Demokracja elektroniczna

Demokracja elektroniczna (e-demokracja) – rządy demokratyczne z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej.

W szerszym znaczeniu termin „demokracja elektroniczna” obejmuje również elektroniczny dostęp obywateli do informacji i usług organów administracji państwowej.

Koncepcja powstała w latach siedemdziesiątych-osiemdziesiątych XX wieku i określana była jako „teledemokracja”. Nakazywała zwrócenie się w stronę telewizji, teleinformatyki i wideo, by odnowić praktyki polityczne. Koniecznym do jej rozpatrywania był interwencjonizm państwowy, który w postępach technologicznych upatrywał dźwignię pozwalającą na unowocześnianie społeczeństwa.

W latach dziewięćdziesiątych wraz z rozwojem świata cyfrowego pojęcie przekształcone zostało w „demokrację elektroniczną” czy też „cyberdemokrację”. Miało ono spełniać marzenia o społeczeństwie bez pośredników, w którym obywatele aktywni i lepiej poinformowani za sprawą dostępu do stron sieci, mogliby swobodnie wypowiadać się na forach, wybierać swoich przedstawicieli i określać swoje priorytety polityczne w ramach bezpośredniej i zgodnej „silnej demokracji”, zgodnie z pragnieniami Benjamina Barbera^[1].

Z założenia użycie środków elektronicznych (internet Web 2.0, SMS) w demokracji ma budować społeczeństwo obywatelskie, ponieważ powinno ułatwić intensywny udział obywateli w debacie publicznej i głosowaniu, w sprawach ogólnopaństwowych i lokalnych. Ma również umożliwiać każdemu obywatelowi łatwe wnoszenie inicjatyw, publiczne prezentowanie argumentów i krytykę. Może konsolidować małe społeczności i rozproszone grupy interesów.

Najważniejsze zalety demokracji elektronicznej to:

• umacnia społeczeństwo obywatelskie,
• wzmacnia pozycję pojedynczego obywatela,
• ułatwia publiczną dyskusję,
• niskie koszty,
• konsoliduje małe społeczności i rozproszone grupy interesów,
• nie wymaga struktury lokali wyborczych,
• umożliwia częste głosowanie i z każdego miejsca,
• pozwala na łatwe wysuwanie inicjatyw.

Najważniejsze wady demokracji elektronicznej to:

• ograniczenia z powodu wykluczenia cyfrowego,
• trudność identyfikacji osoby,
• trudności z weryfikacją tajności oraz dobrowolności podczas oddawania głosów,
• ograniczona przejrzystość informatycznego systemu dystrybucji głosów.

• głosowanie elektroniczne (e-voting)
• demokracja
• cyberdemokracja
• społeczeństwo obywatelskie
• społeczeństwo informacyjne
• informatyka społeczna

• Dorota Grodzka. E-demokracja. „Infos”. 14 (61), 16 lipca 2009. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych. ISSN 1896-6659. brak numeru strony
• Joachim Osiński: Administracja publiczna na progu XXI wieku. Wyzwania i oczekiwania. Warszawie: Szkoła Główna Handlowa, 2008. ISBN 978-83-7378-377-5. Brak numerów stron w książce
• Marcin Sakowicz: Modernizacja samorządu terytorialnego w procesie integracji Polski z Unią Europejską. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, 2009. ISBN 83-7378-281-5. Brak numerów stron w książce
• ÉricÉ. Maigret ÉricÉ., Socjologia komunikacji i mediów, IwonaI. Piechnik (tłum.), Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012, ISBN 978-83-7737-009-4, OCLC 852986543 . Brak numerów stron w książce

• e-voting.im.pwr.wroc.pl. e-voting.im.pwr.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]. Elektroniczna Demokracja, e-voting, Mirosław Kutyłowski, Marek Klonowski, Anna Lauks, Filip Zagórski, 2005
• parl.sejm.gov.pl. parl.sejm.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-01)]. Dorota Grodzka E-demokracja Biuro Analiz Sejmowych, 2009
• e-slask.pl. e-slask.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. Demokracja Elektroniczna, Jan Kaźmierczak, 2009