|
Franciszek Hoszard (ur. 20 października 1822 w Nowym Wiśniczu, zm. 14 grudnia 1899 we Lwowie) – lekarz, uczestnik powstania krakowskiego 1846, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa
Życiorys
Urodził się w Nowym Wiśniczu, który wówczas należał do Cesarstwa Austrii. Szkołę podstawową i gimnazjum ukończył w Bochni[1]. Przez pewien czas studiował na wydziale filozofii Uniwersytetu Lwowskiego[1]. Od 1841 studiował medycynę na uniwersytecie w Wiedniu[1]. Za udział w powstaniu w 1846 roku został skazany na 6 miesięcy więzienia. Dyplom doktora medycyny i chirurgii uzyskał w Krakowie w 1849[1]. Jako lekarz najpierw pracował w Bochni (1850–1877)[1][2][3][4], a następnie we Lwowie (1878–1899)[5][6].
W 1862 stanął na czele Bocheńskiej Ławy Obwodowej[7], której celem była organizacja werbunku ochotników do przyszłego powstania oraz ich zaopatrzenie. W czasie powstania styczniowego organizował pomoc sanitarną dla powstańców jak również broń i pieniądze. We wrześniu 1864, po sześciu miesiącach tymczasowego aresztowania za wsparcie powstania, został uniewinniony od zarzutu zakłócania porządku publicznego[1].
Członek Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1864–1868)[8][9]. Członek Rady Powiatu wybrany w kurii gmin miejskich (1867–1878)[2][10][11] i Wydziału Powiatowego (1867–1878)[2][12][13] w Bochni. W latach 1872–1876 był także członkiem i wiceprezesem Rady Szkolnej Okręgowej w Bochni[14][15]. Był posłem do Sejmu Krajowego Galicji II, III IV, V, VI i VII kadencji w latach 1867–1899. Był wybierany w IV kurii (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 51 Bochnia–Niepołomice–Wiśnicz[16][17][18][19][20][21]. Był także posłem do Izby Posłów (niem. Abgeordnetenhaus) austriackiej Rady Państwa IV kadencji (17 grudnia 1872 – 21 kwietnia 1873), wybrany przez Sejm Krajowy po rezygnacji Henryka Konopki w kurii XX – jako delegat z grona posłów wiejskich okręgów: Kraków, Chrzanów, Bochnia, Brzesko, Wieliczka, Wadowice, Kęty, Myślenice, Żywiec. Następnie w okresie 4 listopada 1873 – 1 grudnia 1877 był posłem V kadencji wybranym w wyborach bezpośrednich w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu nr 5 Bochnia, Wiśnicz, Niepołomice, Brzesko, Wojnicz, Radłów. W austriackiej Radzie Państwa był członkiem Koła Polskiego[1][22]. Z mandatu posła do Rady Państwa zrezygnował po wybraniu go na członka Wydziału Krajowego (niem. Landesausschuss)[1], którego członkiem był w latach 1878–1899[1][23][24].
Członek i zastępca przewodniczącego Krajowej Rady Zdrowia (1884)[25]. W końcowym okresie życia był dyrektorem Departamentu Zdrowia Wydziału Krajowego[26]. W latach 1883–1884 był prezesem Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich[1][27]. Członek Rady Zawiadowczej Zakładu dla ubogich i sierot w Drohowyżu (1886–1896)[28]. Członek zarządu (asesor) Galicyjskiego Zakładu Ociemniałych we Lwowie (1889–1899)[29].
Rodzina
Był synem lekarza Ignacego Hoszarda[1] i Barbary z Boguckich. W maju 1852 roku ożenił się z Antoniną Eminowicz[1], z którą miał syna Władysława.
Upamiętnienie
Tomik zawierający 18 wierszy Józefa Niwickiego Listki karpackie wydany w 1873, był dedykowany Franciszkowi Hoszardowi[30].
Z inicjatywy Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej na wiosnę 1984 roku Miejska Rada Narodowa nadała imię Franciszka Hoszarda jednej z nowych ulic w Bochni[31].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l FranzF. Adlgasser FranzF., Kurzbiografie: Hoszard, Franciszek Dr. med., [w:] Parlament Österreich [online], parlament.gv.at [dostęp 2023-03-22] .
- ↑ a b c Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 371.
