|
Gustaw Gracki
Gustaw Gerard Gracki ps. Junek (ur. 11 listopada 1927 w Niehniewiczach, zm. 2013) – polski pedagog, powstaniec warszawski. ŻyciorysUrodził się 11 listopada 1927[1] w Niehniewiczach koło Nowogródka[2] jako syn Feliksa i Heleny z domu Podleckiej[1]. Jego ojciec był urzędnikiem samorządowym, a matka nauczycielką. Po agresji sowieckiej na Polskę w 1939. jego ojciec w obawie przed aresztowaniem uciekł do okupowanej przez Niemców Warszawy. Sam Gracki wraz z resztą rodziny przeniósł się tam w 1941 po agresji Niemiec na ZSRR. W Warszawie uczył się w II Miejskim Gimnazjum Mechanicznym[3]. Za sprawą Edwarda Podlewskiego wuja wstąpił do ZWZ-AK[3], przyjmując pseudonim Junek[2] i należał do Organizacji Małego Sabotażu[1]. W czasie powstania warszawskiego walczył w 6. kompanii Wawer batalionu Kiliński w rejonie Śródmieścia Północnego; m.in. uczestniczył w nieudanej próbie zdobycia Dworca Gdańskiego. Po kapitulacji powstania trafił do obozu jenieckiego Braunschweig[2], gdzie skierowano go do pracy w cukrowni. Po wyzwoleniu obozu przez Amerykanów pozostał na jego terenie, brał udział w szkoleniu wojskowym na wypadek III wojny światowej[3]. Do Polski wrócił w 1947[2] lub 1949[3] Zamieszkał w Częstochowie, gdzie osiedli już wcześniej jego rodzice[2]. Kilkukrotnie przesłuchiwany przez Urząd Bezpieczeństwa, ostatecznie nie był prześladowany[3]. Uczył się w Gimnazjum dla Pracujących i jednocześnie pracował w Zarządzie Mienia Porzuconego Urzędu Miasta Częstochowy[2]. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim[2], jednocześnie pracując jako wychowawca w pogotowiu opiekuńczym, a po studiach w 1954 został skierowany do Częstochowy, gdzie uczył w miejscowych szkołach: Liceum TPD nr 1 – do 1962, Studium Nauczycielskim (1962–1967)[3] i Liceum Korespondencyjnym dla Pracujących, a także w Szkole Pielęgniarskiej, Szkole Położnych i Liceum Felczerskim. Od 1969 pracował w II Liceum Ogólnokształcącym im. Romualda Traugutta w Częstochowie; gdzie był przez pewien czas zastępcą dyrektora. Był wiceprezesem oddziału miejskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego[2]. Ponadto od 1975 r.[3] był wizytatorem-metodykiem języka polskiego. W 1994 przeszedł na emeryturę, ale pracował dalej do 2002[2]. W 2008 wydał książkę Wspomnienia z Powstania Warszawskiego[2]. Zmarł 6 czerwca 2013[1] i został pochowany na cmentarzu w Ruszczy koło Krakowa, a na cmentarzu Kule w Częstochowie umieszczono poświęconą mu tablicę pamiątkową[2] podobnie jak na symbolicznej mogile-pomniku batalionu Kiliński na Wojskowych Powązkach w Warszawie[3]. W 2020 został patronem ulicy w częstochowskiej dzielnicy Dźbów[4]. Odznaczenia
Przypisy
|
||||||||||
