Czystogarb

Czystogarb
	wieś
	; Kościół filialny pw. Dobrego Pasterza
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	sanocki
Gmina	Komańcza
Liczba ludności (2020)	276
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-543
Tablice rejestracyjne	RSA
SIMC	0354258
	Położenie na mapie gminy Komańcza Czystogarb
	Położenie na mapie Polski Czystogarb
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Czystogarb
	Położenie na mapie powiatu sanockiego Czystogarb
	49°21′31″N 22°01′31″E/49,358611 22,025278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Czystogarb (j. łemkowski Чыстогорб, w latach 1977–1981 Górna Wieś) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Komańcza^[4]^[5]. Leży we wschodniej części Beskidu Niskiego w dolinie potoku Barbarka i jej dopływu, przy drodze wojewódzkiej nr 897.

Historia

Nazwa wsi:

gwarowo: Czystohorb, Garbolin, Garb, Puszcza;
historycznie: 1524 Czistohorb, 1563 Czystohorba, 1665–1877 Czystohorb, 1898 Horb
w latach 1977–1981 Górna Wieś.

Wieś lokowana została na prawie wołoskim 17 sierpnia 1524 przez starostę sanockiego Mikołaja Wolskiego. Osadźcami byli Fiodor i Tymko synowie kniaźia z Komańczy^[6]. Wieś królewska Czystohorb położona na przełomie XVI i XVII wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego^[7], w drugiej połowie XVII wieku należała do starostwa krośnieńskiego^[8].

W 1819 władze austriackie sprzedały Czystogarb prywatnym właścicielom. Około 1539 miejscowość była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego. Do 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w Galicji. W okresie zaborów funkcjonowała we wsi szkoła. W 1898 miejscowość liczyła 724 mieszkańców (głównie Rusinów) oraz 105 domów, pow. wsi wynosiła 15,54 km². Do 1914 powiat sądowy w Sanoku, gmina Bukowsko. Przed II wojną światową wieś zamieszkiwało ponad 860 osób w tym blisko 100 Cyganów zajmujących się handlem końmi. Po 1944 miejscowa ludność ukraińska została wysiedlona na Ukrainę w ramach wymiany ludności. Wieś zasiedlono osadnikami z całej Polski. U schyłku lat pięćdziesiątych powstał PGR znacznie rozbudowany w następnych latach. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

We wsi znajdowała się drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła. Zbudowali ją huculscy cieśle w 1900; trzykopułową wzorowaną na cerkwiach ukraińskich. Świątynia spłonęła w 1946^[9]. Od 1947 wieś należy do parafii rzymskokatolickiej w Wisłoku Wielkim. W 1991 zbudowano kościół filialny pw. Dobrego Pasterza.

Według danych na koniec 2011 na ogólną liczbę 276 mieszkańców było 124 kobiety i 152 mężczyzn^[10]^[11].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21036
↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.3 [dostęp 2022-01-17]
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa 1992 ss. 20-22
↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. „Ziemie Ruskie” Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
↑ Lustracja województwa ruskiego 1661–1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 281.
↑ Czystogarb. komancza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)].. Gmina Komańcza [dostęp 2017-01-06]
↑ Wieś Czystogarb w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

Bibliografia

WitoldW. Grzesik WitoldW., TomaszT. Traczyk TomaszT., Od Komańczy do Bartnego, Warszawa: Stanisław Kryciński, 1992, ISBN 83-85531-01-7, OCLC 749436962 .
JanuszJ. Michalak JanuszJ., W dorzeczu Osławy, Krosno: Roksana, 1997, ISBN 83-905940-6-4, OCLC 749741114 .

Linki zewnętrzne

Czystohorb, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 886 .
Czystogarb – strona gminy Komańcza
Kościół Dobrego Pasterza www.polskaniezwykla.pl
Kapliczka-Czystogarb www.Zabytki-Podkarpacie.pl

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21036

[rap-2] Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.3 [dostęp 2022-01-17]

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 202 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-5] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[s20-22-6] Witold Grzesik, Tomasz Traczyk, Od Komańczy do Bartnego, Warszawa 1992 ss. 20-22

[7] Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. „Ziemie Ruskie” Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.

[8] Lustracja województwa ruskiego 1661–1665. Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 281.

[9] Czystogarb. komancza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)].. Gmina Komańcza [dostęp 2017-01-06]

[pwl-10] Wieś Czystogarb w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-11] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Czystogarb

Historia

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Portal di Ensiklopedia Dunia