Gedeon Bałaban

Gedeon

Biskup lwowski
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data urodzenia	1530
Data śmierci	10 lutego 1607
Biskup lwowski
Okres sprawowania	1569–1607
Wyznanie	prawosławne
Chirotonia biskupia	1569
Multimedia w Wikimedia Commons

Gedeon Bałaban (Grzegorz Bałaban) herbu Korczak (ur. 1530, zm. 1607) – prawosławny biskup lwowski i kamieniecko-podolski w latach 1569–1607^[1]. Był synem poprzedniego biskupa lwowskiego Arseniusza (Marka Bałabana).

Absolwent Akademii Ostrogskiej^[2]. Uczestniczył w odbywającym się przeciwko unii brzeskiej synodzie w Brześciu^[3], gdzie podpisał protest przeciwko jej postanowieniom^[4]. Towarzyszył mu biskup przemyski Michał (Kopysteński), który podobnie jak Bałaban, pomimo wcześniejszej deklaracji przyjęcia unii odstąpił od tej decyzji, prawdopodobnie poprzez działania księcia Ostrogskiego^[5]. Na sejmie z 1597 roku zadecydowano, że i Gedeon Bałaban i Michał Kopystyński zachowają prawo do swoich godności^[6].

Samowolnie obsadził biskupstwo prawosławne we Lwowie, którym kierował przez 30 lat. Jego rządy cechowało zgorszenie, ucisk i wyzysk ludu prawosławnego, cerkwi i klasztorów. Został wyklęty przez patriarchę Konstantynopola i metropolitę kijowskiego^[7].

Był właścicielem Stratyna, gdzie założył szkołę i drukarnię.

• Hipacy Pociej
• dyzunici

• Kazimierz Chodynicki, Bałaban Gedeon (im. chrzest. Hryhory) († 1607) w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 249–250. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0