Fryderyk Wilhelm III Pruski
 Fryderyk Wilhelm III (ur. 3 sierpnia 1770 w Poczdamie, zm. 7 czerwca 1840 w Berlinie) – król pruski (od 1797) z dynastii Hohenzollernów. ŻyciorysMłodośćSyn Fryderyka Wilhelma II i Fryderyki Luizy z domu Hessen-Darmstadt. Po koronacji ojca w 1786 został oficjalnym następcą tronu. Znaczną część dzieciństwa i wczesnej młodości spędził w Paretz w powiecie Havelland w Brandenburgii, rezydencji swojego wychowawcy hrabiego Hansa von Blumenthala. Fryderyk Wilhelm miło wspominał swój pobyt wśród rodziny swego guwernera: w 1795 odkupił Paretz od rodziny von Blumenthal i zlecił architektowi Davidowi Gilly’emu budowę początkowo tzw. domku gotyckiego (1796), później (1797–1804) pałacu rezydencyjnego. Współcześni zapamiętali następcę tronu jako młodzieńca melancholijnego, pobożnego i uczciwego. Po powrocie z podróży do Włoch i Francji 1780 (Grand Tour) podjął szkolenie wojskowe. Stopień porucznika uzyskał w 1784, pułkownikiem został w 1790. W latach 1792–1794 brał udział w działaniach wojennych przeciwko Francji. Król PrusPo śmierci ojca i objęciu tronu pruskiego 16 listopada 1797 r., wprowadził pewne nieśmiałe reformy (obcięcie wydatków dworu, dymisja najbardziej znienawidzonych doradców ojca). Jak wielu Hohenzollernów miał skłonności do władzy, jednak bez umiejętności ich wykorzystania. Zbyt nieufny, aby zdać się na swoich ministrów, miał zbyt mało silnej woli, aby konsekwentnie prowadzić politykę samemu. W czasie wojen napoleońskich prowadził początkowo politykę neutralności, udało mu się, między innymi, uniknąć uwikłania w III koalicję. Jednak sprowokowany utworzeniem Związku Reńskiego wypowiedział w 1806 roku wojnę Napoleonowi, którą szybko przegrał. Na mocy traktatu tylżyckiego w 1807 zmuszony był do rezygnacji z ziem na zachód od Łaby, zgody na utworzenie Księstwa Warszawskiego z ziem, które trafiły do rąk pruskich w II i III (a także częściowo I) rozbiorze Polski. Gdańsk stał się wolnym miastem. Ponadto Prusy zmuszone zostały do zapłacenia kontrybucji Francji oraz finansowania francuskich wojsk okupacyjnych na swoim terenie. Prusy przystąpiły również do blokady handlowej przeciwko Wielkiej Brytanii. Choć nieudolny król po przegranej wojnie z rezygnacją pozostawił państwo swojemu losowi, grupa ministrów (August von Gneisenau, Karl August von Hardenberg, Gerhard von Scharnhorst, Heinrich vom Stein), przy życzliwym wsparciu i zachęcie królowej Luizy przeprowadziła pewne reformy społeczne, administracyjne i wojskowe. Reformy spowolniła śmierć królowej w 1810 roku. 30 października 1810 r. Fryderyk Wilhelm wydał dekret znoszący klasztory w całym państwie. Wykonano go najszybciej na Śląsku. Zamknięcie klasztorów franciszkańskich na Górze św. Anny i w Gliwicach przyczyniło się do osłabienia polskości na Górnym Śląsku[1]. W roku 1811 w Królewcu z jego rozkazu dokonano zniszczenia insygniów koronacyjnych królów polskich, wykradzionych w 1795 r. ze skarbca na Wawelu, które następnie przetopiono na monety[2]. W 1812 Prusy zmuszone zostały przez Napoleona do wysłania na wojnę z Rosją niewielkiego kontyngentu pod dowództwem generała Yorcka. Po klęsce Napoleona w Rosji Fryderyk Wilhelm zawarł sojusz z Rosją i przystąpił do koalicji antyfrancuskiej. Oddziały pruskie odegrały istotną rolę w bitwach w latach 1813 (między innymi pod Lipskiem) i 1814. Na kongresie wiedeńskim Fryderyk Wilhelm uzyskał znaczne terytoria, jakkolwiek bez całkowitej aneksji Saksonii, o którą zabiegał. Król pruski był również współtwórcą Świętego Przymierza. W późniejszych latach życia poświęcił swoją energię na realizację rozpoczętego w 1817 roku procesu zjednoczenia kościoła luterańskiego z reformowanym w Ewangelicki Kościół Unii Staropruskiej. Jego poglądy ewoluowały stopniowo w stronę reakcyjnych. Wbrew obietnicom składanym w 1813 r. nie nadał Prusom konstytucji. Odznaczenia
RodzinaW dniu 24 grudnia 1793 wziął ślub z Luizą z Meklemburgii-Strelitz (1776–1810). Z tego związku urodziło się dziewięcioro dzieci, między innymi dwóch kolejnych królów pruskich:
W 1824 zawarł morganatyczne małżeństwo z hrabiną Augustą von Harrach (1800–1873). Nadał jej tytuł księżnej legnickiej (niem. Fürstin von Liegnitz) i hrabiny von Hohenzollern. Fryderyk Wilhelm III zmarł 7 czerwca 1840 r. w Berlinie, pochowany został w mauzoleum w parku w Charlottenburgu obok pierwszej żony, Luizy. Genealogia
Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba):
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.svg)
