|
Dubielno (powiat chełmiński)
Dubielno (niem. Dübeln[4]) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie (północna Polska). Podział administracyjnyW latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. Wieś zajmuje powierzchnię 855,15 ha[4]. Miejscowość posiada 72 gospodarstwa indywidualne. SzkolnictwoW Dubielnie od 1970 jest szkoła podstawowa im. Mikołaja Kopernika. Związki wyznanioweDubielno należy do parafii św. Mikołaja w Papowie Biskupim[5]. HistoriaPrehistoriaW neolicie zaczęła się na tych terenach kultura pucharów lejkowatych[4]. W początkowym okresie epoki żelaza tworzono tutaj zbiorowe groby. ŚredniowieczePierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1341[4]. W źródłach wieś występowała pod nazwami Dubel (1341), Tubelle (1440), Dwbellen (1543), Dubelno (1570), Dubielno (1614), Duebeln (1910), Dübeln (1921)[4]. Nazwa miejscowości prawdopodobnie pochodzi od ryby dubiel[4]. W średniowieczu Dubielno należało się komuturstwa, a później do prokuratora papowskiego[4]. W 1341 roku Dytrych von Altenburg przekazał Hermanowi Kuthenowi przywilej na sołectwo[4]. Zakon krzyżacki w 1438 roku posiadał we wsi 42 łany[4]. W 1446 roku Dubielno stało się własnością królów polskich[4]. Król Aleksander Jagiellończyk w 1506 roku przekazał wieś biskupom chełmińskim[4]. W późnym średniowieczu Dubielno należało do tzw. klucza papowskiego[4]. NowożytnośćW 1614 roku wieś liczyła 43 włóki[4]. Według spisu z 1614 roku w Dubielnie najbogatszymi mieszkańcami byli: Wlewski, Tylicki, Papała, Paluch, Błaszyk, Mazur, Wysocz, Mikułka, Spychała, Lesny, Skonieczka, Broda, Niemiec i Wrobl[4]. Dubielno zubożało pod wpływem wojen polsko-szwedzkich[4]. W XVII wieku pomiędzy Dubielnem a wsią Grzegorz porastał las[4]. W XVIII wieku na pewien czas poprawił się stan gospodarki w Dubielnie[4]. Od 1740 roku w wyniku działań wojennych i powodzi nastąpił drugi kryzys gospodarczy we wsi[4]. W tym roku w miejscowości mieszkali: Błażej Kukiełka, Jan Kosierek, Mikołaj Witek, Franciszek Jaworski, Jan Jaworski, Wojciech Kukiełka, Jędrzej Kukiełka[4]. Najbogatszym mieszkańcem Dubielna w 1757 roku był Florian Elzanowski[4]. Czas zaborówW 1772 Dubielno włączono do Prus w wyniku II rozbioru Polski. Pierwszy spis ludności pochodzi z 1773[4]. Wieś liczyła wtedy 151 mieszkańców[4]. Na terenach wsi była szkoła, w której w 1867 uczyło się 109 dzieci katolickich. W 1881 roku wieś liczyła 425 mieszkańców, w 1885 roku 653 mieszkańców, w 1910 roku 633 mieszkańców[4]. Okres międzywojennyW 1921 roku wieś liczyła 450 mieszkańców[4]. W ciągu 10 lat liczba ta wzrosła do 604[4]. W okresie międzywojennym w Dubielnie znajdowało się 11 prywatnych stawów o łącznej powierzchni 3,5 ha[4]. Właścicielem tamtejszego majątku dworskiego został się Ferdynand Butzamann, który wybudował dwór w 1936 roku[4]. W 1928 szkoła powszechna, katolicka, posiadała trzech nauczycieli (katolików), trzy klasy, do których uczęszczało 110 dzieci katolickich i 5 dzieci ewangelickich. Była to największa szkoła okresu międzywojennego w gminie. II wojna światowaW czasie II wojny światowej zabito pomiędzy Lisewem, Mgoszczem a Józefkowem, 5 mieszkańców[4]. Ciała pomordowanych zakopano w polu[4]. Zachowane szczątki odnaleziono i przeniesiono w 1945 roku na cmentarz przy kościele w Papowie Biskupim[4]. Nazwiska pomordowanych trafiły do tablicy upamiętniającej zamordowanych w gminie Papowo Biskupie w 1990 roku[4]. Podczas wojny do niemieckiej listy narodowej należało 7 mieszkańców Dubielna[4]. Pod koniec stycznia z Dubielnia odeszły wojska niemieckie[4]. W 1945 roku NKWD wywiozło czterech mieszkańców Dubielna do obozów pracy w ZSRR[6]. Po zakończeniu II wojny światowej we wsi mieszkało 470 mieszkańców (140 rodzin)[7]. Historia współczesnaW 2004 roku Dubielno liczyło 505 mieszkańców[8]. W 1997 roku w szkole podstawowej dobudowano instalacje ciepłownicze, toalety, szatnie i hol[9]. W 1997 roku wyremontowano drogę dojazdową do wsi[9]. W 2000 roku rozbudowano szkołę podstawową oraz kontynuowano remontowanie dróg w miejscowości[10]. W 2003 roku w szkole podstawowej został zmieniony sposób ogrzewania na olejowe[10]. W 2005 roku rozpoczęto budowę drogi Dubielno-Grzegorz o łącznej długości 1760 metrów[11]. W 2013 roku w Dubielnie znajdowało się 17 podmiotów gospodarczych[4]. Obiekty
Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
