka Sejmowa gromadzi obecnie:
Materiały biblioteczneZbiory materiałów bibliotecznych składają się z dwóch odrębnych fizycznie kolekcji, różniących się pochodzeniem, charakterem i lokalizacją. Pierwsza z nich – tzw. zbiory główne BS – zawiera materiały związane z podstawową funkcją BS jako biblioteki parlamentarnej, gromadzone od początku jej istnienia. Trzon drugiej stanowi księgozbiór Archiwum Lewicy Polskiej (poprzednio: Centralne Archiwum KC PZPR), włączony do BS w 1991 r., obecnie przechowywany i udostępniany w Wydziale Zbiorów Historii Społecznej BS. Zbiory główne[4]Zbiory główne BS to księgozbiór budowany od czasu powstania Biblioteki w 1919 r., a na skutek zniszczeń i znacznych strat wojennych – gromadzony w dużej mierze od nowa po 1945 r. Charakter tej części zbiorów wyznacza misja BS, jaką jest dokumentowanie i wspieranie procesu legislacyjnego, w tym zaspokajanie potrzeb zaplecza badawczego, doradczego i informacyjnego Sejmu. Z jednej strony BS gromadzi wydawnictwa parlamentarne i urzędowe, z drugiej – piśmiennictwo dotyczące szerokiego wachlarza zagadnień, będące teoretyczno–metodyczną podstawą prac legislacyjnych. Unikatową częścią księgozbioru jest komplet wydawnictw Sejmu i Senatu od 1919 r. (druków, sprawozdań stenograficznych, biuletynów z posiedzeń komisji itp.) oraz ustawodawstwa polskiego (dzienników ustaw, dzienników urzędowych ministerstw i urzędów centralnych oraz województw), a także analogiczne wydawnictwa z ok. 30 państw, głównie europejskich, pozyskiwane z reguły w drodze wymiany publikacji Sejmu i Senatu. BS dysponuje też urzędowymi wydawnictwami Unii Europejskiej, ONZ, Rady Europy, Unii Zachodnioeuropejskiej i NATO, wśród których znajdują się m.in. teksty konwencji, traktatów i innych umów międzynarodowych, wypracowanych przez te organizacje. Stale wzrasta liczba polskich i zagranicznych wydawnictw parlamentarnych i urzędowych dostępnych w BS równolegle lub wyłącznie w postaci dokumentów elektronicznych; od 2003 r. BS ma status elektronicznej biblioteki depozytowej ONZ, co oznacza przerwanie kompletowania wielu tytułów bieżących i pozwala na stopniową selekcję gromadzonej od ponad 50 lat dokumentacji ONZ w postaci drukowanej. Przy doborze książek i czasopism do zbiorów BS stosowane są szczegółowe kryteria treściowe. Szczególnie bogato reprezentowane jest piśmiennictwo polskie i obce z następujących dziedzin i zagadnień:
BS gromadzi też publicystykę polityczną oraz pamiętniki i biografie wybitnych działaczy politycznych i społecznych, szczególnie posłów i senatorów. Bogaty jest zbiór wydawnictw informacyjnych (encyklopedii, informatorów, bibliografii itp.), zarówno ogólnych, jak i specjalistycznych, zwłaszcza ze wskazanych wyżej dziedzin. Wielkość zbiorów głównych BS wynosi ogółem ok. 423 500 jednostek, w tym:
 Zbiory Wydziału Zbiorów Historii Społecznej[5]Na zasób Wydziału ZHS składają się zbiory biblioteczne byłego Centralnego Archiwum KC PZPR, przejęte przez BS w 1991 r. oraz gromadzona po tej dacie literatura poświęcona historii społeczno-politycznej Polski oraz przemianom w Europie Środkowo-Wschodniej. Profil gromadzenia kolekcji książek i czasopism obejmował przed 1991 r. wydawnictwa związane z bieżącym życiem społeczno-politycznym, szczególnie dotyczące działalności PZPR, a także historię (od połowy XIX w.) polskich ruchów: robotniczego, ludowego, zawodowego, młodzieżowego, rozwijających się przede wszystkim pod wpływem ideologii lewicowych. Wielkość zbiorów Wydziału ZHS wynosi ogółem ok. 157 320 jednostek, w tym: 
W 2020 otwarto Czytelnię Wydziału Zbiorów Historii Społecznej w nowym budynku Kancelarii Sejmu przy ul. Ludnej 4a[6]. Dokumentacja archiwalna[7]Archiwum Sejmu gromadzi dokumentację wytworzoną w wyniku działalności Sejmu i jego organów, Kancelarii Sejmu oraz biur poselskich. W swoim zasobie posiada również materiały archiwalne dokumentujące historię polskiego parlamentaryzmu. Zasób Archiwum Sejmu stanowią:
Muzealia[8]Wydział Muzealiów Biblioteki Sejmowej gromadzi, opracowuje, konserwuje, przechowuje i udostępnia dzieła sztuki, dokumenty, numizmaty i fotografie obrazujące historię polskiego parlamentaryzmu. W zasobach Wydziału zgromadzono ok. 9 430 przedmiotów sztuki: obrazów, grafik, rysunków, plakatów i ulotek wyborczych, medali oraz starych druków i archiwaliów. Zbiory te są udostępniane na wystawach organizowanych w gmachu Sejmu, eksponaty są również wypożyczane innym instytucjom. Dyrektorzy
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||||||||||||||
