Diecezja Banja Luki

Diecezja Banja Luki

Banjalučka biskupija/Бањалучка бискупија

Herb diecezji
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Siedziba	Banja Luka Biskupski Ordinarijat, Kralja Petra I. 80, BiH-78000 Banja Luka, Bosna i Hercegovina
Data powołania	31 grudnia 1985
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	sarajewska
Katedra diecezjalna	Katedra św. Bonawentury w Banja Luce
Biskup diecezjalny	Željko Majić
Biskup senior	Franjo Komarica Marko Semren OFM
Dane statystyczne (2020)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	27 661 3,6%
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	62 19 43
Liczba osób zakonnych	126
Liczba dekanatów	6
Liczba parafii	48
Powierzchnia	16 457 km²
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny Katedra św. Bonawentury w Banja Luce
44°46′30,0″N 17°11′42,0″E/44,775000 17,195000
Strona internetowa

Diecezja Banja Luka (łac.: Dioecesis Bania Lucensis, serbskochorwacki Banjalučka biskupija/Бањалучка бискупија) – katolicka diecezja bośniacka położona w zachodniej części kraju. Siedziba biskupa znajduje się w katedrze św. Bonawentury w Banja Luce.

Obszar dzisiejszej diecezji Banja Luka należał od czasów średniowiecza do diecezji zagrzebskiej. Wykaz parafii i kościołów z 1334 r. wspomina, iż na tym terytorium znajdowało się 48 kościołów. Kwitło też życie klasztorne, które reprezentował głównie zakon franciszkanów. Rozwój katolicyzmu został zahamowany w Bośni przez najazdy Turków, którym udało się podporządkować cały kraj w końcu XV w.^[1]

Kolejne stulecia przyniosły fale represji wobec chrześcijan oraz masowe emigracje ludności do pobliskiej Chorwacji lub przejście na islam. Liczba katolików w Bośni pod koniec XVII w. wynosiła niespełna 50 tysięcy^[2].

Zmianę sytuacji przyniósł dopiero XIX w. i pogrążanie się Turcji w kryzysie, który spowodował częściową liberalizację stosunków religijnych. Pozwoliło to na ponowną organizację struktury Kościoła katolickiego na obszarze Bośni i Hercegowiny. 5 lipca 1881 papież Leon XIII erygował archidiecezje sarajewską oraz diecezję Banja Luki, którą podporządkował tej pierwszej jako sufraganię^[3].

Początkowo nowa diecezja liczyła 23 parafie i 36 tys. wiernych. Z czasem liczba ta wzrosła na skutek emigracji do Bośni Chorwatów, Polaków, Czechów, Niemców i Włochów i w 1910 r. liczyła 70 tys., a kilkanaście lat później już 129 tysięcy wiernych (1937).

W czasie II wojny światowej w wyniku okupacja i reżimu Ustaszy śmierć poniosło bardzo wielu wiernych, wśród których było wielu księży i zakonnic. Z powierzchni ziemi zniknęło blisko 1/3 parafii.

Kolejne pięćdziesięciolecie przyniosło odbudowę biskupstwa, którego liczba wiernych w 1991 r. wynosiła 120 tysięcy. Ostatnią tragiczną kartą w dziejach diecezji była wojna domowa w Bośni i Hercegowinie w latach 1992–1995.

Diecezja Banja Luki skład się obecnie z sześciu dekanatów, w skład których wchodzi 48 parafii^[4]:

• Dekanat Banja Luka – składa się z 10 parafii,
• Dekanat Prnjavorski – składa się z 6 parafii,
• Dekanat Livanjski – składa się z 10 parafii,
• Dekanat Bosansko-Gradiški – składa się z 5 parafii,
• Dekanat Bihaćki – składa się z 13 parafii,
• Dekanat Jajački – składa się z 4 parafii.

 Osobny artykuł: Biskupi Banja Luki.

• ordynariusz – bp Željko Majić (od 2024)

• św. Bonawentura (1217–1274) – teolog, filozof, scholastyk, doktor Kościoła, biskup, kardynał, ósmy generał franciszkanów.

• Diecezja Banja Luki w bazie gcatholic.org [dostęp 22.08.2018] (ang.).
• Diecezja Banja Luki [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-08-22]  (ang.).