Dali (mitologia)

Dali (gruz. დალი) także Dæl w języku swańskim^[1] – w mitologii gruzińskiej bogini przyrody, zwierząt i łowów. Kult Dali rozpowszechniony był szczególnie w regionach górskich.

Pochodzenie imienia Dali nie jest do końca znane^[1]. Wiele imion postaci mitologii Swanów związanych jest z wczesnym Gruzińskim Kościołem Prawosławnym, jednak Dali do nich nie należy^[1]. Badacze wiążą słowo Dali ze słowami oznaczającymi boga w językach nachskich – z czeczeńskim dēla, inguskim dǣlə czy bacbijskim dale^[1]. Inne teorie łączą Dali z gruzińskim słowem dila (pol. „poranek”) lub osetyjskim dælimon (pol. „demon”).

Kult Dali rozpowszechniony był szczególnie w regionach górskich^[2]. Dali słynęła z piękności, miała długie, jasne, złote włosy i białą, promienną skórę^[2]. Mieszkała wysoko w górach, gdzie czuwała nad dzikimi zwierzętami^[2]. Według niektórych mitach Swanów, przedstawiana była dojąc koziorożce alpejskie^[1].

Ludzie mogli czasem odławiać zwierzęta, jednak musieli przestrzegać określonych reguł^[2]. Nie wolno im było zabijać więcej niż byli w stanie donieść do wioski a pewnych, oznaczonych zwierząt, uznawanych za uosobienie bogini nie wolno było zabijać nigdy^[2], np. koziorożców ze złotymi rogami^[1].

Niektóre mity opowiadają historię związku bogini z człowiekiem – myśliwym, który po karą śmierci musiał trzymać ich relacje w tajemnicy^[2]. Z tego związku miał narodzić się Amirani, pół-człowiek pół-bóg^[2]. Według mitu Swanów, żona myśliwego, w zemście za zdradę męża, zabiła boginię, ścinając jej włosy podczas snu^[3]. Myśliwy wydobył dziecko z łona zmarłej matki i nadał mu imię Amirani^[3].