Canzona (literatura)

Ten artykuł dotyczy utworu literackiego. Zobacz też: canzona – rodzaj utworu muzycznego.

Ten artykuł od 2018-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Canzona (kancona) – rodzaj wiersza lirycznego o tematyce wojennej lub miłosnej, wywodzący się z poezji rycerskiej. Canzona charakteryzowała się kunsztowną budową i składała się zazwyczaj z siedmio- lub jedenastozgłoskowych wersów. Pochodziła z Prowansji, zaś ukształtowała się w okresie średniowiecza we Włoszech. Canzony pisali: Francesco Petrarca (który ukształtował zasady tego typu utworów), Dante Alighieri, Giovanni Boccaccio.

Canzona pojawiła się po raz pierwszy w Polsce w XVI wieku w Rymach duchownych Sebastiana Grabowieckiego; później zaś w twórczości powstającej w czasie baroku (Jan Andrzej Morsztyn), a także Młodej Polski (Jan Kasprowicz).

Terminu canzona używa się także jako wspólnego określenia dla zespołu gatunków lirycznych mających charakter pieśniowy.