Ghostface Killah

Ghostface Killah
	; Ghostface Killah (2010)
Imię i nazwisko	Dennis Coles
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1970 ; Nowy Jork
Gatunki	hip-hop
Aktywność	od 1992
Wydawnictwo	Tommy Boy; Starks Enterprises; Soul Temple; Razor Sharp; Epic; Def Jam;
Powiązania	Adrian Younge; Czarface; BadBadNotGood; MF Doom; Sheek Louch;
	Zespoły
	Wu-Tang Clan (1993-teraz); Theodore Unit (2004-teraz); Meth, Ghost & Rae (2009–2010)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ghostface Killah, właśc. Dennis Coles (ur. 9 maja 1970^[1]) – amerykański raper i czołowy członek hip-hopowej grupy Wu-Tang Clan^[1]. Po osiągnięciu przez grupę sukcesu wydanym w 1993 roku debiutanckim albumem Enter the Wu-Tang (36 Chambers), wszyscy członkowie rozpoczęli kariery solowe. Ghostface Killah swoją solową karierę rozpoczął w 1996 roku albumem Ironman, który został wydany nakładem Epic Records. Album otrzymał bardzo przychylne opinie muzycznych krytyków. Od tego czasu raper kontynuuje solową karierę wydając do dziś dziesięć solowych albumów, oraz kilka projektów kolaboracyjnych. Swój pseudonim Coles zaczerpnął z filmu wydanego w 1979 roku pod tytułem Mystery of Chessboxing^[2].

Ghostface Killah jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych raperów w historii muzyki hip-hop. Raper jest głównie znany ze swojego dynamicznego flow^[3], emocjonalnych tekstów, narracji zawierającej dużo niezrozumiałego slangu oraz tzw. strumienia świadomości^[4]. W 2006 roku stacja muzyczna MTV włączyła rapera na honorowej liście Najlepszych MC wszech czasów^[5]. Rok później portal About.com umieścił go w spisie Najlepszych MC naszych czasów (1987–2007), nazywając go "jednym z najlepszych tekściarzy naszej epoki"^[6].

Kariera

Ghostface w latach 90. był współlokatorem RZA, i pomagał mu zebrać pozostałych członków Wu-Tang Clanu. Po ukazaniu się debiutu grupy w 1993 roku, Ghostface stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych raperów w środowisku hip-hopowym. W 1995 roku Coles pojawił się niemal w każdym utworze na albumie swojego kolegi z zespołu Raekwona zatytułowanego Only Built 4 Cuban Linx…. Album uzyskał bardzo przychylne recenzje i do dziś uznawany jest za przełomowy w podgatunku mafioso rap^[7]. Swój debiutancki album Ironman, raper wydał w 1996 roku nakładem wytwórni Epic Records^[8]. Album zadebiutował na 2. miejscu notowania Billboard 200, oraz na 1. miejscu Top R&B/Hip-Hop Albums^[8], co tylko umocniło pozycje rapera. Do dziś album uważany jest za jeden z najlepszych hip-hopowych albumów w historii hip-hopu.

Pseudonimy

Coles jak większość członków Wu-Tang Clanu używa kilku pseudonimów zaczerpniętych z filmów, mitologii itp.

Ghostface Killah (pisane również jako Ghostface Killer, Ghost Face Killah, oraz GFK) – pseudonim zaczerpnięty z filmu Mystery of Chessboxing (1979), w którym głównym przeciwnikiem Ghost Face Killah^[2].
- Ghostface – skrócona wersja Ghostface Killah używana podczas nagrywania albumu The Pretty Toney Album^[9]^[10].
- Ghost Deini^[11] (również Ghostdini)
Ironman, Tony Starks lub po prostu Starks – raper często używa pseudonimu zaczerpniętego z komiksów Marvela o Iron Manie oraz jego alter-ego Tony Stark.
- Starky Love^[12]
- Pretty Toney^[13] (skracane do P Tone) – imię zaczerpnięte z wydanego w 1973 roku filmu The Mack^[14].
The Wally Champ, The Wallabee Kingpin^[15] – nazwa zaczerpnięta od marki butów produkowaną przez przedsiębiorstwo Clarks o nazwie Wallabee.

Twórczość

Osobny artykuł: Dyskografia Ghostface Killah.

Zobacz więcej w artykule Wu-Tang Clan, w sekcji Dyskografia.

Albumy solowe

Ironman (1996)
Supreme Clientele (2000)
Bulletproof Wallets (2001)
The Pretty Toney Album (2004)
Fishscale (2006)
More Fish (2006)
The Big Doe Rehab (2007)
Ghostdini: Wizard of Poetry in Emerald City (2009)
Apollo Kids (2010)
Twelve Reasons to Die (2013)
36 Seasons (2014)
Twelve Reasons to Die II (2015)
Ghostface Killahs (2019)
Set The Tone (Guns & Roses) (2024)

Albumy kolaboracyjne

718 (z Theodore Unit) (2004)
Put It on the Line (z Trife Da God) (2005)
Sniperlite (z J Dillą oraz MF Doomem) (2008)
Wu-Massacre (jako Meth, Ghost & Rae) (2010)
Wu Block (z Sheek Louchem) (2012)
Sour Soul (z BadBadNotGood) (2015)
The Lost Tapes (z Big Ghost Ltd.) (2018)
Czarface Meets Ghostface (z Czarface) (2019)

Albumy kompilacyjne

Książki

Rise of a Killah: My Life in the Wu-Tang (2024, ISBN 978-1250274274)

Filmografia

Filmy / dokumenty^[16]