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 468.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 493, 1871 s. 436, 1872 s. 422, 1873 s. 429, 1874 s. 462, 1875 s. 468, 1876 s. 480, 1877 s. 462
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879 s. 443, 1880 s. 448, 1881 s. 458, 1882 s. 459, 1883 s. 459, 1884 s. 438, 1885 s. 488, 1886 s. 438, 1887 s. 440, 1888 s. 440, 1889 s. 510, 1890 s. 510, 1891 s. 510, 1892 s. 510, 1893 s. 510, 1894 s. 512, 1895 s. 512, 1896 s. 512, 1897 s. 512, 1898 s. 621, 1899 s. 620
- ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 438.
- ↑ JanuszJ. Paprota JanuszJ., Ziemia bocheńska a Powstanie Styczniowe [online] [dostęp 2020-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-24] .
- ↑ Handbuch des Sttathalterei-Gebietes Galizien für das Jahr 1864, s. 453, 1865, s. 422, 1866, s. 481
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 833.
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 230.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 238, 1871 s. 235, 1872 s. 236, 1873 s. 234, 1874 s. 259, 1875 s. 257, 1876 s. 268, 1877 s. 242, 1878 s. 228,
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 231.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 238, 1871 s. 236, 1872 s. 237, 1873 s. 234, 1874 s. 259, 1875 s. 257, 1876 s. 268, 1877 s. 242, 1878 s. 229
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1872 s. 78, 1873 s.79, 1874 s. 80, 1875 s. 78, 1876 s. 78, 1877 s. 49
- ↑ MirosławM. Łapot MirosławM., Szkolnictwo ludowe w Galicji u progu działalności Rady Szkolnej Krajowej (w stupięćdziesięciolecie jej powołania), „Pedagogika”, t. XXVI, nr 2, 2017, s. 240 .
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 361.
- ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 224.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 231, 1871 s. 228, 1872 s. 290, 1873 s. 227, 1874 s. 253, 1875 s. 251, 1876 s. 257, 1877 s. 236, 1878 s. 223, 1879 s. 214, 1880 s. 221, 1882 s. 222, 1883 s. 236, 1884 s. 205, 1885 s. 205, 1886 s. 205, 1887 s. 206, 1888 s. 206, 1889 s. 229, 1890 s. 229, 1891 s. 229, 1892 s. 229, 1893 s. 229, 1894 s. 231, 1895 s. 231, 1896 s. 231, 1897 s. 231, 1898 s. 280, 1899 s. 280
- ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 205.
- ↑ Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież wielkiego xięstwa Krakowskiego w r. 1867, Lwów 1867, s. 10 .
- ↑ StanisławS. Grodziski StanisławS., Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, s. 148, ISBN 83-7059-052-7 .
- ↑ JózefJ. Buszko JózefJ., Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848-1918, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996, s. 78, 356, 370, 375, ISBN 978-83-7059-219-6 .
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1878 s. 225, 1879 s. 215, 1880 s. 222, 1881 s. 220, 1882 s. 223, 1883 s. 237, 1884 s. 207, 1885 s. 207, 1886 s. 207, 1887 s. 208, 1888 s. 208, 1889 s. 231, 1890 s. 231, 1891 s. 231, 1892 s. 231, 1893 s. 231, 1894 s. 232, 1895 s. 232, 1896 s. 232, 1897 s. 232, 1898 s. 281, 1899 s. 281
- ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 207.
- ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 10.
- ↑ HalynaH. Lutsyshyn HalynaH., JanJ. Matkowski JanJ., Kazimierz hrabia Szeptycki – o. Klemens: pierwszy lobbysta interesów Galicji na początku XX wieku, „STUDIA WARMIŃSKIE” (55 (2018)), s. 324, ISSN 0137-6624 .
- ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 574.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1886 s.655, 1887 s. 655, 1888 s. 655, 1889 s. 762, 1890 s. 762, 1891 s. 762, 1892 s. 762, 1893 s. 754, 1894 s. 748, 1895 s. 749, 1896 s. 751
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1889 s. 693, 1890 s. 693, 1891 s. 693, 1892 s. 693, 1893 s. 692, 1894 s. 692, 1895 s. 691, 1896 s. 691, 1897 s. 691, 1898 s. 792, 1899 s. 792
- ↑ TadeuszT. Olszewski TadeuszT., Gmina Trzciana - Biogramy zasłużonych Trzcianiaków - Józef Niwicki [online] [dostęp 2023-03-22] .
- ↑ StanisławS. Kobiela StanisławS., Przywracanie pamięci (cz. 1), „Wiadomości bocheńskie” (2-3 (85-86) lato-jesień 2010), s. 17, ISSN 1425-1952 .
Bibliografia
|
