Narys kwiatowyBodziszek leśnyBodziszek żałobny Geranium phaeum
Bodziszek (GeraniumL.) – rodzajbylin lub roślin jednorocznych z rodziny bodziszkowatych. Rodzaj liczy od ok. 300[4] po ok. 450[2]gatunków. Należą tu rośliny jednoroczne, byliny, rzadko półkrzewy i krzewy[5]. Występują one niemal na wszystkich kontynentach (brak na Antarktydzie), przy czym w strefie tropikalnej rosną tylko w górach. Największe ich zróżnicowanie jest w strefie klimatu umiarkowanego. W Europie występuje ok. 40 gatunków[4], z czego w Polsce około 15 gatunków, kilka jest też uprawianych jako rośliny ozdobne[6]. Różni przedstawiciele zajmują różnorodne siedliska – od łąk, poprzez lasy i brzegi wód, po tereny skaliste i górskie zbocza. Kwiaty zapylane są zwykle przez owady, u jednego gatunku – Geranium arboreum z Hawajów – przez ptaki[4].
Pojedyncze, ogonkowe, często dłoniastosieczne lub klapowane[7], czasem całobrzegie lub z klapami pierzasto siecznymi lub klapowanymi. Odziomkowe liście skupione w rozetę, łodygowe przeważnie naprzeciwległe, rzadziej skrętoległe, z przylistkami[5].
Wyrastają rzadko pojedynczo lub częściej po dwa z kątów liści lub szczytowo tworząc wierzchotkowykwiatostan złożony. Są 5-krotne i zwykle promieniste, czasem nieco grzbieciste. Działki kielicha są wolne, zwykle zachodzą na siebie nawzajem, na szczycie tępe lub długo zaostrzone. Płatki wolne, często okazałe, zwykle u nasady zwężone w paznokieć i tu owłosione. Pręcików jest 10, wyrastają w dwóch nierównych okółkach, ale zwykle wszystkie są płodne (wyjątkowo np. u bodziszka drobnego jest 5 prątniczków). Nitki pręcików często są u nasady rozszerzone i owłosione. Międzylegle w stosunku do płatków znajdują się miodniki, czasem (u G. sinense) są one zrośnięte w pierścień. Zalążnia jest górna, 5-komorowa, w każdej komorze z dwoma zalążkami. Słupek na szczycie 5-dzielny[7][5].
Rozłupnia, pęka na 5 jednonasiennych rozłupek. Rozłupki opatrzone odginającą się lub skręconą ością umożliwiającą samoczynne rozsiewanie (autochoria)[7][5]. U niektórych gatunków (np. G. biuncinatum) ość jest haczykowata, co stanowi przystosowanie do zoochorii[4].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 112. ISBN 0-333-74890-5.
↑ abcdGeranium L.. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-02-05]. (ang.).
↑ abZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 88-89, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcWładysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 325.
