Epaminondas

Epaminondas

Επαμεινώνδας

Data i miejsce urodzenia	ok. 420 p.n.e. Teby
Data i miejsce śmierci	362 p.n.e. Mantineja
Przebieg służby
Główne wojny i bitwy	bitwa pod Leuktrami, bitwa pod Mantineją
Multimedia w Wikimedia Commons

Epaminondas (ur. ok. 420 p.n.e., zm. 362 p.n.e.) – tebański wojskowy i polityk.

Był współtwórcą potęgi Teb (działał z Pelopidasem^[1], inną wybitną postacią, a zarazem przyjacielem). Dokonał reformy armii, złamał potęgę Sparty i podbił część Peloponezu. Największe zwycięstwa nad Spartanami odniósł w 371 p.n.e. pod Leuktrami, gdzie zastosował po raz pierwszy nowatorski szyk skośny^[2], i w 362 p.n.e. pod Mantineją. W tej drugiej bitwie został śmiertelnie zraniony^[3].

Wprowadzone przez Epaminondasa reformy w taktyce wojskowej wykorzystał macedoński król Filip II, który w młodości przebywał w Tebach przez dwa lata jako zakładnik. Dzięki temu Macedonia stała się potęgą. Następca Filipa Aleksander Wielki doprowadził taktykę Epaminondasa do perfekcji.

O Epaminondasie pisał w Żywotach równoległych Plutarch^[4], ale biografia ta nie dochowała się do naszych czasów.

• N.G.L. Hammond, Dzieje Grecji, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994