|
Gradacja (biologia)Gradacja, pojaw masowy – zjawisko masowego rozmnożenia się osobników określonego gatunku, np. gryzoni lub owadów. Liczba osobników należących do określonej populacji wzrasta, przekraczając pojemność środowiska – osiąga wielokrotności wartości przeciętnych. Zjawisko występuje najczęściej u roślinożerców i prowadzi do katastrofalnego naruszenia równowagi środowiska[1], w tym do zakłócenia mechanizmów ograniczania liczebności szkodników przez inne populacje biocenozy[2]. Po gradacji pierwotnej często pojawiają się gradacje wtórne, co może prowadzić do zniszczenia całego ekosystemu[3][4]. Gradacji sprzyjają warunki występujące w monokulturach, np. agrocenozy. Podatne na gradacje szkodników sosen (np. strzygonia choinówka, brudnica mniszka) są przede wszystkim monokultury sosnowe[5]. Znanym przykładem gradacji roślin są zakwity wód, spowodowane masowym pojawianem się glonów (np. sinice, zielenice)[5]. Wystąpienie i postęp gradacji ocenia się m.in. na podstawie stopnia uszkodzenia roślin, wywołanego np. żerowaniem lub składaniem jaj. Stan ekosystemów jest oceniany również przez oszacowania liczebności szkodników i innych organizmów biocenozy, np. metodą wielokrotnych złowień[6]. Ekosystemy, w których występują gradacje są nazywane gradocenami[2]. Zobacz teżPrzypisy
|
