Enslaved – norweska grupa wykonująca przez znaczny okres działalności muzykę z pogranicza black i viking metalu. W latach późniejszych w twórczości wystąpiły odniesienia do niejednoznacznego metalu progresywnego. Zespół powstał w 1991 roku w Haugesund z inicjatywy Ivara Bjørnsona i Grutle Kjellsona, którzy pozostają jednymi członkami oryginalnego składu. Nazwa grupy została zaczerpnięta od utworu zespołu blackmetalowego Immortal – „Enslaved in Rot”.
Do 2010 grupa wydała jedenaście albumów studyjnych i szereg pomniejszych wydawnictw pozytywnie ocenianych zarówno przez krytyków muzycznych, jak i publiczność. Prawdopodobnie największą popularnością Enslaved cieszy się w rodzimej Norwegii, gdzie trzy ostatnie płyty formacji były notowane na tamtejszej liście przebojów VG-Lista. Ponadto zespół czterokrotnie otrzymał nagrodę norweskiego przemysłu fonograficznego Spellemannprisen.
Enslaved podczas koncertu na festiwalu Norway Rock Festival 9 lipca 2010 roku
Został założony w maju 1991 roku w norweskim miasteczku Haugesund przez Ivara Bjørnsona i Grutle Kjellsona, mających odpowiednio po 13 i 17 lat[3]. Ówczesny skład współtworzył także perkusista Hein Frode Hansen w latach późniejszych związany z Theatre of Tragedy[3]. Początkowo wykonywali death metal pod nazwą Phobia, ciągle poszukując swojego stylu w czasie rozkwitu black metalu w Norwegii. Ostatecznie przybrali ten nurt, jednak w przeciwieństwie do innych grup tego typu ich muzyka miała znamiona progresji. Jeszcze w 1991 roku nowym perkusistą został Kai Johnny Mosaker znany w latach późniejszych jako Trym Torson[3]. Pierwszy koncert Enslaved odbył się 30 listopada w Haugesund. Następnie grupa zarejestrowała pierwsze demo zatytułowane Nema. Na wydanej w grudniu kasecie znalazły się cztery autorskie kompozycje. Rok później ukazało się drugie demo pt. Yggdrasill. Kaseta licząca sześć utworów została nagrana w studiu Micro Music.
W 1993 roku nakładem Candlelight Records ukazał się pierwszy minialbum Enslaved pt. Hordanes Land. Jeszcze tego samego roku nagrania ukazały się jako split z formacją Emperor. Pierwszy album studyjny zespołu zatytułowany Vikingligr Veldi ukazał się w lutym 1994 roku nakładem wytwórni muzycznej Deathlike Silence Productions. Materiał został zadedykowany pamięci zamordowanego w 1993 roku lidera Mayhem – Øysteina „Euronymousa” Aarsetha. Natomiast w sierpniu tego samego roku zostały wydany drugi album pt. Frost. Nagrania zarejestrowane w Grieghallen Studios ukazały się dzięki firmie Osmose Productions. W 1995 roku grupę opuścił Trym Torson, który dołączył do Emperor. Nowym perkusistą został Harald Helgeson. Tego samego roku demo Yggdrassil ukazało się jako split z zespołem Satyricon. Materiał ukazał się nakładem Moonfog Productions. 7 kwietnia 1997 roku ponownie dzięki Osmose Productions ukazał się trzeci album studyjny formacji zatytułowany Eld. Główne partie instrumentalne zostały nagrane w Grieghallen Studios. Natomiast sample dograno w Traeen Turbo Sound. Po wydaniu płyty z zespołu odszedł Helgeson, którego zastąpił Per „Dirge Rep” Husebø. Skład został poszerzony także o drugiego gitarzystę, którego funkcję objął Roy Kronheim. Rok później ukazał się czwarty album studyjny pt. Blodhemn. Wydawnictwo zostało zarejestrowane w szwedzkich The Abyss Studios we współpracy z producentem muzycznym Peterem Tägtgrenem. 3 października 2000 został wydany piąty album studyjny zespołu zatytułowany Mardraum: Beyond the Within. Sesja nagraniowa odbyła się ponownie w The Abyss Studios. Płyta przyniosła formacji pierwszą nominację do nagrody Spellemannprisen – nagrody norweskiego przemysłu muzycznego.