Czarne i białe (1999) jako on sam
Freestyle: The Art of Rhyme jako on sam
Hunter Dawson (2002) jako on sam
Scarface: Origins of a Hip Hop Classic (2003) jako on sam
Hip Hop Babylon 2 (2003) jako on sam
Fade to Black (2004) jako on sam
Letter to the President (2005) jako on sam
Method Man Presents: The Strip Game (2005) jako on sam
The MC: Why We Do It (2005) jako on sam
Rap Sheet: Hip-Hop and the Cops (2006) jako on sam
Rock the Bells (2006) jako on sam
Idź twardo: historia Deveya Coxa (2007) jako on sam
Wu: The Story of the Wu-Tang Clan (2007) jako on sam
Dirty: The Official O.D.B. Biography (2008) jako on sam
Big Pun: The Legacy (2008) jako on sam
Iron Man (2008) jako szeik Dubaju^[17]
Pewnego razu w Rzymie (2010) – DJ na wystawie w muzeum Guggenheima
Wu-Tang Saga (2010) jako on sam
A Tribe Called Quest. Życie w rytmie bitów (2011) jako on sam

Programy telewizyjne / seriale

Rockefeller Plaza 30 (2006) jako on sam
Human Giant (2007) jako on sam
The Boondocks (2007) jako on sam
Rushing Jason (2008) jako Big Poppa
Mob Wives (2011) jako on sam
Couples Therapy (2014) jako on sam
Luke Cage (2018) jako on sam

Gry komputerowe

Wu-Tang: Taste the Pain (1999) jako on sam
Def Jam Vendetta (2003) jako on sam
Def Jam: Fight for NY (2004) jako on sam
Def Jam: Icon (2007) jako on sam

Przypisy

↑ ^a ^b Ghostface Killah – Music Biography, Credits and Discography : AllMusic. Allmusic. [dostęp 2013-05-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Shuang ma lian huan (1979) – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2013-05-12]. (pol.).
↑ Ghost’s World : The New Yorker. The New Yorker. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).
↑ Ghost' Writer – EW.com. EW.com. [dostęp 2013-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-12)]. (ang.).
↑ MTV.com: The Greatest MCs Of All Time. MTV. [dostęp 2016-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-03)]. (ang.).
↑ Top 50 MCs of Our Time: 1987 – 2007 – 50 Greatest Emcees of Our Time. About.com. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).
↑ Review: Raekwon – Only Built 4 Cuban Linx... Pt II – Sputnikmusic. Sputnikmusic. [dostęp 2013-07-21]. (ang.).
↑ ^a ^b Ironman – Ghostface Killah. AllMusic. [dostęp 2013-10-25]. (ang.).
↑ The Pretty Toney Album – Ghostface, Ghostface Killah : Songs, Reviews, Credits, Awards : AllMusic. Allmusic. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
↑ Ghostface Killah – Music – Interview – The A.V. Club. The A.V. Club. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
↑ Cytat z piosenki "Ghost Deini": How the fuck was y'all niggas thinkin'? You think I fell off the ledge? / the legendary Ghost Deini might be dead?
↑ Cytat z piosenki "Ice Cream" It turns me on like Vine's Cee Allah Rule / They call me Starky Love hon, check the strategy
↑ Ghostface Killah – TV.com. TV.com. [dostęp 2013-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-27)]. (ang.).
↑ Mack, The – Pełna obsada – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
↑ Urban Dictionary: Wally Champ. Urban Dictionary. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
↑ Ghostface Killah – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2014-03-18]. (pol.).
↑ Scena została wycięta i można obejrzeć ją w dodatkach do wydania DVD

[allmusic-1] Ghostface Killah – Music Biography, Credits and Discography : AllMusic. Allmusic. [dostęp 2013-05-04]. (ang.).

[filmwebs-2] Shuang ma lian huan (1979) – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2013-05-12]. (pol.).

[3] Ghost’s World : The New Yorker. The New Yorker. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).

[4] Ghost' Writer – EW.com. EW.com. [dostęp 2013-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-12)]. (ang.).

[5] MTV.com: The Greatest MCs Of All Time. MTV. [dostęp 2016-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-03)]. (ang.).

[6] Top 50 MCs of Our Time: 1987 – 2007 – 50 Greatest Emcees of Our Time. About.com. [dostęp 2013-05-12]. (ang.).

[7] Review: Raekwon – Only Built 4 Cuban Linx... Pt II – Sputnikmusic. Sputnikmusic. [dostęp 2013-07-21]. (ang.).

[ironman-8] Ironman – Ghostface Killah. AllMusic. [dostęp 2013-10-25]. (ang.).

[9] The Pretty Toney Album – Ghostface, Ghostface Killah : Songs, Reviews, Credits, Awards : AllMusic. Allmusic. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).

[10] Ghostface Killah – Music – Interview – The A.V. Club. The A.V. Club. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).

[11] Cytat z piosenki "Ghost Deini": How the fuck was y'all niggas thinkin'? You think I fell off the ledge? / the legendary Ghost Deini might be dead?

[12] Cytat z piosenki "Ice Cream" It turns me on like Vine's Cee Allah Rule / They call me Starky Love hon, check the strategy

[13] Ghostface Killah – TV.com. TV.com. [dostęp 2013-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-27)]. (ang.).

[14] Mack, The – Pełna obsada – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).

[15] Urban Dictionary: Wally Champ. Urban Dictionary. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).

[16] Ghostface Killah – Filmweb. Filmweb. [dostęp 2014-03-18]. (pol.).

[17] Scena została wycięta i można obejrzeć ją w dodatkach do wydania DVD

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]