Piąty album Enslaved pt. Monumension został wydany 27 listopada 2001 roku. Była to kolejna płyta formacji nagrana w Grieghallen Studios, a zmiksowana w studiu Duper. W 2002 po zakończonej trasie koncertowej w Wielkiej Brytanii grupę opuścił gitarzysta Roy Kronheim[4]. Nowy członkiem został Arve Isdal, który początkowo pełnił funkcję muzyka sesyjnego. Koncertowy skład uzupełnił także klawiszowiec Øyvind Madsen. 14 kwietnia 2003 roku ukazał się szósty album studyjny formacji pt. Below the Lights. Wszystkie kompozycje nagrano w Grieghallen Studios. Natomiast miksowanie i mastering odbył się w Duper Studios. Po nagraniach skład opuścił Per „Dirge Rep” Husebø, którego zastąpił Cato Bekkevold[5]. Natomiast 1 sierpnia nakładem Metal Mind Productions ukazał się album DVD zatytułowany Live Retaliation. Na wydawnictwie znalazł się koncert Enslaved zarejestrowany krakowskim studiu telewizyjnym na Krzemionkach 7 października 2002 roku. W 2004 roku Madsena zastąpił Herbrand Larsen. W międzyczasie muzycy podpisali nowy kontrakt wydawniczy, tym razem z rodzimą firmą Tabu Recordings[6]. Następnie 1 listopada został wydany ósmy album zatytułowany Isa. Sesja nagraniowa odbyła się w Grieghallen Studios we współpracy z producentem muzycznym Eirikiem „Pyttenem” Hundvinem. Gościnnie na płycie wystąpili m.in. lider Immortal – Olve „Abbath” Eikemo, Ted „Nocturno Culto” Skjellum z Darkthrone oraz Dennis Reksten z nowofalowego zespołu Elektrisk Regn. W ramach promocji do tytułowego utworu został nagrany teledysk, który wyreżyserował Asle Birkeland[7]. Materiał przyniósł zespołowi także kolejną nominację do Spellemannprisen. Na początku 2005 roku formacja otrzymała nagrodę norweskiego przemysłu fonograficznego Spellemannprisen za płytę Isa[8]. 12 września tego samego roku ukazało się drugie wydawnictwo DVD formacji pt. Return to Yggdrasill. Na płycie znalazł się występ zespołu zarejestrowany 4 maja 2005 roku w Bergen[9].
Enslaved podczas koncertu na festiwalu Barge to Hell w 2012 roku
22 maja 2006 roku nakładem wytwórni Candlelight Records ukazał się dziewiąty album grupy pt. Ruun. Materiał został zarejestrowany w studiach Amper Tone i Earshot Studios. Z kolei miksowanie odbyło się w Propeller Music Division. Nagrania były promowane teledyskiem do utworu „Path To Vanir” w reżyserii Asle Birkelanda[10]. Ciesząca się popularnościa płyta dotarł do 38. miejsca listy U.K. Indie Chart w Wielkiej Brytanii[11]. Z kolei w rodzimej Norwegii Runn uplasowała się na 23. miejscu. W 2007 roku zespół otrzymał drugą w historii działalności nagrodę Spellemannprisen za wydawnictwo Ruun[12]. Tego samego roku został opublikowany kolejny teledysk promujący płytę, a zrealizowany do utworu „Essence”. Dziesiąta płyta zespołu pt. Vertebrae ukazała się 29 września 2008 roku dzięki Indie Recordings i Nuclear Blast. Sesja nagraniowa odbyła się w studiach Propeller Music Division, Amper Tone, Earshot Studios i Peersonal Sound. Miksowanie wykonał Joe Barresi znany m.in. ze współpracy z grupami Tool i Queens of the Stone Age. W ramach promocji do pochodzącego z płyty utworu „The Watcher” został zrealizowany teledysk, który wyreżyserował Patric Ullaeus[13]. Album dotarł do 20. miejsca norweskiej listy przebojów. Ponadto po raz pierwszy nagrania Enslaved trafiły na listę Billboard Top Heatseekers, gdzie uplasowały się na 49. miejscu. W 2009 roku po raz trzeci muzycy zostali uhonorowani nagrodą Spellemannprisen za płytę Vertebrae. 27 września 2010 roku ukazał się jedenasty album studyjny zespołu zatytułowany Axioma Ethica Odini. Materiał został nagrany w studiach Earshot, Peersonal Sound i Duper[14]. Natomiast oprawę graficzną przygotował norweski artysta Truls Espedal. Płyta dotarła do 11. miejsca norweskiej listy sprzedaży. Z kolei w USA Axioma Ethica Odini uplasowała się na 16. miejscu listy Top Heatseekers. Pod koniec roku zespół dał szereg koncertów w Europie w ramach Darkness Reborn Tour 2010[15]. Muzycy uczestniczyli w trasie wraz z grupami Dimmu Borgir i Sahg[15]. Na początku 2011 roku Enslaved po raz czwarty otrzymał nagrodę Spellemannprisen za album Axioma Ethica Odini.
